Chủ nhật, 21/09/2025
Cây cỏ dại quyền lực ấy là cây gì?
Ở Việt Nam cây mã đề lá lớn được trồng phổ biến để làm rau và cây mã đề lá nhỏ mọc hoang dại trên khắp cả nước chủ yếu được dùng làm thuốc.
Cây mã đề hay còn gọi là mã tiền á, xa tiền, cây có tiên khoa học là Plantago asiatica L là một chi chứa khoảng 200 loài thực vật có kích thước nhỏ, được gọi chung là mã đề. Các loài mã đề mọc ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm Châu Mỹ, Châu Á, Úc, New Zealand, Châu Phi và Châu Âu. Nhiều loài trong chi phân bổ rộng khắp thế giới như là một dạng cỏ dại.
Mã đề là cây thân thảo, sống lâu năm, tái sinh bằng nhánh và hạt, thân cao khoảng 10–15 cm. Lá có cuống dài, hình trứng (ảnh) dài 5–12 cm, rộng 3,5 – 8 cm, đầu tù, hơi có mũi nhọn.
Mã đề rất dễ nhận ra bởi phiến lá hình thìa, đôi khi hình trứng, có gân hình cung dọc theo sống lá và đồng quy ở ngọn và gốc lá. Hoa mọc thành bông, có cán dài 10–15 cm, xuất phát từ kẽ lá, hoa dài lưỡng tính, đài 4, xếp cheo, hơi dính ở gốc, tràng màu nâu tồn tại, gồm 4 thùy nằm sen kẽ ở giữa các lá đài. Nhị 4 chỉ nhị mảnh, dài, 2 lá noãn chứa nhiều tiểu noãn.
Mùa hoa nở trong tháng 7-8. Hoa thụ phấn nhờ gió và phát tán bằng hạt. Quả hộp trong chứa nhiều hạt màu nâu đen bóng. Hạt rất nhỏ nhưng có thể thu hoạch và nghiền nát để trích lấy dung dịch keo bột. Một cây có thể sản sinh hàng ngàn hạt, hạt khuếch tán nhờ gió.
Cây mã đề được tìm thấy trong nhiều môi trường sống khác nhau, từ những vùng ẩm ướt ở đồng bằng, vùng ven biển cho đến các khu vực bán sơn địa và vùng núi cao. Loài cây này trở thành loài cỏ dại có tính quốc tế, trở thành loài cây xâm nhập nguy hiểm ở một số nước.
Trong lá cây mã đề giàu canxi và các khoáng chất khác, với 100 gram lá chứa một lượng vitamin A tương đương với củ cà rốt. Toàn thân chứa một glucozit gọi là aucubin hay rinantin còn gọi là aucubozit. Trong lá có chất nhầy, chất đắng, carotin, vitamin C, vitamin K yếu tố T. Trong hạt chứa chất nhầy, axit plantenolic, adnin và cholin.
Cây mã đề có tác dụng cai nghiện thuốc lá và ức chế ung thư
Một nghiên cứu trên tạp chí Ethnopharmacology thấy thấy chất hóa học Flavonoids có trong mã đề có ức chế sự gia tăng các dòng tế bào ung thư cực kỳ mạnh mẽ trong cơ thể người.
Ngày nay có rất nhiều biện pháp cũng như bài thuốc giúp cai thuốc lá hiệu quả. Một trong những biện pháp đang được rất nhiều người sử dụng chính là uống nước cây mã đề. Phương pháp này vừa đơn giản dễ sử dụng lại vừa đảm bảo an toàn sức khỏe cho người sử dụng. Với hiệu quả cao nhiều người đã có thể cải thiện được tình trạng nghiện thuốc lá của mình chỉ trong một thời gian ngắn.
Ngoài ra mã đề còn có rất nhiều công dụng như: ngăn ngừa nhiễm trùng, hạn chế chứng tăng huyết áp, kiết lị, cầm máu vết thương, thông lợi tiểu, sỏi niệu, chữa ho đờm. Đây là một loại thực vật có hoa và được sử dụng như một loại dược liệu quý hiếm trên thế giới. Ngoài ra mã đề còn được sử dụng để ăn như một loại rau thực phẩm hằng ngày của một số gia đình. Thời gian gần đây nhiều người đã phát hiện ra công dụng vô cùng hiệu quả.
Đa số những người trong số họ kết hợp uống nước mã đề thay cho nước chè hoặc nước lọc trong quá trình sử dụng thuốc cai thuốc lá và kết quả thấy rõ chỉ trong vòng 1 tuần. Theo chia sẻ của những người đã sử dụng, mỗi ngày họ uống khoảng 0.7 lít - 1 lít nước mã đề được nấu sôi.
