F1 GP 2011: Sự kết thúc của các cuộc đua phân hạng

Lốp Pirelli đang chiếm vai trò rất quan trọng trong chiến thuật đua

Đối với các tay đua, trong mùa giải năm nay chính lốp xe mới là yếu tố mang tính quyết định - và kéo theo đó là chiến thuật vào pit trong cuộc đua. Nay họ không còn phải nỗ lực tối đa để giành được vị trí xuất phát tốt, bởi điều đó không mang nhiều ý nghĩa nếu lốp xe không giúp họ đủ sức cạnh tranh trong cuộc đua.

Liệu đây có phải là xu thế đặc trưng trong mùa giải năm nay, và nếu đúng, điều đó có gây ra vấn đề nào cho F1 hay không?

Những ví dụ tại Istanbul

Tại Istanbul, cả Sebastian Vettel lẫn Mark Webber - vốn đều giành được vị trí xuất phát tốt - đã lựa chọn giải pháp bảo vệ lốp cho cuộc đua, thay vì nỗ lực tối đa trong cuộc đua phân hạng. Họ đều đã chỉ chạy một đợt trong Q3, lập thành tích tương đối tốt và tự tin từ bỏ đợt thứ 2. Cũng cần phải nhắc lại rằng điều lệ mới quy định trong cuộc đua, 10 tay đua đứng đầu tiên buộc phải xuất phát với chính bộ lốp mà họ đã sử dụng trong Q3.

Đó có thể là điều bình thường khi một đội đua đang gần như thống trị tuyệt đối. Ở vị thế đó, họ có quyền bảo vệ sự “tươi mới” của chiếc xe và lốp bằng cách hạn chế tất cả mọi đợt chạy không cần thiết.

Thế nhưng, điều đáng nói là tại Istanbul, không chỉ 2 tay đua của Red Bull mà còn tới 6 tay đua khác trong Top 10 cũng lựa chọn chiến thuật tương tự.

Nico Rosberg (giành vị trí xuất phát thứ 3) đã chỉ chạy một vòng trong Q3 và dừng lại sau khi biết thời gian anh lập được đủ tốt. Đương nhiên lúc đó Rosberg chưa thể biết anh giành được vị trí thứ 3 vì trên đường đua vẫn còn nhiều tay đua khác. Quyết định của Rosberg chỉ nhằm một mục đích: bảo vệ lốp để tìm ưu thế tốc độ trong cuộc đua sau đó.

Xa phía sau Rosberg, đồng đội Michael Schumacher của anh và Nick Heidfeld của Renault cũng chỉ chạy đúng một đợt trong Q3. Trường hợp của Felipe Massa thậm chí còn rõ nét hơn: anh mắc lỗi trong vòng chạy đầu tiên của Q3, nhưng sau đó đã quyết định bỏ luôn đợt chạy này mà không thèm đếm xỉa đến việc cố gắng chạy một đợt khác để tìm vị trí xuất phát tốt. Đương nhiên lý do vẫn chỉ có một: bảo vệ lốp.

Vai trò quá lớn của Pirelli và DRS

Đóng vai trò quyết định trong làn sóng chiến thuật mang tính bước ngoặt này chính là lốp Pirelli. Sự mài mòn quá nhanh của nó khiến mọi vòng chạy đều trở nên quan trọng, cộng với sự chênh lệch tốc độ quá lớn giữa lốp mới và lốp cũ chính là nguyên nhân dẫn tới điều này.

Ngoài ra, DRS cũng là một nhân tố quan trọng, bởi nó giúp tay đua thực hiện cú vượt mặt không mấy khó khăn, miễn là anh ta tiến đủ gần tới đối thủ. Mức chênh lệch một vài vị trí trên đường đua nay không còn là điều đáng kể đối với các tay đua, bởi họ có thể vượt mặt dễ dàng nhờ DRS, KERS và nhờ vào sự chênh lệch lên tới vài giây mỗi vòng đua nếu sử dụng bộ lốp mới hơn đối thủ.

Tại Istanbul, các đội đua vẫn có nhiều chiến thuật khác nhau, nhưng vẫn có một điểm chung rõ nét cùng với các chặng đua đã diễn ra trước đó: sự sao chép chiến thuật - đặc biệt là trong nhóm đầu. Các tay đua có khả năng cạnh tranh tương đương nhau thường thực hiện các cú vào pit gần như đồng thời với đối thủ. Điều đó dẫn tới kết quả là các tay đua trong Top 5 đều có 4 cú vào pit, cũng có nghĩa là họ dùng tới 5 bộ lốp trong cuộc đua.

Như vậy, một khi các tay đua hàng đầu đều lựa chọn số lần vào pit gần như tương đương nhau, và sử dụng các bộ lốp có độ mới cũng gần như nhau, thì yếu tố quyết định việc thành bại sẽ nằm ở việc họ lựa chọn chiến thuật chạy ra sao: sử dụng lốp loại nào, vào lúc nào và sử dụng trong bao nhiêu vòng đua.

“Điều rõ ràng trong cuộc đua lần này (tại Istanbul) là việc đua phân hạng có lẽ là yếu tố kém quan trọng nhất”, ông Ross Brawn khẳng định. “Việc thiết lập chiếc xe đúng đắn trong cuộc đua và sử dụng lốp một cách hợp lý mới là điều quan trọng”.

Liệu đó có phải là xu thế tất yếu?

Mặc dù các thực tế và nguyên nhân nêu trên đều tỏ ra khá rõ ràng nhưng nếu nói đây là xu hướng tất yếu của mùa giải năm nay có lẽ vẫn là quá sớm.

Chính Pirelli đã khẳng định rằng Istanbul Park là đường đua phá lốp nhất trong mùa giải năm nay, do tính chất mặt đường và do khúc cua số 8 quá dữ dội của nó. Chính vì thế, mọi sự khác biệt về lốp xe đều được đường đua này “thổi phồng” lên tới cực đại. Những khác biệt đó sẽ nhỏ hơn nhiều tại các đường đua khác “hiền lành” hơn.

Dựa vào các đặc tính thiết kế cũng như tính chất mặt đường của các đường đua sắp tới, người ta có lý do để tin rằng các cú vượt mặt sẽ không dễ dàng như ở Istanbul (đạt kỷ lục mọi thời đại với 82 cú vượt mặt). Lốp xe cũng sẽ ít bị tàn phá hơn và sự chênh lệch sẽ không quá lớn.

Tới lúc đó, chắc chắn vai trò của vị trí xuất phát sẽ lại được đề cao.