Các món chín men đầy mê hoặc của người Việt

09:51 17/04/2014

Yếu tố địa lý của vùng đất nhiệt đới ôn hòa kiến tạo nên nét văn hóa đặc trưng cho ẩm thực Việt. Thời tiết đa vùng là nóng ẩm nên người Việt ưa thích các món ăn chua, mát có tác dụng giải nhiệt.

Ngoài ra, người Việt cũng có những sáng tạo tuyệt vời trong việc lưu trữ đồ ăn, hoặc tạo ra những hương vị mới mẻ. Một trong những cách chế biến được vận dụng linh hoạt trong ẩm thực Việt là lên men, để đồ ăn chín bằng quá trình tạo ra các loại men sinh vật. Dưới đây là một vài món chín men hấp dẫn của ẩm thực Việt. 

Dưa muối

Dưa muối có nguyên liệu chính là một hay nhiều loại thực vật (rau, củ, quả) trộn với muối và một số gia vị khác, để lên men vi sinh tạo chua. Dưa muối thường có hai dạng chính là  dưa muối xổi (dưa góp) thời gian ngắn và dưa muối mặn có thời gian muối lâu và sử dụng dài. Tuy nhiên, chỉ có dưa muối nén là vận dụng nhiều tới quá trình lên men chua từ vi sinh, còn dưa muối xổi có vị chua chủ yếu bởi chanh hoặc giấm.

Dưa muối nén có vị mặn cao nhưng giòn, ngon và có màu sắc hấp dẫn. Dưa muối không chỉ là món ăn ghém hấp dẫn mà còn là món ăn bình dị, gắn với lịch sử dài lâu của người Việt.

Mắm

Có thể nói Việt Nam từ thời xa xưa đã là xứ sở của các loại mắm. Phổ biến hơn cả là mắm nước. Nước mắm có thể làm từ cá sống, cá khô; hoặc từ cả các loại sò hến, tôm cua hay trái cây khi làm nước mắm chay. Một số loại nước mắm được làm từ cá nguyên con, một số khác thì chỉ được từ tiết hay nội tạng cá. Một số loại nước mắm chỉ có cá và muối, một số khác có thể có thêm dược thảo và gia vị. Nước mắm lên men ngắn ngày có mùi tanh đặc trưng của cá. Quá trình lên men dài ngày sẽ giảm được mùi tanh và tạo ra vị thơm, ngậy hơn.

Mắm ngon là mắm có vị mặn vừa phải, không chát kèm hậu vị đạm cao, tỏa hương thơm đặc trưng, mất hoàn toàn vị tanh hôi. Chén nước mắm dùng chung giữa mâm cơm được coi là nét đặc trưng cho văn hoá chia sẻ trong ẩm thực Việt Nam.

Nem chua

Nem chua, nem bì hay tré (món ăn của người miền Trung) đều có đặc điểm chung là sử dụng thịt lợn, lợi dụng men của thính gạo và của một vài loại lá (lá ổi, lá sung...) để ủ chín, tạo nên món ăn có vị chua ngậy, thơm ngon nổi tiếng và là đặc sản của nhiều địa phương.

Thịt lợn băm nhuyễn cùng bì lợn thái chỉ được giã nhuyễn cùng các gia vị như thính, muối, tiêu, đường, tỏi...rồi đem gói bằng lá men (lá cây ổi, sung, đinh lăng...), thêm nhiều lớp lá chuối dày bên ngoài, để nem chín trong men khoảng 3-5 ngày là có thể ăn được. Nem có thể ăn tươi, chấm với tương ớt, mắm ớt hoặc nướng qua lửa than hồng. Loại nem ủ ít ngày có thể dùng làm nem chua rán. Nem chua có mùi vị đặc trưng rất hấp dẫn,là món yêu thích của không ít người người từ trẻ tới già.