Kết quả nghiên cứu khoa học sau đó của Tiến sĩ Antonín Šćipin - Một gia về tiêu hóa người Nga đã khẳng định được rằng lá mã đề thật sự có công dụng cai thuốc lá hoàn toàn hiệu quả. Kết hợp giữa việc uống thuốc cai nghiện và sử dụng lá mã đề làm thức uống thật sự có thể chữa khỏi bệnh nghiện thuốc lá. Phương pháp này không những giúp người dùng không bị nhiệt miệng, khó ngủ hay mệt mỏi, số lần thèm thuốc lá trong ngày giảm rõ rệt tỷ lệ cai nghiện thành công đến 99%.
Tác dụng khác của cây mã đề
Chữa chốc lở ở trẻ nhỏ
Dùng một nắm rau mã đề tươi, rửa sạch thái nhỏ – nấu với 100g -150g giò sống, cho trẻ ăn liền trong nhiều ngày sẽ khỏi. Nếu trẻ nhỏ ăn canh này thường xuyên phòng được chốc lở.Chữa chứng sốt xuất huyết: Mã đề tươi 50g – củ sắn dây 30g -nước 1 lít sắc còn lại một nửa chia 2 lần uống vào lúc đói trong ngày – uống như vậy 3 ngày các ngày sau mỗi ngày uống 1 lần.
Chữa chứng tiểu ra máu, cơ thể nhiệt ở người già
Dùng hạt mã đề (một vốc) giã nát bọc vào khăn vải sạch đổ 2 bát nước, sắc còn một bát, bỏ bã, đổ vào nước ấy 3 vốc hột kê và nấu thành cháo ăn khi đói – ăn nhiều mắt sáng làm người mát.
Chữa viêm cầu thận mạn tính
Mã đề 20 g, ý dĩ 16 g, thương truật, phục linh, trạch tả, mỗi vị 12 g; quế chi, hậu phác, mỗi vị 6 g; xuyên tiêu 4 g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa sỏi niệu
Hạt mã đề 12-40 g, kim tiền thảo 40 g, thạch vĩ 20-40 g, hoạt thạch 20-40 g, tam lăng, ý dĩ, ngưu tất, nga truật, mỗi vị 20 g; chỉ xác, hậu phác, gai bồ kết, hạ khô thảo, bạch chỉ, mỗi vị 12 g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa viêm bàng quang cấp tính
Mã đề 16 g, hoàng bá, hoàng liên, phục linh, rễ cỏ tranh, mỗi vị 12 g; trư linh, mộc thông, hoạt thạch, bán hạ chế, mỗi vị 8 g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa tiểu tiện ra máu
Dùng rau mã đề một nắm to rửa sạch giã nát vắt lấy nước cốt uống vào lúc đói bụng – có thể thêm cỏ mực hai thứ bằng nhau cũng làm như trên và uống lúc đói sẽ có hiệu quả sau vài ngày.
Chữa trẻ bị sởi gây tiêu chảy
Dùng hạt mã đề, sao qua, sắc uống – nếu bí tiểu tiện thì thêm mộc thông – có thể dùng hạt mã đề với rau dừa nước lượng như nhau, sắc uống nếu như không có mộc thông.
Chữa chứng sốt xuất huyết
Mã đề tươi 50g – củ sắn dây 30g -nước 1 lít sắc còn lại một nửa chia 2 lần uống vào lúc đói trong ngày – uống như vậy 3 ngày các ngày sau mỗi ngày uống 1 lần.
Hãy chia sẻ ngay để bạn bè cùng biết đến tác dụng tuyệt vời của cây mã đề kể trên nhé!
Loài cây này được xem là “báu vật” y học quý hiếm, có thể đem...
Chăm sóc sức khỏe - 16 giờ, 39 phút trước
Bạn nghĩ nhồi máu não là một cú sét đánh bất ngờ? Thực tế, nó giống một "âm mưu" được cơ thể lên kế hoạch từ lâu. Các bác sĩ đã phát hiện ra...
Chăm sóc sức khỏe - 16 giờ, 6 phút trước
Ung thư cổ tử cung là một trong những căn bệnh nguy hiểm, thường tiến triển âm thầm trong giai đoạn đầu và không có triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, cơ thể có...
Chăm sóc sức khỏe - 18 giờ, 34 phút trước
Theo y học cổ truyền, khí và huyết gắn bó mật thiết, bổ trợ lẫn nhau. Khí đủ thì huyết lưu thông, huyết đủ mới nuôi dưỡng được tạng phủ. Đặc biệt với phụ...
Chăm sóc sức khỏe - 20 giờ, 51 phút trước
Chìa khóa cho một chế độ ăn uống lành mạnh là kết hợp thực phẩm hợp lý. Bạn không cần phải từ chối hoàn toàn nhiều món ăn ngon chỉ vì lo ngại về...
