Bánh gai Ninh Giang - Vị quê hương dịu ngọt

15:06 28/04/2014

Là một thị trấn xinh đẹp, được bao bọc bởi con sông Luộc, Ninh Giang đã khắc sâu tên mình vào lòng người bằng đặc sản quê hương: Bánh gai Ninh Giang.

Cách thành phố Hải Dương gần 30 km về hướng Đông Nam, giáp Hải Phòng và Thái Bình, Ninh Giang được ví là nơi có một con gà gáy ba tỉnh đều nghe rõ. 

Nghệ thuật làm bánh

Đúng như tên của nó, cái làm lên hương vị của bánh gai là lá gai. Lá gai trông giống như lá dâu, có răng cưa, thường được trồng ở vùng cao. Lá gai khô đóng bịch lại. Lá đẹp phải là loại lá to, các lá quện lại thành từng tảng nhỏ. Khi kéo từng chiếc lá thấy được cái mềm mại, dẻo của lụa, mùi thơm ngai ngái của lá khô. Lá đem nghiền nhỏ thành thứ bột xốp xốp, mịn màng mát rượi.

Bánh gai Ninh Giang,Cách làm Bánh gai Ninh Giang,Đặc sản Bánh gai
Những hạt đỗ được chọn lọc cẩn thẩn để làm nhân bánh gai

Đỗ xanh, phải là loại đỗ chè, hạt nhỏ, vỏ hơi xám. Xục tay vào thúng đỗ phải nghe thấy tiếng xạo xạo, coong coong của hạt đỗ già đã tách. Có thế khi thổi lên đỗ mới bở, thơm và ngậy. Đỗ đãi sạch vỏ, bỏ sạn, đem cho vào nấu chín. Mở vung nồi đỗ, mùi thơm thơm ngầy ngậy xộc vào cánh mũi.

Gạo phải là gạo nếp cái hoa vàng, xẩy sạch, ngâm nước lạnh đến khi hạt gạo mềm, cấu được thì vớt ra, đãi sạch cho vào cối xay. Đây là loại bột khó tính. Không thể dùng máy nghiền khô mà phải là cối xay bột bằng nước. Cho nhiều nước, bột loãng, lọc rất lâu. Cho ít nước ,bột đặc sệt không xay được. Bột phải sánh, chảy đều khắp cối, có những bong bóng li ti chạy dài theo dòng chảy xuống khăn lót. Sau đó bột phải được ép khô.

Bánh gai Ninh Giang,Cách làm Bánh gai Ninh Giang,Đặc sản Bánh gai
Bột nếp làm bánh gai được xay khá thủ công

Vỏ bọc bánh gai là tổng hợp của bột gạo, lá gai và đường. Trước kia, vỏ bọc thường dùng đường phên (đường đen), giờ được thay bằng đường kính trắng, thơm và ngọt hơn. Sau đó, cho bột lá gai vào theo tỷ lệ định sẵn; bột phải làm kỹ như người ta thấu đất đánh pháo, thêm chút dầu chuối cho dậy mùi. Bột không được cứng hay nhão quá, sẽ khó nắn và khó bóc bánh. Bột phải dẻo, đen nhờ màu mực tàu. Lấy đầu ngón tay ấn nhẹ xuống mặt bột nhấc lên thấy rõ vân tay nhưng sau đó bột lại đùn ra lấp liền ngay vết lõm. Có thế, bột mới được coi là đạt tiêu chuẩn để có thể nắm bánh.Việc pha nhân cũng phải có "nghệ thuật". Đỗ xanh giã nhỏ, mịn. Cho đường kính trắng, dừa, lạc rang, mứt bí, mứt sen, dầu chuối trộn đều lên. Nhân cũng không được nhão sẽ khó nắn và khi ăn bánh sẽ sậm màu không đẹp. Giữa miếng nhân là miếng mỡ lợn ướp đường trong suốt, thảng màu xanh, cầm cứng và khi cắn thì giòn giòn. Vê tròn lại, phủ lớp vỏ gạo và lăn chút vừng bên ngoài.

