Ăn uống dưỡng sinh mùa thu

15:41 13/09/2013

Tiết thu, dương khí dần dần thu liễm bế tàng, âm khí từ từ tăng trưởng, thời tiết chuyển dần từ nóng sang lạnh, là giai đoạn quá độ của "dương tiêu âm trưởng". Lúc này, mưa ít gió nhiều, độ ẩm trong không khí giảm đi, "táo" với đặc tính khô hanh là chủ k

Do đó, ăn uống vào mùa thu trước hết cần phải tuân thủ nguyên tắc "thu đông dưỡng âm", "phòng táo giữ âm, tư thận nhuận phế", nghĩa là nên bổ sung đầy đủ tân dịch và trọng dụng những thực phẩm có công dụng dưỡng âm nhuận táo. Dưới đây, xin giới thiệu phép ăn uống dưỡng sinh mùa thu để bạn đọc tham khảo:

Đầu thu ôn táo nên chọn những thứ có tính mát để thanh nhiệt dưỡng âm, sinh tân dịch như củ cải, giá đỗ, củ đậu, ngó sen, khoai sọ, khoai môn, củ từ, mía, lê, táo, hồng xiêm, nho, trứng vịt, thịt thỏ, tiểu mạch, bách hợp, trà mạch môn...
Cuối thu lương táo nên chọn dùng những thực phẩm có tính bình hòa để tư âm dưỡng huyết nhuận táo như củ mài, vừng, mộc nhĩ trắng (ngân nhĩ), thịt rùa, thịt ba ba, sò, gà ác, tổ yến, sữa bò, mật ong, nước dâu, kỷ tử, hà thủ ô...


Cháo bách hợp hạt sen, cháo hồng táo - gạo nếp là món ăn bổ dưỡng
vào mùa thu rất có ích cho sức khỏe.

Để bồi bổ tân dịch, sách Y học nhập môn khuyên nên trọng dụng các loại cháo như cháo bách hợp hạt sen, cháo hồng táo gạo nếp, cháo đường phèn, cháo sa sâm, cháo hoàng tinh... với phương thức "sáng sớm dùng cháo có tác dụng tốt cho quá trình trao đổi chất, lợi cho dạ dày, sinh tân dịch...". Theo cổ nhân, ăn cháo vào mùa thu rất có ích cho sức khỏe, nhất là vào tiết đầu thu khi khí trời vẫn còn nóng ẩm dễ gây ra các bệnh lý đường tiêu hóa.

Để tư thận, nhuận phế, theo học thuyết Ngũ hành, vị chua vào can, vị cay vào phế. Phế thuộc kim, can thuộc mộc. Mùa thu, vạn vật thu vào, khí kim ở phế vượng thịnh. Nếu ăn uống nhiều đồ có vị cay thì sẽ trợ giúp cho phế khí khiến phế khí càng thịnh, phế kim khắc can mộc thái quá dẫn đến công năng của tạng can bị rối loạn. Vì vậy, cổ nhân khuyên về mùa thu nên ăn uống "thiểu tân tăng toan" (ít cay nhiều chua, cần trọng dụng nhiều thực phẩm có vị chua nhằm tăng cường chức năng của can và phòng ngừa phế khí quá thịnh làm hại đến can và dùng ít thực phẩm có vị cay như hành, gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu.

Thêm nữa, mùa thu là giai đoạn quá độ từ nóng chuyển sang lạnh, vì vậy, không nên ăn quá nhiều đồ sống lạnh hoặc bổ béo khó tiêu dễ gây thương tổn tỳ và vị.
Cuối cùng, mùa thu, ăn uống bồi bổ nên điều hòa (bình bổ) vì thời tiết mát mẻ, âm dương tương đối cân bằng, đồ ăn thức uống không nên quá nóng và quá lạnh. Ví như về mùa hạ, các loại dưa như dưa hấu, dưa chuột, dưa gang... là thực phẩm thượng hạng vì có tác dụng thanh nhiệt tiêu thử mạnh, nhưng sau tiết lập thu thì bất luận loại dưa nào dù ngon đến mấy cũng không nên ăn nhiều vì dễ làm cho dương khí của tỳ vị hư hao. Sách thuốc cổ đã viết: "Thu qua hoại đỗ" (mùa thu ăn dưa thì có hại cho đường tiêu hóa).

