Huyền thoại tục giết “ma bắt trẻ con”

08:47 29/12/2011

Cụ Mùi bảo: “Đến đứa thứ 5, thứ 6, thứ 7 lại chết lúc chập chững biết đi cũng chỉ vì những bệnh lặt vặt, dân bản bảo do con ma về bắt, nên tôi…”.

Trung tá Lê Đình Minh (Phòng Khoa học hình sự, Công an tỉnh Lai Châu) vẫn còn ám ảnh mạnh mẽ bởi vụ án cha xâm phạm tử thi con từ mấy năm trước ở xã Thèn Sin (Phong Thổ, Lai Châu). Sau vụ án đó, các ban ngành trong tỉnh luôn cảnh giác, tuyên truyền với thái độ vừa nhẹ nhàng, vừa nghiêm khắc, để nhân dân nhận thức rõ, loại bỏ hủ tục ra khỏi đời sống xã hội.

Mỗi năm trên địa bàn Lai Châu có hàng chục vụ án giết người liên quan đến hủ tục “ma gà”, “ma bùa”, “ma chài”… nhưng những vụ án liên quan đến hủ tục hành hạ xác chết trẻ con để giết chết “con ma”, thì đúng là ghê sợ. Những vụ án ấy là chứng cứ của một hủ tục ghê rợn, đã từng tồn tại hàng trăm, hàng ngàn năm trong một số cộng đồng người Giáy.

Kỳ 2: Gặp người bị nghi từng hành hạ xác con

Nhà anh Lương Văn Páo, trưởng bản Lùng Than nằm tít hút trên sườn núi Đoong Dặng Lứ. Hỏi về hủ tục kinh hãi của dân bản, anh Páo khẳng định: “Hủ tục đó không còn tồn tại nữa đâu nhà báo à. Sau khi hủ tục xa xưa ấy lặp lại ở nhà thằng Páo, chúng mình đã họp dân nhiều lần để tuyên truyền rồi. Đồng bào cũng đã nhận thức rõ, thấy hủ tục ấy là sai trái nên cam kết là sẽ không lặp lại nữa rồi”.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Hiện trường một vụ án liên quan đến hủ tục xâm phạm tử thi ở Lai Châu.

Cũng theo trưởng bản Lương Văn Páo, người biết rõ hủ tục này nhất là cụ Lù Văn Mùi, vì theo anh Páo, chính ông đã từng trực tiếp hành hạ xác một đứa con.

Vợ ông Mùi đẻ tổng cộng 11 lần, nhưng chỉ có 5 người con sống được. Theo anh Páo, khi đứa con thứ 6 chết, cả gia đình họp lại, thầy cúng cũng có mặt và họ khẳng định do “con ma” bắt đi, nên phải tiến hành hành hạ xác chết, mà nói thẳng ra là chặt xác con mình.

Theo lời đồn của dân bản, cũng chính vì làm điều ác đó mà ông Mùi bị quả báo nhiều lắm. Ông bà Mùi có mấy người con thì nghiện gần hết.

Hôm tôi lên bản, hai người con của ông còn đang ở trại vì tội buôn bán ma túy. Dâu, rể nhà ông cũng ngồi tù gần hết vì tội này.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Ông Lương Văn Páo - trưởng bản Lùng Than kể cho PV nghe hủ tục giết ma.

Nhà cụ Lù Văn Mùi nằm ngay dưới chân núi Đoong Dặng Lứ. Cụ Mùi năm nay 93 tuổi, còn vợ là cụ Lò Thị Lù 82 tuổi. Hai cụ sống lặng lẽ trong ngôi nhà tồi tàn. Đồ đạc trong nhà không có gì cả.

Cụ Mùi kể rằng, khi đứa con đầu mất, đứa sau mất tiếp thì chắc là do “con ma” bắt đi rồi. Nếu không làm theo đúng phong tục thì “con ma” cũng sẽ bắt mất đứa tiếp theo. Ngày xưa, cả bản này chỉ có 18 hộ, xung quanh toàn rừng già, hổ báo nhiều lắm. Đứa trẻ nào chết, sẽ thực hiện hủ tục. Hủ tục diễn ra vào ban đêm, hôm sau, sẽ không còn thấy xác nữa, vì thú sẽ về ăn hết ngay.