Tương Việt Nam

Tương là một loại nước chấm lên men thịnh hành trong ẩm thực Việt Nam, được làm từ gạo nếp đồ xôi, đậu tương, nước sạch, muối. Chế biến tương không quá cầu kì. Đỗ tương rang thơm, xay nhuyễn rồi ngâm nước muối. Gạo nếp đồ chín, đem ủ tới khi lên mốc vàng hoa cau thì đem ngâm cũng nước đỗ tương trong chum kín. 

Tương chín bằng men và bằng ánh sáng mặt trời. Càng đủ nắng, tương càng ngấu, càng thơm. Tương có thể dùng làm nước chấm hoặc gia vị chế biến các món kho, nấu. Tương phổ biến ở phía Bắc và cũng là một trong những hình ảnh gắn liền với quá khứ gian khó nhiều thập kỉ trước ở các vùng quê nghèo.

Chao

Chao là một loại đậu phụ lên men có xuất xứ từ Trung Quốc. Ở Việt Nam, chao phổ biến hơn cả là ở miền Trung và miền Nam. Chao có lớp mốc bên ngoài ngậy béo, thường được sử dụng trong các món ăn chay, làm gia vị ướp thay cho nước mắm. 

Chao cũng có thể dùng ướp thịt, cá, tôm, các món xào bởi hàm lượng muối có sẵn trong lúc lên men đồng thời có tác dụng kích thích vị giác, lại cung cấp nhiều protein hơn so với nước tương, nước mắm.

Thịt chua

Giống với nem chua, thịt chua cũng sử dụng thính gạo, lá ổi làm thịt tươi sống lên men chín tự nhiên. Món ăn tuy không phổ biến rộng rãi nhưng là đặc sản không thể không nhắc tới của nhiều vùng trung du Bắc Bộ. 

Thịt chua có cách làm khá đơn giản nhưng để có một lọ thịt chua hấp dẫn và đạt yêu cầu lại là cả một nghệ thuật, và nó thể hiện qua sự chọn lọc kỹ càng để có các nguyên liệu tốt nhất cũng như quy trình thực hiện chính xác, nghiêm ngặt. Thịt chua có vị khá giống nem bì, cũng ăn kèm nước mắm, lá sung...Đây cũng là món "nhậu" khoái khẩu đi kèm rượu đế rất được lòng cánh mày râu.

Rượu nếp cái

Rượu nếp cái hay rượu nếp, cơm rượu là món đồ ăn có cồn không qua chưng cất, được chế biến từ gạo nếp theo cách dùng gạo nếp đồ chín thành xôi, để nguội và ủ với men rượu cho lên men thành rượu. Rượu nếp dùng men ngọt, khác với men đắng dùng cho rượu chưng cất. 

Cơm rượu có vị ngọt, chua, cay vừa phải; là món rượu mà người lớn, trẻ em đều có thể dùng được. Người Việt thường làm rượu nếp và sử dụng trong ngày "giết sâu bọ" (5/5 âm lịch). Rượu nếp cái, đặc biệt là cơm rượu nếp cẩm, là món ăn, đồ uống bổ dưỡng nên được ưa chuộng tại nhiều nơi.

Theo Depplus/MASK
Làm thêm bước này khi muối dưa cải, chỉ một đêm là ăn được, dưa cải giòn tan và vàng ươm, nấu gì cũng ngon

Làm thêm bước này khi muối dưa cải, chỉ một đêm là ăn được, dưa cải giòn tan và vàng ươm, nấu...

Địa chỉ ăn ngon - 2 ngày, 3 giờ trước

Dưa cải là món ăn được nhiều người yêu thích. Dưa giòn giòn, chua chua, có thể làm món ăn kèm cơm, cũng có thể dùng để nấu cùng các loại nguyên liệu khác...

Loại rau đang bán nhiều, được mệnh danh là 'vua rau' của mùa xuân, xào với thịt ngon và bổ không gì sánh bằng

Loại rau đang bán nhiều, được mệnh danh là 'vua rau' của mùa xuân, xào với thịt ngon và bổ không gì...

