Thứ hai, 29/04/2024
Nếu có nghi ngờ, tốt nhất không ăn hoặc chỉ ăn sau khi nấu chín kỹ. Ảnh: Vi Thoại
Chân dung thủ phạm C. botulinum
C. botulinum là một loại vi khuẩn kỵ khí gram dương, có khả năng sinh nha bào (vỏ) khi gặp điều kiện sống không thuận lợi. Nha bào của vi khuẩn có thể chịu được nhiệt độ 1200C trong bốn phút. C. botulinum sống trong đất, bùn, bụi bẩn, ruột cá, ruột gia súc và đặc biệt phát triển mạnh trong thức ăn ôi thiu, môi trường kín như thịt hộp để lâu ngày.
Độc tố do C. botulinum sinh ra là loại độc tố thần kinh (neurotoxin) có bản chất là chuỗi polypetide với phân tử lượng 150kDa với các type A, B, E gây độc ở người. Độc tố này có thể bị phân huỷ ở nhiệt độ 800C trong 30 phút và 1000C trong mười phút. Độc tính của neurotoxin rất mạnh, chỉ cần 0,03mg là đủ gây tử vong ở người lớn.
C. botulinum gây ra ba thể bệnh chính. Thứ nhất là thể nhiễm qua thức ăn. Tất cả các loại thức ăn đều có thể bị nhiễm nếu bảo quản không kỹ nhưng nguồn lây bệnh chủ yếu là qua các loại đồ hộp có độ axít thấp như: đậu, bắp, củ cải đường.
Thịt hộp, cá hộp cũng là một nguồn lây bệnh tiềm tàng. Vi khuẩn C. botulinum phát triển trong các loại thực phẩm nói trên, sinh độc tố và nếu ăn phải loại thức ăn này, các triệu chứng sẽ xuất hiện sau 18 - 36 giờ. Cá biệt có trường hợp bệnh xuất hiện sớm sau ăn vài giờ hoặc muộn hơn, sau vài ngày. Thể bệnh thứ hai do C. botulinum gây ra là thể ở trẻ em, chủ yếu là trẻ dưới một tuổi và nhất là sáu tháng đầu sau đẻ. Nguyên nhân chủ yếu là cho trẻ ăn phải thức ăn như mật ong, sữa, bột... có nhiễm C. botulinum ở dạng nha bào. Sau khi vào đường tiêu hoá, C. botulinum sẽ phát triển và sinh ngoại độc tố.
C. botulinum không xâm nhập được qua vùng da lành, nhưng nếu da bị tổn thương thì rất dễ nhiễm bệnh. Thể nhiễm C. botulinum qua vết thương hay gặp ở người tiêm chích ma tuý, người bị các vết thương nhỏ nhưng không chú ý sát trùng đầy đủ khiến vi khuẩn xâm nhập, nhân lên và sinh độc tố.
Ngoài ra, trên thực nghiệm ở khỉ, độc tố của C. botulinum cũng có thể gây bệnh nếu được hít qua phổi.
Phát hiện và điều trị
Độc tố của C. botulinum khi vào cơ thể sẽ ngăn chặn sự giải phóng một chất dẫn truyền thần kinh là acetylcholine tại các đầu mút thần kinh tiền sinap. Vì vậy, các xung động thần kinh sẽ bị ngưng trệ dẫn đến triệu chứng liệt vận động, có thể gây liệt toàn thân. Các dấu hiệu bao gồm nói khó, khó nuốt, khô miệng, liệt mặt, liệt các dây thần kinh vận nhãn gây nhìn đôi, sụp mi; khi liệt các cơ hô hấp (cơ liên sườn, cơ hoành, cơ ức đòn chũm, cơ thang) thì gây khó thở thậm chí ngừng thở dẫn đến tử vong.
Thể bệnh nhiễm qua thức ăn thường có triệu chứng đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy. Táo bón có thể xuất hiện sau khi đã có các triệu chứng liệt cơ. Ở trẻ em, táo bón thường là dấu hiệu đầu tiên trước khi xuất hiện yếu cơ, khóc yếu, thở yếu, chảy nước dãi, sụp mi, bỏ bú hoặc không bú được, suy hô hấp và liệt cơ toàn thân.