Chăm con - 21 giờ, 37 phút trước
"Con phải học hành chăm chỉ. Gia đình trông cậy vào con. Đừng làm cuộc sống của chúng ta thêm khó khăn".
Kiến thức - 4 giờ, 17 phút trước
Chuyển nhượng quyền sử dụng đất là một trong những quyền cơ bản của người sử dụng đất, trong đó có đất nông nghiệp. Do vậy, người dân có quyền chuyển nhượng đất nông...
Kiến thức - 4 giờ, 17 phút trước
Đây là thứ quà quý trời ban: hiếm có, đắt đỏ, và mang lại rất nhiều giá trị to lớn cho sức khỏe lẫn kinh tế.
Đời sống số - 4 giờ, 18 phút trước
Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 21/9/2025.
Kiến thức - 5 giờ, 22 phút trước
Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể những loại đất có thời hạn trong vòng 50 năm.
Kiến thức - 5 giờ, 25 phút trước
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định việc hưởng Bảo hiểm xã hội một lần cho những người đã đóng BHXH trong vòng 20 năm.
Tin trong ngày - 5 giờ, 25 phút trước
Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi lái xe leo lề có thể bị xử phạt nặng như vượt đèn đỏ. Tìm hiểu chi tiết mức phạt và thứ tự ưu tiên khi chấp hành...
Kiến thức - 5 giờ, 26 phút trước
Không cần thẻ tín dụng quốc tế, cũng chẳng cần đổi ngoại tệ, người Việt có thể thoải mái tiêu tiền Việt Nam khi du lịch Trung Quốc.
Đàn ông yêu - 5 giờ, 26 phút trước
Tôi thắng trận đấu Pickleball nhưng thua cả một đời người. Thua vì đã không biết trân trọng, thua vì đã để mất đi điều quý giá nhất mà mình từng có.
Dòng sự kiện - 5 giờ, 26 phút trước
Nguyễn Long Vũ được cho là "thư ký" của N.V.T, được cộng đồng mạng gọi biệt danh "tổng tài", đã bị Công an Hà Nội tạm giữ hình sự vì liên quan vụ đánh...
Kiến thức - 8 giờ, 21 phút trước
Loài thực vật này có hình dáng giống những cây thông tí hon, không chỉ đẹp mắt mà còn tiềm ẩn nguy cơ độc hại.
Tin trong ngày - 9 giờ, 32 phút trước
Từ ngày 01/7/2025, một chính sách trợ cấp mới sẽ được triển khai, theo đó, những người từ 75 tuổi trở lên, không có lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH)...
Đời sống số - 9 giờ, 40 phút trước
Chủ nhật, ngày 21 tháng 9, tức 30 tháng 7 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Quý Tỵ. Trong môi trường này, con giáp nào nên thận trọng...
Đời sống số - 9 giờ, 1 phút trước
Hãy chọn một trong 4 hình ảnh dưới đây mà bạn cảm thấy ấn tượng nhất ngay khi nhìn thấy, để khám phá điều bất ngờ trong nửa sau cuộc đời bạn nhé.
Kiến thức - 9 giờ, 14 phút trước
Từ ngày 1.7.2025, Luật Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ chính thức có hiệu lực. Theo quy định mới, hành vi sử dụng điện thoại tại cây xăng có thể bị...
Kiến thức - 9 giờ, 20 phút trước
Ngừng đóng bảo hiểm y tế (BHYT) không hẳn mất quyền lợi, 6 trường hợp vẫn được tính 5 năm liên tục và hưởng chi trả 100% chi phí khám chữa bệnh.
Kiến thức - 10 giờ, 39 phút trước
Nếu không nắm rõ, người dân rất dễ rơi vào tình huống “mất trắng” hoặc dính tranh chấp kéo dài khi chuyển nhượng đất đai.
Kiến thức - 10 giờ, 11 phút trước
Chưa đi đến vạch dừng mà gặp đèn vàng thì tài xế phải dừng lại trước vạch dừng, nếu không sẽ bị coi là vi phạm giao thông.
Đời sống số - 10 giờ, 12 phút trước
Từ ngày 1/12, hành khách đi máy bay thực hiện thủ tục qua VNeID và chỉ làm thủ tục tại quầy nếu có hành lý ký gửi hoặc thuộc diện đặc biệt.
Đời sống trẻ - 10 giờ, 22 phút trước
Tình huống gửi nhầm tin nhắn phàn nàn về sếp vào nhóm chat công ty tiềm ẩn nguy cơ mất điểm nghiêm trọng trong mắt đồng nghiệp và cấp trên. Tuy nhiên, những người...
Kiến thức - 10 giờ, 28 phút trước
Bắc Ninh từ lâu đã được biết đến là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi hội tụ nhiều giá trị văn hóa và lịch sử đặc sắc. Nổi tiếng với các làn điệu...