Địa chỉ ăn ngon - 3 ngày, 1 giờ trước

Loại rau này vừa ngon, giòn ngọt, xào với thịt rất hấp dẫn, cực kỳ bổ dưỡng, nó hiện đang vào mùa, được bày bán nhiều và rẻ.

Cứ làm thử xem sao: Dọc mùng thêm thứ này, vừa nhanh sạch nhựa, không lo ngứa

Cứ làm thử xem sao: Dọc mùng thêm thứ này, vừa nhanh sạch nhựa, không lo ngứa

Địa chỉ ăn ngon - 4 ngày, 19 giờ trước

Dọc mùng là thức ăn kèm phổ biến với nhiều loại bún hay canh chua, nhưng nếu sơ chế không kỹ khi ăn có thể bị ngứa. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết...

Luộc thịt chân giò xong đừng vội vớt ra, làm thêm 1 bước để thịt trắng thơm, chắc giòn, ngon 'xoắn lưỡi'

Luộc thịt chân giò xong đừng vội vớt ra, làm thêm 1 bước để thịt trắng thơm, chắc giòn, ngon 'xoắn lưỡi'...

Địa chỉ ăn ngon - 4 ngày, 22 giờ trước

Thịt chân giò luộc là món ăn quen thuộc của nhiều gia đình, để có đĩa thịt chân giò luộc thơm ngon, bạn hãy áp dụng các mẹo nhỏ dưới đây nhé!

Nấu xôi chỉ bỏ nước là chưa đủ, làm theo cách này xôi mềm dẻo, thơm ngon, tiết kiệm một nửa thời gian nấu

Nấu xôi chỉ bỏ nước là chưa đủ, làm theo cách này xôi mềm dẻo, thơm ngon, tiết kiệm một nửa thời...

Địa chỉ ăn ngon - 4 ngày, 24 giờ trước

Mẹo nhỏ dưới đây giúp món xôi của bạn thơm ngon và mềm dẻo hơn, ăn hoài không ngán.

Trong nhà có 'tứ phúc' thì gia đình giàu có, sung túc, vậy 'tứ phúc' ở đây là gì? Xem nhà bạn có không?

Trong nhà có 'tứ phúc' thì gia đình giàu có, sung túc, vậy 'tứ phúc' ở đây là gì? Xem nhà bạn...

Phong thủy - 3 giờ, 57 phút trước

Theo quan niệm phong thủy của người xưa thì trong một gia đình có đủ 4 thứ này sẽ gặp may mắn, làm ăn thuận lợi, phát tài.

Không cần bón phân gì cả khi trồng cây hoa! Chỉ cần vứt một ít “rác” này vào thì mười năm rễ cây sẽ không bị thối hay lá úa vàng

Không cần bón phân gì cả khi trồng cây hoa! Chỉ cần vứt một ít “rác” này vào thì mười năm rễ...

Kiến thức - 3 giờ, 13 phút trước

Bạn có thường xuyên bắt gặp những loại hoa, cây trồng rất phát triển, nhưng khi mua về chỉ cần cất trong nhà là sau đó cây tàn lụi khó phát triển? Rất có...

Sau khi mất việc làm lao công ở Mỹ, Trang Trần được chồng dẫn đi mua xe ô tô mới

Sau khi mất việc làm lao công ở Mỹ, Trang Trần được chồng dẫn đi mua xe ô tô mới

Chuyện làng sao - 10 giờ, 28 phút trước

Được chồng khuyên mua xe đắt tiền nhưng Trang Trần từ chối. Mẫu xe 7 chỗ cựu người mẫu mới tậu thuộc dòng tầm trung và có giá không quá đắt đỏ nếu mua...

 Minh Tú hớt hải 'trả nợ' người này trước thềm đám cưới, còn mượn thêm 1 tỷ

Minh Tú hớt hải 'trả nợ' người này trước thềm đám cưới, còn mượn thêm 1 tỷ

Chuyện làng sao - 10 giờ, 30 phút trước

Minh Tú đã trực tiếp trả nợ cho người đặc biệt này.