Tất cả các trường hợp nhiễm C. botulinum cần được theo dõi sát sao tại các cơ sở y tế để phát hiện dấu hiệu liệt cơ. Thuốc có hiệu quả nhất hiện nay đang được sử dụng là globulin miễn dịch botulism dùng đường tiêm tĩnh mạch (Botulism Immune Globulin Intravenous Human - BIG - IV). Kháng độc tố C. botulinum được chiết xuất từ ngựa cũng thường được sử dụng với liều 50.000 - 100.000 đơn vị. Khi đã có biểu hiện suy hô hấp, hết sức chú ý các dấu hiệu ho khạc, thở gắng sức bằng các cơ hô hấp phụ... để có chỉ định đặt ống nội khí quản cho thở máy. Tiên lượng của bệnh nhiễm C. botulinum thì tuỳ mức độ liệt cơ. Nếu đã liệt nhiều cơ, nhất là cơ hô hấp phải thở máy, tỷ lệ tử vong có thể tới 60 - 70%.
Làm sao phòng ngừa?
Dự phòng nhiễm C. botulinum chủ yếu là ăn chín uống sôi, không ăn các thức ăn nghi ngờ ôi thiu hoặc cất giữ quá lâu. Khi mua tất cả các loại thực phẩm có bao bì đóng gói, trong đó có thực phẩm đóng hộp, nên đọc kỹ hạn dùng, số đăng ký chất lượng sản phẩm, cơ sở sản xuất... để thu nhận thông tin và phát hiện hàng giả, hàng kém chất lượng. Một số loại đồ hộp được tân trang, sửa hạn dùng rất tinh vi. Dù còn hạn dùng cũng không mua, ăn các loại đồ hộp có vỏ thủng, vỡ, móp méo, gỉ sét, phồng lên, thực phẩm trong hộp đã mốc, mất màu sắc tự nhiên hoặc đổi mùi.
Nên mua thực phẩm đóng hộp bán ở các siêu thị hoặc các cửa hàng lớn vì ở đó có chế độ bảo quản đúng cách, tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Trường hợp thực phẩm đóng hộp trong điều kiện có thể dùng được nhưng còn nghi ngờ, nên luộc sôi, đun nóng kỹ trước khi ăn.
Quạt điện là vật dụng phổ biến trong mỗi gia đình, tuy nhiên, khi dùng...
Chăm sóc sức khỏe - 5 giờ, 39 phút trước
Trong một nghiên cứu toàn cầu mới đây, Nhật Bản đã nổi bật với tuổi thọ trung bình đứng đầu thế giới, với tuổi thọ trung bình khoảng 83.7 tuổi, vượt trội so với...
Chăm sóc sức khỏe - 10 giờ, 4 phút trước
Cho trẻ ăn loại rau này sẽ giúp trẻ cao nhanh vì bổ sung canxi. Nấm, một thành phần giữa thịt và rau, có thể giải quyết hoàn hảo vấn đề trẻ không ăn...
Khỏe đẹp - 1 ngày, 3 giờ trước
Bắt đầu từ tuổi dậy thì, những thay đổi sinh lý ở phụ nữ ngày càng rõ rệt, bộ ngực cũng dần phát triển. Vú, với tư cách là đặc điểm sinh dục thứ...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 4 giờ trước
Mùa hè nóng bức là thời điểm khiến cơ thể đổ mồ hôi nhiều, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mùi phát triển. Để cơ thể thơm ngát mà không tốn tiền, bạn...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 6 giờ trước
Bất kể nam hay nữ, ai cũng có lông trên cơ thể, và những bộ phận đặc biệt cũng không ngoại lệ. Nhiều người thậm chí còn có “bãi cỏ bí mật” ở vùng...
Chăm sóc sức khỏe - 1 giờ, 10 phút trước
Từ lâu, chuối đã được biết đến với nhiều công dụng cho sức khỏe. Nhưng ít người biết rằng kết hợp chuối với loại quả này cực tốt cho sức khỏe, giúp tăng tuổi...
Làm sao - 1 giờ, 10 phút trước
Bạn có tin rằng, không cần đá mài, con dao làm bếp đã cũ của bạn sẽ sắc như mới chỉ bằng kem đánh răng không? Nếu không tin, hãy làm theo cách dưới...
Kiến thức - 1 giờ, 10 phút trước
Người Trung Quốc thời xưa có câu: "Giá kê tùy kê, giá cẩu tùy cẩu", nghĩa là "Lấy gà thì theo gà, lấy chó thì theo chó", vậy có phải con người kết hôn...