Bánh gai Ninh Giang,Cách làm Bánh gai Ninh Giang,Đặc sản Bánh gai
Nguyên liệu làm nhân bánh ngoài dỗ xanh còn có mứt bí, hạt sen, dừa tươi nạo…

Lá gói bánh phải là lá chuối khô, loại lá khô tự nhiên, tuốt từ trên cây xuống, chứ không được dùng loại lá tươi để khô vì như thế, lá sẽ cứng, đen và có mùi ngai ngái. Lá thường phải là màu xám hay màu đỏ của trái xoài chín dại nắng.

Bánh gai Ninh Giang,Cách làm Bánh gai Ninh Giang,Đặc sản Bánh gai
Bánh gai được gói bằng lá chuối khô trông màu đẹp và bắt mắt

Bánh gai không luộc mà hấp như thổi xôi. Cho sôi khoảng hai tiếng, căn cho đều lửa, lửa chỉ không đều, yếu một chút là bánh sống. Có thể ví bánh gai là loại bánh không thể “ăn vụng” được, mới sôi độ nửa giờ, nồi bánh đã thơm phức xóm nhỏ. Ăn bánh cũng phải có “nghệ thuật”, cắn từng miếng nhỏ, từ từ mím môi lại và nhấc ra. Vị ngọt tới cuống lưỡi, mùi thơm thảng vào cánh mũi, thỉnh thoảng tai nghe thấy tiếng sần sật của mứt bí và mỡ lợn; răng dính với nhau bởi chất bột dẻo dai làm người ăn dù có háu cũng phải nhâm nhi.

Tâm sự quê hương

“Trước đây bánh gai hiếm lắm, chỉ được dùng trong ngày tết hay nhà có giỗ chạp. Ngày lễ tết, nhà nào muốn mua chục bánh gai để thắp hương cho các cụ, phải đạp xe xuống thị trấn, cách nhà chục cây số để đặt trước rồi áp tết xuống lấy bánh. Tết mà có chục bánh gai đặt cạnh mâm ngũ quả, cạnh chiếc bánh chưng trông thật sung túc và ấm áp”. Cụ Thìn, 80 tuổi, nhà ở xã Hiệp Lực, Thị trấn Ninh Giang nhớ lại.

Bánh gai Ninh Giang,Cách làm Bánh gai Ninh Giang,Đặc sản Bánh gai
Bánh gai Ninh Giang

Theo lời bác Mười, một nghệ nhân làm bánh lâu đời ở khu 6, Thị trấn Ninh Giang kể: “Trung bình mỗi ngày một cửa hàng trong thị trấn sản xuất được khoảng vài trăm đến 1.000 bánh, vì vậy bánh gai Ninh Giang đa số chỉ cung cấp đủ cho người tiêu dùng trong tỉnh. Những người làm bánh như chúng tôi không bon chen theo cơ chế thị trường, vẫn làm bánh kiểu thủ công, làm bánh chỉ cốt một điều: Giữ được hương vị truyền thống quê mình”.

Ngày nay, người dân Ninh Giang cũng không còn quanh năm quanh quẩn ở quê, và tất nhiên chiếc bánh gai cũng “vượt biên” theo bước chân người. Sinh viên đi học, người ra ngoại tỉnh làm thêm, đi thăm cô dì chú bác, ai nấy đều xếp trong hành lý của mình chục bánh gai làm quà. Bạn Trần Thị Hoài Thơm, sinh viên trường trung cấp y chia sẻ: “Mỗi khi về quê mình lại mua một chục bánh gai mang lên làm quà cho các bạn, mỗi một vùng miền có một thức quà riêng và mình cũng muốn giới thiệu với bạn bè bốn phương đặc sản truyền thống quê hương”.

Theo Đời Sống Pháp Luật
2 cách làm hạt nêm tại nhà vừa ngon vừa an toàn cho sức khỏe

2 cách làm hạt nêm tại nhà vừa ngon vừa an toàn cho sức khỏe

Địa chỉ ăn ngon - 3 ngày, 23 giờ trước

Với những nguyên liệu quen thuộc, bạn hoàn toàn có thể tự tay làm ra loại hạt nêm thơm ngon, giúp món ăn thêm đậm đà vị ngọt tự nhiên. Đặc biệt, nếu gia...

