“Qui tắc vàng” chăm trẻ sốt tại nhà

Sốt là triệu chứng rất thường gặp ở trẻ, vậy nhưng đa số các bà mẹ trẻ vẫn luôn lúng túng, bối rối khi phải xử trí mỗi khi tình huống này xảy ra. Có người vội vàng mặc thêm cho bé cái áo, bên ngoài lại quấn thêm cái khăn lông dày làm cho trẻ càng nóng hơn. Bà mẹ khác thì dùng nước bỏ đá cục vào để lau mát hạ sốt cho bé. Chăm sóc trẻ bị sốt sai cách có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Xin mách mẹ những qui tắc vàng khi chăm trẻ sốt tại nhà.

Nhiệt độ cơ thể trẻ không phải cứ cao là sôt

Nhiệt độ bình thường cơ thể trẻ sơ sinh đo ở nách là 36 ℃ ~ 37 ℃, nhiệt độ đo ở trực tràng sẽ cao hơn nhiệt độ nách 0,5 ℃ ~ 1 ℃. Nhưng những con số này không phải là tiêu chuẩn hoàn toàn chính xác, mỗi bé có một nhiệt độ cơ thể tiêu chuẩn riêng, nhiệt độ hàng ngày có thể dao động là hoàn toàn bình thường. Thậm chí nhiệt độ cơ thể bé còn ảnh hưởng theo mùa. Nói chung, vào buổi chiều và buổi tối nhiệt độ cơ thể các em bé sẽ cao hơn so với buổi sáng 0.3 ℃ ~ 0,5 ℃. Ngoài ra, nhiệt độ cơ thể trẻ trong mùa hè sẽ cao hơn một chút so với mùa đông. Chính vì vậy, nếu thấy con có mức nhiệt hơi tăng so với bình thường, chị em cũng đừng vội nghĩ trẻ đã bị sốt.

Trẻ chỉ bị sốt khi:

- Nhiệt độ bên trong hậu môn cao hơn 38°C (100.4F)

- Nhiệt độ ở miệng cao hơn 37.8°C (100F)

- Nhiệt độ ở nách cao hơn 37°C (99F)

- Nhiệt độ ở tai cao hơn 38°C (100.4F). (Cách đo này không khả thi với các bé dưới 6 tháng tuổi)

- Nhiệt độ đo bằng núm vú giả cao hơn 37.8°C (100F). (Nhiệt kế núm vú sẽ chính xác hơn với trẻ trên 3 tháng tuổi).

Làm thế để đo nhiệt độ chính xác

Đo nhiệt độ ở nách được coi là cách đo lường tương đối chính xác và ổn định. Nhiệt độ trán, nhiệt độ tai, nhiệt độ miệng và nhiệt độ trực tràng (hậu môn) cũng có thể được sử dụng để xác định. Khi đo nhiệt độ cho trẻ sơ sinh, mẹ nên thực hiện theo qui trình sau:

- Cố gắng làm cho em bé bình tĩnh lại, giữ con ngồi trên đùi mẹ.

- Nhiệt kế đặt lại về mức dưới 35 sau ℃

- Nhẹ nhàng đặt đầu cặp nhiệt độ vào nơi cần đo, chờ ít nhất 3 phút hoặc cho đến khi nhiệt kế phát tín hiệu (đối với những nhiệt kế điện tử), để đo nhiệt độ một cách chính xác.

Đo nhiệt độ ở nách được coi là cách đo lường tương đối chính xác và ổn định.
(ảnh minh họa)

Lần đầu tiên con sốt, giải quyết thế nào?

Qui tắc quan trọng nhất khi ứng phó với trẻ bị sốt là: hạ sốt bằng thuốc và nhanh chóng lám mát cơ thể.

Nhiệt độ dưới 38 ℃: Mẹ không cần quá cố gắng làm mát cho con, chỉ lưu ý cho nhiều nước hơn bình thường là được. Cũng không cần uống thuốc hạ sốt, nhiệt độ sẽ từ từ giảm xuống. 