Chăm sóc sức khỏe - 4 giờ, 55 phút trước
Quạt điện là vật dụng phổ biến trong mỗi gia đình, tuy nhiên, khi dùng cần lưu ý sử dụng đúng cách để tránh những tổn hại không đáng có cho sức khỏe. Kiến...
Kiến thức - 4 giờ, 56 phút trước
Khi nhận thức của người dân về quản lý tài chính ngày càng tăng, ngày càng có nhiều người lựa chọn gửi tiền vào ngân hàng. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn...
Địa chỉ ăn ngon - 4 giờ, 56 phút trước
Miếng thịt kho thơm lừng, có màu vàng cánh gián rất đẹp mắt mà khi ăn vào vị mằn mặn, ngòn ngọt rất ngon cơm; còn miếng măng thì giòn giòn, không chê vào...
Chuyện làng sao - 4 giờ, 56 phút trước
Bạn trai của Ngọc Quyên hào hứng phối hợp với cô quay clip đu trend.
Kiến thức - 4 giờ, 56 phút trước
Chỉ cần nghe giọng nói của phụ nữ, người ta biết được cô ấy là người như thế nào, có chu toàn cho gia đình hay không? Xem đàn ông tiêu tiền, ta cũng...
Đời sống số - 5 giờ, 39 phút trước
Trong chặng đường dài của cuộc đời, việc nghỉ hưu là một bước ngoặt quan trọng. Cuộc sống sau khi nghỉ hưu của mỗi người là khác nhau, đặc biệt đối với những người...
Kiến thức - 5 giờ, 39 phút trước
Nếu trong bếp nhà bạn có những món đồ này thì hãy vứt càng sớm càng tốt để bảo vệ sức khoẻ của bản thân và gia đình, đừng giữ lại vì tiếc của...
Địa chỉ ăn ngon - 5 giờ, 39 phút trước
Luộc gà khá đơn giản nhưng nếu là hàng đông lạnh mà muốn thơm ngon thì cần có bí quyết riêng. Bạn có thể lưu lại để làm hàng hoặc nấu nhanh khi nhà...
Chăm sóc sức khỏe - 5 giờ, 39 phút trước
Trong một nghiên cứu toàn cầu mới đây, Nhật Bản đã nổi bật với tuổi thọ trung bình đứng đầu thế giới, với tuổi thọ trung bình khoảng 83.7 tuổi, vượt trội so với...
Chuyện làng sao - 5 giờ, 39 phút trước
Hồ Ngọc Hà và Kim Lý đã khoe clip cặp song sinh ngày càng cao lớn phổng phao.
Kiến thức - 5 giờ, 39 phút trước
Những kiểu tụ tập này không chỉ vô bổ, vô nghĩa mà chỉ khiến bạn mang ấm ức về nhà. Dù thích tụ tập nhưng tuyệt đối nên tránh, nhất là trong kỳ nghỉ...
Kiến thức - 7 giờ, 47 phút trước
Trường hợp người vi phạm chậm nộp tiền phạt vi phạm giao thông thì sẽ bị xử phạt theo quy định.
Thời trang + - 7 giờ, 47 phút trước
Nếu bạn muốn dễ dàng hoàn thiện phong cách thời trang hàng ngày trong mùa hè thì hãy cùng học hỏi những kiểu đồ sau đây.
Kiến thức - 7 giờ, 47 phút trước
Có những đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội. Nếu bạn đang có ý định mua nhà ở xã hội, cần nắm được để có thể giảm chi...
Xài gì - 7 giờ, 48 phút trước
Trong thời đại công nghệ số, chiếc điện thoại di động đã trở thành công cụ không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, từ việc đặt vé máy bay, khách...
Kiến thức - 8 giờ, 47 phút trước
Trong phim "Tây Du Ký", Trư Bát Giới là một nhân vật được miêu tả với nhiều hình ảnh mang tính tương phản, khiến khiến độc giả cho rằng y không chỉ xấu người...
Chuyện làng sao - 8 giờ, 48 phút trước
Với khí chất sang trọng, ngoại hình xinh đẹp, lối diễn xuất lôi cuốn, Lâm Phương Bình để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả. Truyền thông Trung Quốc gọi cô là...