Người con đầu tiên của cụ Mùi sinh năm 1955, là trai. Nuôi được một tuổi thì chết. Con thứ hai là gái, đến 4 tuổi thì chết. Con thứ ba, chỉ được một tuổi đã chết. Cả ba người con đều chết vì duy nhất một bệnh là tiêu chảy. Cô con gái thứ tư thì sống, hiện đang là cán bộ của trạm y tế xã.

Cụ Mùi bảo: “Đến đứa thứ 5, thứ 6, thứ 7 lại chết lúc chập chững biết đi cũng chỉ vì những bệnh lặt vặt, dân bản bảo do con ma về bắt, nên tôi…”.

Nói đến đây cụ ngập ngừng không nói nữa. Hủ tục này gắn liền với họ từ hàng trăm, hàng ngàn năm nay, nhưng giờ nó đã lạc hậu, lại vi phạm pháp luật, nên họ không muốn nhắc lại. Có lẽ hai cụ muốn chôn chặt quá khứ khủng khiếp ấy trong lòng... Vậy nên, tôi cũng không dám hỏi gì thêm.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Vợ chồng cụ Mùi bị dân bản nghi từng thực hiện hủ tục "giết ma".

Anh Lò Văn Chắn, Phó Công an xã Thèn Sin bảo: “Hủ tục chặt xác trẻ con là phong tục của người Củi Chu, đã có từ nhiều đời nay”.

Theo anh Chắn, những năm 80 của thế kỷ trước, hủ tục này vẫn diễn ra thường xuyên ở bản và bản thân anh cũng được chứng kiến rất nhiều.

Qua câu chuyện của anh Lò Văn Chắn và các cán bộ xã, tôi đã nảy sinh một thắc mắc mới, về một dân tộc lạ mà họ gọi là Củi Chu.

Theo các cán bộ xã, chính quyền coi họ là người Giáy, nhưng về thực chất, họ vẫn tự coi mình là người Củi Chu.

Ông Đèo Văn Khinh, cán bộ kiểm lâm, hiện đã nghỉ hưu, sống tại Thị xã Lai Châu khẳng định rằng, ông đã đi rừng rất nhiều, sống với đồng bào dân tộc mấy chục năm trời, nên ông nhận thấy rằng, người Củi Chu rất khác người Giáy.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Ông Đèo Văn Khinh kể rằng, chỉ những người Củi Chu mới thực hiện
hủ tục "giết ma".

Thuở xưa, dân tộc này gọi là Củi Chu, song từ 20 năm nay, một số vùng gọi là Pú Nà. Các nhà dân tộc học thì coi người Củi Chu là một nhánh của dân tộc Giáy.

Tuy nhiên, tính cách, tiếng nói, phong tục tập quán của người Giáy và người Củi Chu rất khác biệt. Chỉ có quần áo, các điệu hát là có nhiều nét giống nhau mà thôi.

Ngay trong bản Lùng Than, người Củi Chu vẫn coi họ là Củi Chu, còn người Giáy vẫn coi họ là người Giáy, không lẫn lộn với nhau. Chỉ có lúc khai lý lịch thì họ viết là “dân tộc Giáy” vì cán bộ xã yêu cầu như vậy. Có lẽ đây là một vấn đề mới cần sự quan tâm, nghiên cứu của các nhà khoa học.

Cũng theo ông Đèo Văn Khinh và những người Giáy cao tuổi, tập tục hành hạ xác trẻ con chỉ diễn ra ở bộ phận người Củi Chu, hay còn gọi là Pú Nà mà thôi.

Ông Khinh bảo rằng, mấy chục năm về trước, ông từng chứng kiến rất nhiều cuộc hành hạ xác chết trẻ con của người Củi Chu diễn ra trong các bản làng sống trong rừng sâu thuộc các huyện Sìn Hồ, Tam Đường, Phong Thổ, Mường Tè. Họ coi việc này đơn giản như “làm ma”.

Khi người Kinh lên khai hoang, Đảng và Nhà nước đưa ánh sáng văn minh đến các bản làng thì tập tục này dần mai một. Tuy nhiên, tập tục này có thể vẫn chưa biến mất hoàn toàn, mà nó vẫn âm thầm diễn ra ở những bản làng hẻo lánh, không được tuyên truyền pháp luật nhiều, hoặc họ làm kín đáo nên các cơ quan pháp luật không phát hiện được.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Công an Lai Châu dựng lại hiện trường một vụ "giết ma" với dao và thớt.

Ngay cả người Thái, cách đây chừng 40 năm, khi trẻ con chết, trước khi lấp đất chôn, người ta dùng cuốc bổ vào tử thi với ý nghĩa để tiêu diệt con ma, không cho nó về hại người. Những năm gần đây, tập tục này biến mất hoàn toàn khỏi đời sống phong tục của người Thái.    