Nhiệt độ đạt đến hoặc vượt quá 38,5 ℃: Điều trị trẻ sốt ở giai đoạn này quan trọng nhất và trực tiếp nhất là mẹ nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt. Thuốc hạ sốt hiện nay cho trẻ sơ sinh có hai loại chính là hạ sốt đường uống và hạ sốt theo đường đặt hậu môn. Tùy tình hình riêng của bé mà mẹ có thể lựa chọn. Những thuốc hạ sốt được các mẹ Việt lựa chọn phổ biến là 

Paracetamol: Liều thường dùng 10-15 mg/kg cân nặng mỗi lần. Có thể lặp lại mỗi 6 giờ nếu trẻ vẫn còn sốt cao)

Ibuprofen: Liều thường dùng 5-10 mg/kg/lần, mỗi lần cách 6-8 giờ.

Chăm sóc trẻ bị sốt lần lưu ý qui tắc gì?

Sau khi hạ sốt cần lưu ý hai qui tắc tiếp theo: một là tiếp tục cho trẻ uống thật nhiều nước và thứ hai, không quấn, ủ, cho trẻ mặc nhiều quần áo, chăn, khăn…

- Khi trẻ bị sốt, sự trao đổi chất ở cơ thể mẹ sẽ  tiêu thụ một lượng lớn nước. Trong khi đó vì đau họng hoặc khó chịu, bé lại không muốn uống nước, kết quả là lượng nước trong cơ thể trẻ ngày một thiếu hụt. Them vào đó, để thuốc hạ sốt phát huy hiệu quả, nó cũng cần phải được hoạt động trong một môi trường cơ thể có nước. Chính vì vậy việc mất nước khi sốt còn cản trở khả năng hạ sốt của cơ thể. Chính vì vậy, mẹ cần đảm bảo phải cho con uống nước thật đầy đủ, kể cả trong trường hợp bé không muốn.

- Điểm thứ hai cần lưu ý: không phải con sốt là càng ủ con, quấn con trong tầng tầng lớp lớp áo quần. Nhiều cha mẹ thấy con sốt hay ớn lạnh và nghĩ cần phải ủ ấm bé. Tuy nhiên đây là quan niệm sai lầm. Khi sốt, mẹ nên chỉ cho bé mặc một bộ quần áo mỏng, thoát để nhiệt độ cơ thể có thể tản ra, hạ xuống nhanh chóng hơn.  

Qui tắc làm mát vật lý cho trẻ

Thường khi trẻ ốm, cha mẹ đừng nên kiêng tắm cho con mà càng phải chú ý lau người, thậm chí tắm nhanh cho bé cũng là cách tạo hiệu quả làm mát rất hiệu quả. Phòng tắm cho con nên duy trì nhiệt độ nước tắm thích hợp, thời gian tắm không qua 10 phút. Sau mỗi lần tắm hay lau người toàn thân, nhiệt độ cơ thể bé thường sẽ giảm 1 ℃ ~ 2 ℃. Tuy nhiên mẹ lưu ý khi tắm xong cần ngay lập tức làm khô tóc và cơ thể, ngăn ngừa cảm lạnh. Phương pháp này trái với suy nghĩ thông thường nhưng thực chất lại là một cách làm vô cùng khoa học.

Băng dán lạnh hạ sốt hay chườm đá lạnh lên tránh trẻ thường được chị em sử dụng như một phương pháp làm mát nhưng thực sự hiệu quả hạ sốt của cách làm này hoàn toàn không có

Trẻ sốt như thế nào thì cần đi khám bác sỹ?

Nếu trẻ bị sốt vào ban đêm, mẹ có thể áp dụng các biện pháp hạ sốt tại nhà và quan sát phản ứng, tình trạng để quyết định sáng hôm sau có nên đi viện không.

Nhưng với trẻ dưới 3 tháng tuổi, sốt đã hơn 38 ℃, kèm các biểu hiện như mắt lờ đờ, hôn mê, xanh xao, nôn mửa liên tục, không chịu ăn thì mẹ nên cho bé vào viện ngay lập tức, bất kể ngày đêm.

Ngoài ra, với trẻ ở các độ tuổi khác, sau khi uống thuốc hạ sốt mà không thay đổi, sốt lâu kéo dài kèm các triệu chứng đau tai, ho nặng, đau họng hoặc đau tiết niệu...cũng cần phải đi khám ngay.