Thứ sáu, 26/04/2024
Nếu có nghi ngờ, tốt nhất không ăn hoặc chỉ ăn sau khi nấu chín kỹ. Ảnh: Vi Thoại
Chân dung thủ phạm C. botulinum
C. botulinum là một loại vi khuẩn kỵ khí gram dương, có khả năng sinh nha bào (vỏ) khi gặp điều kiện sống không thuận lợi. Nha bào của vi khuẩn có thể chịu được nhiệt độ 1200C trong bốn phút. C. botulinum sống trong đất, bùn, bụi bẩn, ruột cá, ruột gia súc và đặc biệt phát triển mạnh trong thức ăn ôi thiu, môi trường kín như thịt hộp để lâu ngày.
Độc tố do C. botulinum sinh ra là loại độc tố thần kinh (neurotoxin) có bản chất là chuỗi polypetide với phân tử lượng 150kDa với các type A, B, E gây độc ở người. Độc tố này có thể bị phân huỷ ở nhiệt độ 800C trong 30 phút và 1000C trong mười phút. Độc tính của neurotoxin rất mạnh, chỉ cần 0,03mg là đủ gây tử vong ở người lớn.
C. botulinum gây ra ba thể bệnh chính. Thứ nhất là thể nhiễm qua thức ăn. Tất cả các loại thức ăn đều có thể bị nhiễm nếu bảo quản không kỹ nhưng nguồn lây bệnh chủ yếu là qua các loại đồ hộp có độ axít thấp như: đậu, bắp, củ cải đường.
Thịt hộp, cá hộp cũng là một nguồn lây bệnh tiềm tàng. Vi khuẩn C. botulinum phát triển trong các loại thực phẩm nói trên, sinh độc tố và nếu ăn phải loại thức ăn này, các triệu chứng sẽ xuất hiện sau 18 - 36 giờ. Cá biệt có trường hợp bệnh xuất hiện sớm sau ăn vài giờ hoặc muộn hơn, sau vài ngày. Thể bệnh thứ hai do C. botulinum gây ra là thể ở trẻ em, chủ yếu là trẻ dưới một tuổi và nhất là sáu tháng đầu sau đẻ. Nguyên nhân chủ yếu là cho trẻ ăn phải thức ăn như mật ong, sữa, bột... có nhiễm C. botulinum ở dạng nha bào. Sau khi vào đường tiêu hoá, C. botulinum sẽ phát triển và sinh ngoại độc tố.
C. botulinum không xâm nhập được qua vùng da lành, nhưng nếu da bị tổn thương thì rất dễ nhiễm bệnh. Thể nhiễm C. botulinum qua vết thương hay gặp ở người tiêm chích ma tuý, người bị các vết thương nhỏ nhưng không chú ý sát trùng đầy đủ khiến vi khuẩn xâm nhập, nhân lên và sinh độc tố.
Ngoài ra, trên thực nghiệm ở khỉ, độc tố của C. botulinum cũng có thể gây bệnh nếu được hít qua phổi.
Phát hiện và điều trị
Độc tố của C. botulinum khi vào cơ thể sẽ ngăn chặn sự giải phóng một chất dẫn truyền thần kinh là acetylcholine tại các đầu mút thần kinh tiền sinap. Vì vậy, các xung động thần kinh sẽ bị ngưng trệ dẫn đến triệu chứng liệt vận động, có thể gây liệt toàn thân. Các dấu hiệu bao gồm nói khó, khó nuốt, khô miệng, liệt mặt, liệt các dây thần kinh vận nhãn gây nhìn đôi, sụp mi; khi liệt các cơ hô hấp (cơ liên sườn, cơ hoành, cơ ức đòn chũm, cơ thang) thì gây khó thở thậm chí ngừng thở dẫn đến tử vong.
Thể bệnh nhiễm qua thức ăn thường có triệu chứng đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy. Táo bón có thể xuất hiện sau khi đã có các triệu chứng liệt cơ. Ở trẻ em, táo bón thường là dấu hiệu đầu tiên trước khi xuất hiện yếu cơ, khóc yếu, thở yếu, chảy nước dãi, sụp mi, bỏ bú hoặc không bú được, suy hô hấp và liệt cơ toàn thân.