Theo Chủ tịch xã Thèn Sin Nguyễn Văn Cận, từ ngày anh lên đây nhận công tác, năm 1984, phong tục hành hạ xác trẻ con diễn ra rất nhiều.

Tuy nhiên, các ban ngành trong tỉnh, huyện đã chỉ đạo ráo riết, thường xuyên phối hợp tiến hành tuyên truyền để loại bỏ nó khỏi đời sống bản làng.

Việc tuyên truyền đã đạt hiệu quả rõ rệt, bởi vài năm nay không có vụ hành xác trẻ con nào diễn ra nữa. Tuy nhiên, cũng không vì thế mà chính quyền địa phương lơ là, bởi giữa núi rừng hoang thẳm, nơi nhận thức của đồng bào còn thấp, không biết chừng một ngày nào đó nó có thể bất ngờ sống dậy.

VTC News
Từ sau 1/7/2025: Người dân không đổi CCCD sang Căn cước mẫu mới sẽ bị phạt 5.000.000 đồng, đúng không?

Từ sau 1/7/2025: Người dân không đổi CCCD sang Căn cước mẫu mới sẽ bị phạt 5.000.000 đồng, đúng không?

Kiến thức - 1 ngày, 4 giờ trước

Nhiều trường hợp phải đổi CCCD sang căn cước mới, nếu không sẽ bị xử phạt theo quy định.

Việc chủ tịch xã uỷ quyền cho phó chủ tịch xã ký sổ đỏ, Bộ Nội vụ nói gì?

Việc chủ tịch xã uỷ quyền cho phó chủ tịch xã ký sổ đỏ, Bộ Nội vụ nói gì?

Tin trong ngày - 1 ngày, 4 giờ trước

Vừa qua, Bộ Nội vụ đã có trả lời chính thức về thắc mắc của người dân liên quan đến thẩm quyền ký giấy tờ, văn bản, bao gồm cả sổ đỏ, khi Chủ...

Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng lợn, nay bán 2 cây gỗ này đủ tiền mua cả chục căn chung cư

Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng lợn, nay bán 2 cây gỗ này đủ tiền mua cả chục căn chung...

Kiến thức - 1 ngày, 4 giờ trước

Loại cây này đã trở thành một biểu tượng của giới thượng lưu và nhà sưu tầm gỗ quý tại châu Á.

Từ nay, cha mẹ đi xe máy chở con vi phạm lỗi này có thể bị phạt lên tới 10.000.000 đồng

Từ nay, cha mẹ đi xe máy chở con vi phạm lỗi này có thể bị phạt lên tới 10.000.000 đồng

Tin trong ngày - 1 ngày, 4 giờ trước

Mức phạt mới được quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP đối với hành vi này đã tăng hơn 20 lần so với quy định trước đây.

Tin vui: Giáo viên mầm non, phổ thông được tăng phụ cấp lên tối thiểu 70%

Tin vui: Giáo viên mầm non, phổ thông được tăng phụ cấp lên tối thiểu 70%

Tin trong ngày - 1 ngày, 5 giờ trước

Cụ thể, phụ cấp ưu đãi nghề đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông sẽ nâng lên tối thiểu 70% cho giáo viên và 100% cho giáo viên ở khu...

Jaxtina mở rộng cơ hội học tiếng Anh giao tiếp với lộ trình cá nhân hóa, chi phí linh hoạt

Jaxtina mở rộng cơ hội học tiếng Anh giao tiếp với lộ trình cá nhân hóa, chi phí linh hoạt

Doanh nghiệp - 2 giờ, 1 phút trước

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, kỹ năng sử dụng tiếng Anh – đặc biệt là khả năng giao tiếp – đã trở thành yêu cầu thiết yếu trong...

Global Smiles Dental - Điểm đến tin cậy cho kiều bào tại TP.Hồ Chí Minh

Global Smiles Dental - Điểm đến tin cậy cho kiều bào tại TP.Hồ Chí Minh

Doanh nghiệp - 2 giờ, 1 phút trước

Global Smiles Dental được đánh giá là một trong những địa chỉ nha khoa uy tín hàng đầu dành cho cộng đồng Việt Kiều khi về thăm và điều trị tại TP.Hồ Chí Minh....