Cận cảnh nhan sắc em gái Chu Thanh Huyền: Xinh đẹp chẳng kém cạnh chị, góc nghiêng cực nổi bật

Cận cảnh nhan sắc em gái Chu Thanh Huyền: Xinh đẹp chẳng kém cạnh chị, góc nghiêng cực nổi bật

Chuyện làng sao - 11 giờ, 31 phút trước

Nhan sắc em gái Chu Thanh Huyền nhận được nhiều lời khen từ cộng đồng mạng.

Được vợ khen nhập tâm quá khi hát hit 'Người yêu cũ', Phan Mạnh Quỳnh phân bua:...

Tử vi 12 con giáp thứ 6 ngày 29/3/2024: Tuổi Thân có những bước tiến quan trọng, Tý vận tài lộc lao đao

Tử vi 12 con giáp thứ 6 ngày 29/3/2024: Tuổi Thân có những bước tiến quan trọng, Tý vận tài lộc lao...

Đời sống số - 12 giờ, 40 phút trước

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, cuộc sống, tình duyên... của 12 con giáp trong ngày 29/3/2024.

Nam Em trải lòng sau loạt ồn ào: Tiết lộ sức khỏe dần hồi phục, sợ người hại chết

Nam Em trải lòng sau loạt ồn ào: Tiết lộ sức khỏe dần hồi phục, sợ người hại chết

Chuyện làng sao - 12 giờ, 23 phút trước

Những chia sẻ của Nam Em sau nhiều ồn ào nhận được sự chú ý từ dân tình.

Quang Hải đeo phụ kiện 'nữ tính' trong đám cưới, dân tình đoán: 'Đeo hộ vợ'

Quang Hải đeo phụ kiện 'nữ tính' trong đám cưới, dân tình đoán: 'Đeo hộ vợ'

Hotgirl, hotboy - 12 giờ, 23 phút trước

Vốn nổi tiếng với hình ảnh nam tính, quyết đoán trên sân cỏ nhưng trong ngày cưới, cầu thủ Quang Hải lại đeo chiếc vòng khá nữ tính.

Đông Nhi - Ông Cao Thắng chính thức công khai giới tính nhóc tỳ thứ 2, phản ứng của bé Winnie mà hạnh phúc lây

Đông Nhi - Ông Cao Thắng chính thức công khai giới tính nhóc tỳ thứ 2, phản ứng của bé Winnie mà...

Chuyện làng sao - 13 giờ, 30 phút trước

Vợ chồng Đông Nhi - Ông Cao Thắng đã hé lộ giới tính “thế lực nhí” thứ 2 với công chúng.

Hotgirl Ceri Thu Hà chia sẻ bí quyết nuôi dưỡng sự nữ tính

Hotgirl Ceri Thu Hà chia sẻ bí quyết nuôi dưỡng sự nữ tính

Đi gì - 13 giờ, 57 phút trước

Sở hữu nét đẹp thuần khiết, ngọt ngào, Hotgirl Ceri Thu Hà luôn xuất hiện với nguồn năng lượng tính nữ, khiến người đối diện cảm thấy dễ chịu khi tiếp xúc, mang đến...

Trương Thế Vinh và Trường Giang liên tục gặp vận xui, Lan Ngọc lên tiếng bênh vực

Trương Thế Vinh và Trường Giang liên tục gặp vận xui, Lan Ngọc lên tiếng bênh vực

Chuyện làng sao - 13 giờ, 16 phút trước

Lan Ngọc đã đăng dòng trạng thái để nói về những sự cố mà Trương Thế Vinh và Trường Giang gặp phải thời gian qua.

Giữa tin tái hợp Kỳ Duyên, Minh Triệu có hành động 'phũ'

Giữa tin tái hợp Kỳ Duyên, Minh Triệu có hành động 'phũ'

Chuyện làng sao - 13 giờ, 18 phút trước

Minh Triệu đã có động thái phủ nhận tin tái hợp Kỳ Duyên.