Một món chuối của Việt Nam được xếp hạng 'ngon nhất thế giới', có gì mà khiến cả người dân lẫn du khách nước ngoài mê mệt?

Một món chuối của Việt Nam được xếp hạng 'ngon nhất thế giới', có gì mà khiến cả người dân lẫn du...

Địa chỉ ăn ngon - 5 ngày, 4 giờ trước

Từ góc chợ miền Tây bình dị đến những bảng xếp hạng ẩm thực quốc tế danh giá, chuối nếp nướng của Việt Nam đã chinh phục cả người Việt và bạn bè quốc...

Cho một miếng thịt ba chỉ vào nồi cơm điện. Nửa tiếng sau, thịt thơm hơn cả thịt nướng, vừa dọn ra đã bán hết veo

Cho một miếng thịt ba chỉ vào nồi cơm điện. Nửa tiếng sau, thịt thơm hơn cả thịt nướng, vừa dọn ra...

Địa chỉ ăn ngon - 19.07.2025

Hầu hết mọi người đều kho thịt lợn khi ăn thịt ba chỉ, nhưng phương pháp mà chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn hôm nay không phải là kho, mà là một phương pháp...

Dùng nước lạnh hay nước nóng để nấu cơm tốt hơn? Rất nhiều người đang làm sai

Dùng nước lạnh hay nước nóng để nấu cơm tốt hơn? Rất nhiều người đang làm sai

Địa chỉ ăn ngon - 18.07.2025

Nấu cơm theo cách này không chỉ tốt mà còn giúp cơm chín mềm, thơm hơn, có độ dẻo tự nhiên.

Hóa ra bạn không cần phải cho dầu vào xào xơ mướp trước. Dưới đây là mẹo giúp mướp tươi ngon, mềm mà không bị thâm đen. Món này bổ dưỡng, thơm ngon

Hóa ra bạn không cần phải cho dầu vào xào xơ mướp trước. Dưới đây là mẹo giúp mướp tươi ngon, mềm...

Địa chỉ ăn ngon - 16.07.2025

Mướp là "bảo bối dưỡng sinh" của người bình dân! Nó chứa đầy nước, như thể được tạo thành từ nước, ngọt thanh mát; giàu vitamin C và vitamin B, có tác dụng thanh...

Kể từ 01/01/2026, trường hợp nào tăng tiền lương lên ít nhất 1,47 lần trong mức đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa của người lao động khu vực nhà nước?

Kể từ 01/01/2026, trường hợp nào tăng tiền lương lên ít nhất 1,47 lần trong mức đóng bảo hiểm thất nghiệp tối...

Tin trong ngày - 2 giờ, 58 phút trước

Tại Điều 58 Luật Việc làm 2013 (hết hiệu lực 31/12/2025) quy định người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tiền lương tháng...

Độ chịu chơi của Lý Nhã Kỳ, sinh nhật biến resort 10 hecta thành cung điện

Độ chịu chơi của Lý Nhã Kỳ, sinh nhật biến resort 10 hecta thành cung điện

Chuyện làng sao - 2 giờ, 58 phút trước

Lý Nhã Kỳ chi tiền tỉ đón tuổi mới khi biến resort 10 hecta thành cung điện, showbiz Việt hội tụ.

Sắp có chính sách mới cho người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố

Sắp có chính sách mới cho người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố

Tin trong ngày - 2 giờ, 58 phút trước

Bộ Nội vụ đang chủ trì tham mưu, xây dựng Nghị định về tổ chức hoạt động và chế độ chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân...

Kể từ nay, chủ hộ kinh doanh bị phạt đến 75.000.000 đồng nếu không làm điều này

Kể từ nay, chủ hộ kinh doanh bị phạt đến 75.000.000 đồng nếu không làm điều này

Tin trong ngày - 2 giờ, 58 phút trước

Theo quy định mới, sẽ áp mức phạt 50 - 75 triệu đồng nếu chủ hộ kinh doanh trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp nhưng chưa bị xử lý hình...