Cách săn vé máy bay Tết Bính Ngọ 2026 giá rẻ siêu dễ trên Traveloka

Cách săn vé máy bay Tết Bính Ngọ 2026 giá rẻ siêu dễ trên Traveloka

Doanh nghiệp - 2 giờ, 1 phút trước

Tết đang đến gần, nhu cầu đặt vé máy bay tăng cao khiến giá vé biến động mạnh. Để không bỏ lỡ cơ hội sở hữu vé giá hợp lý cho hành trình về...

Cười té ghế với collection meme hot nhất Anhnghethuatdulich.com

Cười té ghế với collection meme hot nhất Anhnghethuatdulich.com

Doanh nghiệp - 2 giờ, 1 phút trước

Ảnh nghệ thuật du lịch (Anhnghethuatdulich.com) không chỉ đơn thuần là một trang web giải trí, mà còn là một kho tàng ảnh chế đa dạng. Với kho meme không giới hạn thể loại...

Chuyên gia cảnh báo những bẫy chi phí ẩn khi sử dụng dịch vụ giải thể

Chuyên gia cảnh báo những bẫy chi phí ẩn khi sử dụng dịch vụ giải thể

Doanh nghiệp - 2 giờ, 1 phút trước

Trong quá trình giải thể doanh nghiệp, nhiều chủ công ty thường lựa chọn dịch vụ trọn gói để tiết kiệm thời gian và công sức.

'Đồng bào chú ý, máy bay địch cách Hà Nội 70km'... bài thi giúp Phan Hiển giành...

Xu Hướng Làm Đẹp Của Phụ Nữ Hiện Đại: Từ Tự Tin Đến Sức Khỏe Với Valis Group

Xu Hướng Làm Đẹp Của Phụ Nữ Hiện Đại: Từ Tự Tin Đến Sức Khỏe Với Valis Group

Doanh nghiệp - 2 giờ, 2 phút trước

Trong xã hội hiện đại, vẻ đẹp không còn bị ràng buộc bởi những chuẩn mực cứng nhắc. Phụ nữ ngày nay coi làm đẹp là cách để yêu thương bản thân, thể hiện...

Lốp Michelin có thực sự đáng mua theo góc nhìn từ NAT Center

Lốp Michelin có thực sự đáng mua theo góc nhìn từ NAT Center

Doanh nghiệp - 2 giờ, 2 phút trước

Khi cân nhắc đầu tư vào bộ lốp mới, câu hỏi "có đáng bỏ tiền không?" luôn hiện diện – nhất là với những thương hiệu được định vị ở phân khúc cao cấp...

Quạt hướng trục công nghiệp – Giải pháp thông gió và PCCC hiệu quả hàng đầu

Quạt hướng trục công nghiệp – Giải pháp thông gió và PCCC hiệu quả hàng đầu

Doanh nghiệp - 2 giờ, 2 phút trước

Trong hệ thống thông gió và phòng cháy chữa cháy tại các công trình hiện đại, quạt hướng trục công nghiệp giữ vai trò vô cùng quan trọng. Với thiết kế cánh quạt nằm...

Top 7 website tìm việc uy tín tại Hải Phòng dành cho ứng viên thế hệ mới

Top 7 website tìm việc uy tín tại Hải Phòng dành cho ứng viên thế hệ mới

Doanh nghiệp - 2 giờ, 6 phút trước

Hải Phòng không chỉ là trung tâm công nghiệp, logistics và cảng biển lớn của miền Bắc, mà còn là nơi tập trung nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn. Với sự năng động...

Bất Động Sản Hà Nội 2025 – Sức Nóng Từ Nguồn Cung Và Tinh Gọn Bộ Máy Hành Chính

Bất Động Sản Hà Nội 2025 – Sức Nóng Từ Nguồn Cung Và Tinh Gọn Bộ Máy Hành Chính

Doanh nghiệp - 2 giờ, 6 phút trước

Năm 2025 được dự báo sẽ là một chương mới đầy khởi sắc cho thị trường bất động sản Hà Nội, đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ sau giai đoạn trầm lắng.

Khám phá dịch vụ viết luận án tiến sĩ uy tín tại Tri Thức Cộng Đồng

Khám phá dịch vụ viết luận án tiến sĩ uy tín tại Tri Thức Cộng Đồng

Doanh nghiệp - 2 giờ, 6 phút trước

Luận án tiến sĩ là một công trình khoa học để chứng minh khả năng nghiên cứu và những đóng góp trong lĩnh vực chuyên môn.