Tất cả các trường hợp nhiễm C. botulinum cần được theo dõi sát sao tại các cơ sở y tế để phát hiện dấu hiệu liệt cơ. Thuốc có hiệu quả nhất hiện nay đang được sử dụng là globulin miễn dịch botulism dùng đường tiêm tĩnh mạch (Botulism Immune Globulin Intravenous Human - BIG - IV). Kháng độc tố C. botulinum được chiết xuất từ ngựa cũng thường được sử dụng với liều 50.000 - 100.000 đơn vị. Khi đã có biểu hiện suy hô hấp, hết sức chú ý các dấu hiệu ho khạc, thở gắng sức bằng các cơ hô hấp phụ... để có chỉ định đặt ống nội khí quản cho thở máy. Tiên lượng của bệnh nhiễm C. botulinum thì tuỳ mức độ liệt cơ. Nếu đã liệt nhiều cơ, nhất là cơ hô hấp phải thở máy, tỷ lệ tử vong có thể tới 60 - 70%.
Làm sao phòng ngừa?
Dự phòng nhiễm C. botulinum chủ yếu là ăn chín uống sôi, không ăn các thức ăn nghi ngờ ôi thiu hoặc cất giữ quá lâu. Khi mua tất cả các loại thực phẩm có bao bì đóng gói, trong đó có thực phẩm đóng hộp, nên đọc kỹ hạn dùng, số đăng ký chất lượng sản phẩm, cơ sở sản xuất... để thu nhận thông tin và phát hiện hàng giả, hàng kém chất lượng. Một số loại đồ hộp được tân trang, sửa hạn dùng rất tinh vi. Dù còn hạn dùng cũng không mua, ăn các loại đồ hộp có vỏ thủng, vỡ, móp méo, gỉ sét, phồng lên, thực phẩm trong hộp đã mốc, mất màu sắc tự nhiên hoặc đổi mùi.
Nên mua thực phẩm đóng hộp bán ở các siêu thị hoặc các cửa hàng lớn vì ở đó có chế độ bảo quản đúng cách, tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Trường hợp thực phẩm đóng hộp trong điều kiện có thể dùng được nhưng còn nghi ngờ, nên luộc sôi, đun nóng kỹ trước khi ăn.
Thói quen sống là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ....
Chăm sóc sức khỏe - 16 giờ, 26 phút trước
Củ niễng ăn ngon và dễ xào nấu nhưng nếu ăn sống sẽ rất nhiều ký sinh trùng.
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 9 giờ trước
Mùa xuân là mùa phục hồi của trái đất. Vạn vật đang dâng trào sức sống. Rau quả tươi theo mùa lần lượt được bày bán trên thị trường, mang đến cơ hội tốt...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 10 giờ trước
Mật độ xương giống như những vòng tròn trên thân cây, ghi lại sức mạnh và sự sống động của xương. Ngược lại, tình trạng loãng xương giống như làn gió lạnh lẽo, âm...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 9 giờ trước
Nhờ hàng loạt các ưu điểm vượt trội và các lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, Noni Enzyme đã trở thành một trong những sản phẩm chăm sóc sức khỏe hàng đầu thị...
Khỏe đẹp - 2 ngày, 10 giờ trước
Đây là loại quả từng tạo nên 1 trào lưu, khiến nhiều người săn lùng. Chúng có tác dụng hạ đường huyết hiệu quả, đồng thời giữ gìn nét tươi trẻ, ngừa ung thư,...
Chuyện làng sao - 5 giờ, 59 phút trước
Thời điểm khi Song Hye Kyo chỉ đóng vai phụ thì nữ diễn viên này đã trở thành ngôi sao nổi tiếng, nhưng rồi sự nghiệp của cô hiện sa sút thảm hại.
Chuyện làng sao - 5 giờ, 60 phút trước
Ca sĩ Paul Kim mới đây thông báo sắp kết hôn với người yêu sau 9 năm hẹn hò mà không tổ chức đám cưới.
Hotgirl, hotboy - 7 giờ, 52 phút trước
Tại sự kiện Icon Fashion Week diễn ra hôm 21/4 tại Nhà hát Hòa Bình, giới mộ điệu thời trang đã được thỏa sức ngắm nhìn những "bộ cánh" đặc sắc, phá cách qua...