Vào nửa cuối năm, những con giáp này sẽ có một sự bùng nổ về phước lành và may mắn!

Vào nửa cuối năm, những con giáp này sẽ có một sự bùng nổ về phước lành và may mắn!

Đời sống số - 3 giờ, 32 phút trước

May mắn không tự nhiên mà có, mà là điềm báo trước cho mỗi bước đi vững chắc. Khi bạn tiến về phía trước với tâm trí minh mẫn và kiên định với ý...

Đăng video mừng sinh nhật tuổi 24, Hoa hậu Đỗ Thị Hà 'lộ' việc chuẩn bị làm...

5 nơi bẩn nhất trên người phụ nữ, đàn ông đang tìm hiểu bạn gái nhất định phải để ý

5 nơi bẩn nhất trên người phụ nữ, đàn ông đang tìm hiểu bạn gái nhất định phải để ý

Đàn ông yêu - 3 giờ, 32 phút trước

Khi một người đàn ông đang tìm hiểu phụ nữ, việc chú ý đến vệ sinh cá nhân là điều quan trọng để thể hiện sự tôn trọng và thấu hiểu. Dưới đây là...

Từ năm 2026, 3 nhóm đối tượng được ưu tiên tuyển dụng làm nhà giáo

Từ năm 2026, 3 nhóm đối tượng được ưu tiên tuyển dụng làm nhà giáo

Tin trong ngày - 3 giờ, 33 phút trước

Luật Nhà giáo, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đã quy định rõ về các đối tượng được ưu tiên trong công tác tuyển dụng, bên cạnh các quy định cụ thể về phương...

Đừng bận tâm tiết kiệm tiền trong 3 năm tới! Thay vào đó, hãy chuyển đổi khoản tiết kiệm thành 3 thứ này và bạn sẽ nhận được nhiều lợi ích hơn

Đừng bận tâm tiết kiệm tiền trong 3 năm tới! Thay vào đó, hãy chuyển đổi khoản tiết kiệm thành 3 thứ...

Kiến thức - 3 giờ, 33 phút trước

Với bối cảnh kinh tế hiện nay, việc giữ tiền trong ngân hàng tưởng như an toàn lại có thể khiến tài sản của bạn dần mất giá. Vì vậy, thay vì tiết kiệm,...

Ngành học có điểm chuẩn từ 23 -27, đang khát nhân lực ra trường lương 50 triệu/tháng

Ngành học có điểm chuẩn từ 23 -27, đang khát nhân lực ra trường lương 50 triệu/tháng

Kiến thức - 3 giờ, 33 phút trước

Ở Việt Nam ngành học này có rất nhiều trường đào tạo như: Đại học Bách khoa Hà Nội, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Đại học Công nghệ - Đại học...

Tại sao đàn ông lại thích 'gái hư' hơn 'gái ngoan'? Lý do là vì họ có thể đáp ứng được 3 'nhu cầu' này

Tại sao đàn ông lại thích 'gái hư' hơn 'gái ngoan'? Lý do là vì họ có thể đáp ứng được 3...

Đàn ông yêu - 3 giờ, 34 phút trước

Người ta vẫn thường nói: "Đàn ông không hư, phụ nữ không yêu" và ngược lại, những cô gái mang nét "hư hỏng" cũng có sức hút đặc biệt đối với phái mạnh.

Sinh viên thuê trọ đăng ký tạm trú có cần giấy tờ công chứng không?

Sinh viên thuê trọ đăng ký tạm trú có cần giấy tờ công chứng không?

Tin trong ngày - 3 giờ, 34 phút trước

Theo các quy định pháp luật mới nhất, giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp như hợp đồng thuê nhà của sinh viên khi làm thủ tục đăng ký tạm trú sẽ không...

Người có tính cách tốt thì 9/10 người có bốn đặc điểm này, nếu gặp hãy kết bạn với họ cả đời!

Người có tính cách tốt thì 9/10 người có bốn đặc điểm này, nếu gặp hãy kết bạn với họ cả đời!...