Người tham gia Bảo hiểm xã hội trên 20 năm từ nay sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt sau

Người tham gia Bảo hiểm xã hội trên 20 năm từ nay sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt sau

Kiến thức - 3 giờ, 42 phút trước

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, mang đến nhiều thay đổi quan trọng trong chính sách an sinh.

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Năm ngày 25 tháng 9, tức ngày 4 tháng 8 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Năm ngày 25 tháng 9, tức ngày 4 tháng 8 âm lịch?

Đời sống số - 3 giờ, 56 phút trước

Ngày 25 tháng 9, thứ Năm, ngày 4 tháng 8 âm lịch, tương ứng với Năm Tỵ, Tháng Ất Dậu và Ngày Đinh Dậu. Trong môi trường này, con giáp nào nên thận trọng...

Cách xác định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo luật mới: Ai sẽ bị ảnh hưởng đến lương hưu?

Cách xác định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo luật mới: Ai sẽ bị ảnh hưởng đến lương hưu?

Tin trong ngày - 3 giờ, 57 phút trước

Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) ảnh hưởng rất lớn đến lương hưu sau này của người lao động.

Loài vật có thời gian giao phối lâu nhất hành tinh: 14 giờ liên tục, con đực sẽ chết ngay sau đó

Loài vật có thời gian giao phối lâu nhất hành tinh: 14 giờ liên tục, con đực sẽ chết ngay sau đó...

Kiến thức - 3 giờ, 60 phút trước

Sinh sản là hình thức duy trì nòi giống của mọi sinh vật, mỗi loài sẽ có phương thức và tập tính sinh sản khác nhau.

Trắc nghiệm tâm lý: Nửa sau cuộc đời bạn sẽ đắng cay hay ngọt ngào? Một bức ảnh hoa táo gai có thể tiết lộ điều đó

Trắc nghiệm tâm lý: Nửa sau cuộc đời bạn sẽ đắng cay hay ngọt ngào? Một bức ảnh hoa táo gai có...

Đời sống số - 3 giờ, 15 phút trước

Hãy tưởng tượng trước mặt bạn có 4 bức ảnh hoa táo gai, mỗi bức mang một sắc thái và cảm giác riêng. Chỉ cần chọn bức ảnh bạn thấy cuốn hút nhất ngay...

Quần không quan trọng số lượng, hãy chọn 3 mẫu 'quần 9 điểm' thời thượng này cho mùa thu, vừa thời trang vừa cao, siêu đẹp

Quần không quan trọng số lượng, hãy chọn 3 mẫu 'quần 9 điểm' thời thượng này cho mùa thu, vừa thời trang...

Thời trang + - 3 giờ, 29 phút trước

Bạn có bao giờ nhận thấy vấn đề không? Mỗi khi giao mùa, tôi luôn cảm thấy mình chẳng có gì để mặc. Dù tủ đồ đã đầy ắp, tôi vẫn cảm thấy mình...

Câu nói cổ: “Cho ba người vay tiền, dùng tiền mua kẻ thù”, bạn phải nhớ điều này!

Câu nói cổ: “Cho ba người vay tiền, dùng tiền mua kẻ thù”, bạn phải nhớ điều này!

Kiến thức - 3 giờ, 29 phút trước

Trong cuộc sống hối hả, giao dịch tiền bạc là chuyện thường ngày, nhưng câu nói "cho ba người vay tiền, dùng tiền mua kẻ thù" vẫn được vô số người coi là quy...

Vụ người phụ nữ tử vong sau khi bị cướp điện thoại: Chân dung hai đối tượng, cướp xong đi nhà nghỉ

Vụ người phụ nữ tử vong sau khi bị cướp điện thoại: Chân dung hai đối tượng, cướp xong đi nhà nghỉ...

Tin trong ngày - 4 giờ, 32 phút trước

Sau khi thực hiện hành vi phạm tội là cướp điện thoại của một người phụ nữ khuyết tật tại Tây Ninh, đối tượng đã bị lực lượng chức năng đưa về trụ sở...

Bất ngờ: Một ngành học giữ ngôi đầu điểm chuẩn tại trường top, vượt cả Y khoa

Bất ngờ: Một ngành học giữ ngôi đầu điểm chuẩn tại trường top, vượt cả Y khoa

Tin trong ngày - 4 giờ, 45 phút trước

Trong mùa tuyển sinh 2025, đây là ngành học có điểm chuẩn dẫn đầu tại nhiều trường đại học, trong đó có cả Đại học Y Hà Nội.