Hotgirl, hotboy - 7 giờ, 4 phút trước
Sự kiện thời trang khủng ICON STYLE FASHION WEEK
VIDEO - 7 giờ, 4 phút trước
'Bước vào cửa hàng Elie Saab đẹp nhất trên đại lộ thời trang Montaigne, ngắm nhìn những bộ váy cưới Haute Couture lộng lẫy kiêu sa và đặt may đo cho mình những thiết...
Kiến thức - 9 giờ, 13 phút trước
Quần áo màu trắng đều phù hợp dù mặc riêng hay mặc cùng quần jean, quần tây. Tuy nhiên, quần áo màu trắng sẽ ố vàng và có mùi hôi sau khi mặc lâu....
Kiến thức - 9 giờ, 20 phút trước
Hiện nay, du lịch đang bùng nổ và nhiều người sẽ cảm thấy chóng mặt khi lên máy bay hoặc xe buýt du lịch. Trong những trường hợp nghiêm trọng, họ thậm chí có...
Chăm sóc sức khỏe - 9 giờ, 20 phút trước
Cuộc sống hiện đại có rất nhiều yếu tố gây bất lợi cho sức khỏe như ô nhiễm không khí, cặn nhựa, ngồi lâu, chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều đường… Vì vậy,...
Du lịch Việt - 10 giờ, 59 phút trước
Địa điểm này thu hút được đông đảo khách du lịch nhờ khí hậu ôn hòa, địa hình cao nguyên, cảnh sắc thiên nhiên hữu tình.
Đời sống số - 11 giờ, 39 phút trước
Trong cuộc sống, chúng ta ai cũng mong có được vận may và nguồn tài chính dồi dào. Vậy sau ngày 26/4, con giáp nào sẽ xoay chuyển tình thế, kiếm được nhiều tiền,...
Địa chỉ ăn ngon - 11 giờ, 12 phút trước
Đậu phụ rất giàu protein đậu nành chất lượng cao và chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất, trong đó có hàm lượng canxi cao, vượt xa sữa.
Làm sao - 11 giờ, 15 phút trước
Trong thế giới ngày nay, trí tuệ cảm xúc (EQ) được coi là một trong những yếu tố quan trọng để xây dựng mối quan hệ lành mạnh và thành công trong giao tiếp...
Kiến thức - 11 giờ, 16 phút trước
Trong thời đại số hóa hiện nay, sự tiến bộ vượt bậc của AI đang ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt của cuộc sống, kèm theo nó là sự xuất hiện của những...
Chuyện làng sao - 12 giờ, 37 phút trước
Cô gái tên Linh Nhi, là trái ngọt tình yêu của Tú Dưa và mối tình đầu. Hiện tại, cô đã 25 tuổi, ngày càng xinh đẹp và cuốn hút, thể hiện niềm đam...
Đời sống số - 12 giờ, 38 phút trước
Để tránh những rắc rối trong việc mua hàng online, khi nhận hàng bạn hãy nhớ phải làm điều này.
Đời sống trẻ - 12 giờ, 38 phút trước
Dù đã công khai bên nhau đã lâu, con cứng cáp nhưng đến nay Xuân Trường và Bùi Tiến Dụng vẫn chưa tổ chức đám cưới.
Làm sao - 12 giờ, 38 phút trước
Lòng tham là thứ ai cũng có, sự khác biệt nằm ở chỗ có kiềm chế được hay không. Một người thông minh sẽ không nên tham lam 3 thứ này, nếu không cả...
Chuyện làng sao - 12 giờ, 40 phút trước
Hình ảnh mới đây của "thiên vương Hồng Kông" Lưu Đức Hoa đang trở thành tâm điểm chú ý của cư dân mạng xứ Trung.
Chuyện làng sao - 12 giờ, 40 phút trước
Thông tin Sơn Tùng tham gia chương trình Đạp Gió khiến nhiều người nghi vấn.
Chuyện làng sao - 12 giờ, 40 phút trước
Võ Hạ Trâm đã đăng tải dòng trạng thái khiến dân tình bật cười vì lần mang thai thứ 2 này của cô.