Kiến thức - 3 giờ, 7 phút trước

Câu nói “Mười người tốt thì chín người có bốn đặc điểm này, gặp xin kết bạn cả đời” là một cách nói nhấn mạnh rằng những người tốt thường chia sẻ những phẩm...

'Cửa' kiểm soát xe máy xăng tại Hà Nội được đặt tại các nút giao nào?

'Cửa' kiểm soát xe máy xăng tại Hà Nội được đặt tại các nút giao nào?

Tin trong ngày - 3 giờ, 7 phút trước

Từ tháng 7/2026, để ngăn chặn xe máy xăng vượt tuyến đường Vành đai 1 dự kiến sẽ có những 'cửa' kiểm soát được đặt ở những nút giao này.

Trường hợp này không cần đăng ký định danh biển số xe, ra đường cũng chẳng lo bị CSGT phạt

Trường hợp này không cần đăng ký định danh biển số xe, ra đường cũng chẳng lo bị CSGT phạt

Tin trong ngày - 3 giờ, 7 phút trước

Theo quy định có 4 trường hợp không cần đăng ký định danh biển số xe, cũng chẳng lo bị xử phạt.

 Người lao động được nghỉ mấy ngày dịp lễ Quốc khánh 2/9 năm 2025?

Người lao động được nghỉ mấy ngày dịp lễ Quốc khánh 2/9 năm 2025?

Tin trong ngày - 3 giờ, 8 phút trước

Dịp lễ Quốc khánh 2/9 năm 2025 đang đến gần, nhiều người lao động quan tâm đến số ngày nghỉ chính thức của mình. Theo quy định và thông báo mới nhất, người lao...

Tại sao Tào Tháo lại thích cưới vợ người khác? Có phải cứ anh hùng thì mê gái đẹp? Chỉ khi đọc bài này, bạn mới hiểu được logic chính trị của thời Tam Quốc

Tại sao Tào Tháo lại thích cưới vợ người khác? Có phải cứ anh hùng thì mê gái đẹp? Chỉ khi đọc...

Hồ sơ tư liệu - 3 giờ, 8 phút trước

Tào Tháo là một trong những nhân vật kiệt xuất thời Tam Quốc. Ông có câu nói nổi tiếng: "Thà ta phụ người trong thiên hạ, chứ không để người trong thiên hạ phụ...

Công an cảnh báo chiêu lừa đảo giả mạo ngân hàng, người dân có thể mất tiền tỷ nếu lơ là

Công an cảnh báo chiêu lừa đảo giả mạo ngân hàng, người dân có thể mất tiền tỷ nếu lơ là

Đời sống số - 3 giờ, 8 phút trước

Người dân cảnh giác để không trở thành nạn nhân của chiêu lừa đảo mạo danh ngân hàng.

Vietlott ra mắt Lotto 5/35 - Giải Độc Đắc khởi điểm từ 6 tỷ đồng

Vietlott ra mắt Lotto 5/35 - Giải Độc Đắc khởi điểm từ 6 tỷ đồng

Doanh nghiệp - 3 giờ, 20 phút trước

Chỉ trong vài tuần sau khi ra mắt, sản phẩm Lotto 5/35 của Vietlott đã tạo nên một hiện tượng chưa từng có tiền lệ: hơn 12.500 người cùng hưởng giải Độc Đắc trị...

Kể từ bây giờ, bố mẹ chồng muốn sang tên Sổ đỏ cho con trai/con dâu cần đáp ứng điều kiện này

Kể từ bây giờ, bố mẹ chồng muốn sang tên Sổ đỏ cho con trai/con dâu cần đáp ứng điều kiện này...

Kiến thức - 4 giờ, 40 phút trước

Việc sang tên hay chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất giữa bố mẹ và con cái sẽ được tiến hành theo quy định của pháp...

4 kỹ năng AI bạn không nắm vững, sớm muộn cũng bị sa thải

4 kỹ năng AI bạn không nắm vững, sớm muộn cũng bị sa thải

Kiến thức - 4 giờ, 41 phút trước

Việc học và nắm bắt Al trong bối cảnh hiện tại không chỉ là yếu tố 'nên biết' mà là 'phải biết' nếu bạn muốn giữ được công việc và tránh nằm trong số...