Mùa hạ đã qua, mùa thu đã tới, nhắc lại một vài quan niệm về ăn uống trong mùa thu của cổ nhân những mong chúng ta hiểu thêm đôi nét đặc sắc trong khoa học và nghệ thuật ẩm thực phương Đông xa xưa. Vẫn biết rằng trong thời buổi công nghiệp hiện nay, khi hội nhập và hòa đồng đang là xu thế của thời đại, nhiều nếp cũ không còn giữ nữa, người ta có thể ăn dưa hấu quanh năm, thịt chó, thịt dê và các loại rượu mạnh được tiêu thụ bốn mùa, đồ ăn Âu Mỹ không còn là của hiếm... nhưng ngẫm cho kỹ, con người ta đâu có dễ gì thoát khỏi sự chi phối của quy luật tạo hóa, bởi vậy, dưỡng sinh ăn uống theo mùa xem ra vẫn là điều khiến chúng ta phải lưu tâm nghiên cứu.
 
BS. Xuân Mai

Theo Suckhoedoisong.vn
Mỹ đánh giá đây là 'loại thịt tiến vua', bổ dưỡng hơn nhân sâm: Bảo bối cho tim mạch, não bộ, tăng cường thị lực, bán nhiều ở chợ Việt

Mỹ đánh giá đây là 'loại thịt tiến vua', bổ dưỡng hơn nhân sâm: Bảo bối cho tim mạch, não bộ, tăng...

Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 14 giờ trước

Thịt lươn còn được xem là một "siêu thực phẩm" với giá trị dinh dưỡng vượt trội, mang lại nhiều lợi ích to lớn cho sức khỏe từ tim mạch, não bộ đến xương...

Xuất tinh một lần có làm giảm tuổi thọ không? Một người đàn ông có thể xuất tinh tới 6.000 lần trong đời không? Đọc bài viết này để hiểu rõ hơn

Xuất tinh một lần có làm giảm tuổi thọ không? Một người đàn ông có thể xuất tinh tới 6.000 lần trong...

Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 17 giờ trước

Thôi nào, hôm nay chúng ta hãy nói về xuất tinh nhé. Đừng ngại ngùng hay cảm thấy ghê tởm. Xét về mặt khoa học, điều này hoàn toàn bình thường. Hãy cùng phổ...

Đột quỵ: Cứ 3 giây trôi qua là có 1 ca, Bệnh viện Bạch Mai hướng dẫn 6 điều cần làm, 3 điều cần tránh khi cứu người trong 'giờ vàng'

Đột quỵ: Cứ 3 giây trôi qua là có 1 ca, Bệnh viện Bạch Mai hướng dẫn 6 điều cần làm, 3...

Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 18 giờ trước

Với hơn 200.000 ca đột quỵ mỗi năm tại Việt Nam, việc nhận biết và xử trí đúng cách trong những giây phút đầu tiên là yếu tố sống còn. PGS.TS. Mai Duy Tôn,...

Ai dễ bị đột quỵ khi tập thể dục, thể thao?

Ai dễ bị đột quỵ khi tập thể dục, thể thao?

Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 8 giờ trước

Bạn có biết, khi vận động cường độ cao như đá bóng, chạy bộ hay tập gym, nhịp tim tăng đột ngột có thể làm huyết áp tăng mạnh, dẫn đến thiếu máu não...

Uống nước gì tốt cho cơ thể vào ngày nắng nóng, nước cam hay nước dừa? Đáp án bất ngờ của chuyên gia có thể khiến bạn phải suy nghĩ lại

Uống nước gì tốt cho cơ thể vào ngày nắng nóng, nước cam hay nước dừa? Đáp án bất ngờ của chuyên...

Khỏe đẹp - 2 ngày, 10 giờ trước

Trong tiết trời oi bức, việc bổ sung nước cho cơ thể là vô cùng quan trọng. Bên cạnh nước lọc, nhiều người tìm đến các loại nước trái cây để giải nhiệt và...

Chính thức: Trẻ em, học sinh bắt đầu được hưởng chính sách ưu đãi, hỗ trợ số tiền lên tới 936.000 đồng/tháng

Chính thức: Trẻ em, học sinh bắt đầu được hưởng chính sách ưu đãi, hỗ trợ số tiền lên tới 936.000 đồng/tháng...

Kiến thức - 2 giờ, 6 phút trước

Chính sách này chính thức có hiệu lực từ đầu tháng 5, quy định nhiều ưu đãi đặc biệt cho trẻ em nhà trẻ, học sinh, học viên...

Hoà Minzy bất ngờ nắm tay sao nam này giữa chốn đông người, dân tình 'đẩy thuyền' rần rần

Hoà Minzy bất ngờ nắm tay sao nam này giữa chốn đông người, dân tình 'đẩy thuyền' rần rần

Chuyện làng sao - 2 giờ, 18 phút trước

Khoảnh khắc tình tứ của Hoà Minzy và Nguyễn Văn Chung giữa đám đông đã gây chú ý.

Hà Nội: Một người phụ nữ 63 tuổi bất ngờ phát hiện ung thư trực tràng nhờ dấu hiệu dễ thấy này

Hà Nội: Một người phụ nữ 63 tuổi bất ngờ phát hiện ung thư trực tràng nhờ dấu hiệu dễ thấy này...

Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 19 phút trước

Việt Nam ghi nhận 16.835 ca mắc mới và 8.454 ca tử vong mỗi năm vì ung thư trực tràng. Đáng lo ngại là bệnh lý nguy hiểm này đang có xu hướng trẻ...

Người dân không đi đổi Đăng ký xe sẽ bị phạt tới 6.000.000 đồng từ sau 1/7/2025, có đúng không?

Người dân không đi đổi Đăng ký xe sẽ bị phạt tới 6.000.000 đồng từ sau 1/7/2025, có đúng không?

Kiến thức - 3 giờ, 49 phút trước

Đây chính là câu hỏi được người dân quan tâm lúc này, để biết thêm chi tiết mời bạn đọc tham khảo trong bài viết dưới đây.

Tin vui cho sinh viên Y khoa: 6 chuyên ngành này sẽ được miễn học phí 100%, có học bổng riêng, ra trường không lo thất nghiệp

Tin vui cho sinh viên Y khoa: 6 chuyên ngành này sẽ được miễn học phí 100%, có học bổng riêng, ra...

Tin trong ngày - 3 giờ, 19 phút trước

Theo chính sách mới của Nhà nước, sinh viên theo học 6 chuyên ngành y tế đặc thù sẽ được miễn toàn bộ học phí, nhận hỗ trợ chi phí sinh hoạt hàng tháng...

Đăng video mừng sinh nhật tuổi 24, Hoa hậu Đỗ Thị Hà 'lộ' việc chuẩn bị làm...

Người lao động cả nước đón tin vui lớn, tăng gấp đôi lương cơ bản từ 1/7/2025, có đúng không?

Người lao động cả nước đón tin vui lớn, tăng gấp đôi lương cơ bản từ 1/7/2025, có đúng không?

Kiến thức - 4 giờ, 48 phút trước

Nhiều thông tin lan truyền rằng từ 1/7/2025 sẽ tăng gấp đôi lương cơ bản, vậy điều này có đúng hay không?

Theo quan niệm xưa: Đám tang xuất hiện 5 điềm báo này, nhà sẽ sớm có hỷ sự. Đây là điềm gở hay phúc lành?

Theo quan niệm xưa: Đám tang xuất hiện 5 điềm báo này, nhà sẽ sớm có hỷ sự. Đây là điềm gở...

Tin trong ngày - 4 giờ, 19 phút trước

Trong văn hóa dân gian Á Đông, "lễ hội đỏ" tượng trưng cho hỷ sự và "lễ hội trắng" gắn liền với tang lễ. Tuy nhiên, người xưa lại tin rằng, sự xuất hiện...

Anh chồng Đỗ Mỹ Linh tiết lộ mối quan hệ thật với em dâu qua một chi tiết 'lỡ miệng'

Anh chồng Đỗ Mỹ Linh tiết lộ mối quan hệ thật với em dâu qua một chi tiết 'lỡ miệng'

Chuyện làng sao - 5 giờ, 33 phút trước

Kể từ khi bước chân vào làm dâu hào môn, mối quan hệ của Đỗ Mỹ Linh và các thành viên trong gia đình chồng luôn nhận về chú ý lớn.

Vợ cũ diễn viên Việt Anh đáp thế nào khi được hỏi: 'Chị có người yêu chưa?'

Vợ cũ diễn viên Việt Anh đáp thế nào khi được hỏi: 'Chị có người yêu chưa?'

Chuyện làng sao - 5 giờ, 39 phút trước

Sau 6 năm ly hôn, Hương Trần - vợ cũ diễn viên Việt Anh ngày càng trở nên xinh đẹp, quyến rũ.

Cận ngày lâm bồn, H'Hen Niê gây lo lắng khi vẫn catwalk trên giày cao gót

Cận ngày lâm bồn, H'Hen Niê gây lo lắng khi vẫn catwalk trên giày cao gót

Chuyện làng sao - 5 giờ, 42 phút trước

H'Hen Niê khiến dân tình "nín thở" khi cận ngày sinh vẫn tự tin catwalk trên giày cao gót.

Sao Việt 3/8: Thực hư chuyện diễn viên Huy Khánh yêu lại vợ cũ?; Dòng chia sẻ xót xa của nữ diễn viên Việt trước khi qua đời ở tuổi 38

Sao Việt 3/8: Thực hư chuyện diễn viên Huy Khánh yêu lại vợ cũ?; Dòng chia sẻ xót xa của nữ diễn...

Chuyện làng sao - 5 giờ, 45 phút trước

Tin sao Việt 3/8/2025: Dòng trạng thái ngắn gọn nhưng đầy tâm sự của Huy Khánh khiến dân mạng không khỏi tò mò và đặt nghi vấn chuyện tái hợp với vợ cũ. Bài...