Khởi My khoe ảnh tình tứ bên Kelvin Khánh hậu đính chính thông tin ly hôn, còn 'dằn mặt' bằng cách này

Khởi My khoe ảnh tình tứ bên Kelvin Khánh hậu đính chính thông tin ly hôn, còn 'dằn mặt' bằng cách này...

Chuyện làng sao - 13 giờ, 20 phút trước

Khung ảnh tình cảm của Khởi My và Kelvin Khánh đang được khán giả chú ý.

Thương Tín phủ nhận chuyện nhận tiền để tố bạn thân một thời, quyết không sao kê

Thương Tín phủ nhận chuyện nhận tiền để tố bạn thân một thời, quyết không sao kê

Chuyện làng sao - 13 giờ, 21 phút trước

Thương Tín lại gây ồn ào mạng xã hội vì những thông tin liên quan đến nhạc sĩ Tô Hiếu.

Phước Sang lộ diện sau cơn đột quỵ, sức khỏe ra sao?

Phước Sang lộ diện sau cơn đột quỵ, sức khỏe ra sao?

Chuyện làng sao - 13 giờ, 22 phút trước

Phước Sang được người bạn là Phương Bình đến thăm và cập nhật tình hình của ông đến với mọi người.

'Thất bại lớn nhất trong cuộc đời là nói ra ba bí mật này cho người khác'. Dù bạn có thân thiết với ai đó đến đâu thì cũng phải kiềm chế

'Thất bại lớn nhất trong cuộc đời là nói ra ba bí mật này cho người khác'. Dù bạn có thân thiết...

Kiến thức - 16 giờ, 8 phút trước

Chúng ta thường nói rằng điều quan trọng nhất trong sự tương tác giữa con người với nhau là sự tin tưởng lẫn nhau. Đúng là chỉ có hai người tin tưởng lẫn nhau...

Tại sao con người cần lọc nước và đun sôi nước để uống, nhưng các loài động vật khác lại có thể uống trực tiếp? Sự khác biệt là gì?

Tại sao con người cần lọc nước và đun sôi nước để uống, nhưng các loài động vật khác lại có thể...

Kiến thức - 16 giờ, 28 phút trước

Có ba điều kiện cơ bản cho sự sống còn của động vật trên trái đất: nước, oxy và thức ăn. Nếu không có ba điều kiện cơ bản này thì không loài động...

Phương Oanh khi chào đời nặng 5,2 kg, nay được mẹ ruột truyền bí kíp để 'hai bé rồng' bụ bẫm

Phương Oanh khi chào đời nặng 5,2 kg, nay được mẹ ruột truyền bí kíp để 'hai bé rồng' bụ bẫm

Chuyện làng sao - 17 giờ, 43 phút trước

Khi sắp lâm bồn, diễn viên Phương Oanh rất vui vì được bố mẹ ở quê Hà Nam lên thăm.

Tự do tài chính là gì? Làm sao để người bình thường có thể đạt được điều này? Người trong cuộc: 3 cách để thực hiện ước mơ

Tự do tài chính là gì? Làm sao để người bình thường có thể đạt được điều này? Người trong cuộc: 3...

Kiến thức - 17 giờ, 43 phút trước

Tự do tài chính, một khái niệm không còn xa lạ với nhiều người, thực chất được định nghĩa khi một người có thể tạo ra nguồn thu nhập thụ động đủ để chi...

Từ tháng 4/2024, đây là những trường hợp được nâng mức hưởng BHYT từ 80% lên 100%

Từ tháng 4/2024, đây là những trường hợp được nâng mức hưởng BHYT từ 80% lên 100%

Kiến thức - 17 giờ, 43 phút trước

Kể từ tháng 4/2024, những đối tượng này sẽ được hưởng tối đa quyền lợi từ Bảo hiểm y tế (BHYT).