Trường cấp 3 ở Hà Nội không phải 'trường chuyên, lớp chọn' nhưng điểm đầu vào cao, đào tạo toàn người nổi tiếng

Trường cấp 3 ở Hà Nội không phải 'trường chuyên, lớp chọn' nhưng điểm đầu vào cao, đào tạo toàn người nổi...

Kiến thức - 5 giờ, 48 phút trước

Không thuộc hệ chuyên, trường THPT Kim Liên vẫn là một trong những cơ sở giáo dục có chất lượng hàng đầu tại Hà Nội. Với lịch sử 50 năm, ngôi trường này không...

Việt Nam có 1 loại cỏ dại mọc khắp nơi nhưng ít người biết là thuốc khỏe thận, đã được Bộ Y tế công nhận

Việt Nam có 1 loại cỏ dại mọc khắp nơi nhưng ít người biết là thuốc khỏe thận, đã được Bộ Y...

Kiến thức - 5 giờ, 18 phút trước

Loại cây thuốc nam được Bộ Y tế công nhận công dụng và khuyến khích trồng, sử dụng trong các cơ sở khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền.

5 'tầng vàng' đáng mua nhất, sống sướng, dễ bán lại: Tiếc là sau khi đổi 3 căn nhà, tôi mới nhận ra

5 'tầng vàng' đáng mua nhất, sống sướng, dễ bán lại: Tiếc là sau khi đổi 3 căn nhà, tôi mới nhận...

Mẫu nhà đẹp - 6 giờ, 49 phút trước

Rút kinh nghiệm từ 3 lần chuyển nhà, tôi nhận ra chọn tầng nhà ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày hơn bạn tưởng. Không phải cứ tầng cao là sang, tầng thấp là...

Những con giáp nào cần thận trọng ngày Thứ Hai, mùng 4 tháng 8, tức ngày 11 tháng 6 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng ngày Thứ Hai, mùng 4 tháng 8, tức ngày 11 tháng 6 âm lịch?

Đời sống số - 6 giờ, 58 phút trước

Người xưa đã sử dụng các thuật ngữ mặt trời và Thiên Can và Địa Chi để mô phỏng dòng chảy của thời gian. Ngày 4 tháng 8, thứ Hai, ngày 11 tháng 6...

Trong năm 2025, có một nhóm đối tượng duy nhất được tăng lương thêm tới hơn 9 triệu đồng

Trong năm 2025, có một nhóm đối tượng duy nhất được tăng lương thêm tới hơn 9 triệu đồng

Kiến thức - 6 giờ, 18 phút trước

Mức tăng cao nhất lên tới hơn 9 triệu đồng/tháng, được áp dụng cho công chức loại A với hệ số lương 8,0.

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy chọn một bức ảnh dựa vào cái nhìn đầu tiên của bạn, xem sau nửa đời vất vả vì con cái, cuối cùng bạn nhận được gì?

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy chọn một bức ảnh dựa vào cái nhìn đầu tiên của bạn, xem sau nửa đời vất...

Đời sống số - 6 giờ, 19 phút trước

Dựa vào trực giác và ấn tượng đầu tiên, hãy chọn một bức ảnh mà bạn cảm thấy bị thu hút nhất ngay cái nhìn đầu tiên.

Từ bây giờ, nhiều trường hợp sẽ không được cấp Sổ đỏ, đó là?

Từ bây giờ, nhiều trường hợp sẽ không được cấp Sổ đỏ, đó là?

Kiến thức - 7 giờ, 33 phút trước

Trong năm 2025 nếu có ý định đầu tư, mua nhà hoặc đất thì người dân cần biết rõ 7 trường hợp sẽ không được cấp sổ đỏ theo quy định mới.

Bill Gates từ thiện gần như toàn bộ tài sản, lý do ẩn phía sau là gì?

Bill Gates từ thiện gần như toàn bộ tài sản, lý do ẩn phía sau là gì?

Kiến thức - 7 giờ, 48 phút trước

Quan điểm của Bill Gates về hoạt động từ thiện chịu ảnh hưởng từ cha mẹ và người bạn lâu năm cũng là tỷ phú Warren Buffett.

Từ 1/7, mức đóng BHYT hộ gia đình thay đổi: Người thứ 5 trở đi sẽ được miễn phí, đúng không?

Từ 1/7, mức đóng BHYT hộ gia đình thay đổi: Người thứ 5 trở đi sẽ được miễn phí, đúng không?

Kiến thức - 7 giờ, 3 phút trước

Có nhiều thông tin cho rằng khi tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình, từ thành viên thứ 5 trở đi sẽ được miễn phí, điều này thực hư ra sao?...