Bí ẩn rừng ma và tục cõng xác chết độc nhất VN

23:35 21/04/2013

Theo tập tục của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai là người phải cõng xác cha mẹ đi chôn để tỏ lòng hiếu thảo.

Không biết tập tục này có tự bao giờ, nhưng theo những vị cao niên, trong tập tục tang ma của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai phải tự cõng xác cha mẹ ra cánh rừng thiêng để chôn cất.
Trong sự thống nhất là cơ tầng chung cho văn hoá mọi vùng miền ở Việt Nam, những quan niệm về quan- hôn- tang- tế của các cộng đồng tộc người sinh sống ở Việt Nam cũng có sự khác biệt. Các nghi thức trong tang ma của người Xơ Đăng là một ví dụ.
Xuất phát từ quan niệm vạn vật hữu linh, người Xơ Đăng cho rằng mọi việc đến với con người đều có sự sắp đặt của thần linh; hay nói cách khác, thần linh chi phối cuộc sống của mọi người mà cái chết không là ngoại lệ. Chính vì vậy, trong tâm thức họ, khi chết đi, con người lại trở về với các đấng thần linh. Do đó, trước cái chết của một thành viên, người thân dù thương tiếc nhưng không than khóc nhiều.Việc chuẩn bị đưa người chết về thế giới của ma/thần linh được thực hiện chu đáo với những việc làm thiết thực như lau chùi sạch sẽ và mặc quần áo lành lặn cho người chết. Sau đó người chết được đưa đến nơi chôn cất. Sự gắn bó giữa các thành viên trong gia đình, đặc biệt là giữa cha mẹ và con cái thể hiện rõ trong việc đưa người chết đến nơi an nghĩ cuối cùng.

Tập tục tang ma của người Xơ Đăng có nhiều nét
độc đáo. Ảnh: Sức khỏe & Đời sống.
Theo tập tục của người Xơ Đăng, khi cha mẹ chết, con trai là người phải cõng xác cha mẹ đi chôn để tỏ lòng hiếu thảo. Nếu chẳng may, người con chết trước thì sự thương tiếc của cha mẹ được thể hiện qua việc cõng xác con đến nơi an nghỉ cuối cùng ở một cánh rừng già phía tây của làng, nơi vẫn được xem là cánh rừng thiêng, cánh rừng ma của cả làng. Cũng có những trường hợp, cha mẹ chết đi khi người con còn quá nhỏ, không đủ sức cõng cha mẹ đi chôn thì phải nhờ người khác cõng thay. Một điều lưu ý là người được nhờ làm giúp việc này phải là người có quan hệ huyết thống trong dòng họ.
Nếu một số dân tộc như người Êđê, người Giarai, người Kinh... có tập tục đặt xác người chết vào quan tài trước khi đi chôn thì người Xơ Đăng để nguyên xác người chết như vậy và cõng đi chôn. Trong quan niệm tâm linh, người ta cho rằng điều đó sẽ giúp linh hồn người chết dễ siêu thoát hơn.
Táng tục và táng thức của người Xơ Đăng cũng có những khác biệt so với các tộc dân khác trong khu vực. Nếu người Kinh có tục lệ đặt huyệt mộ theo hướng Đông- Tây, để đầu người chết gối về phía núi, huyệt mộ được đào vuông thành sắc cạnh thì người Xơ Đăng có táng thức mang nhiều nét tương đồng với các tộc dân Tây Nguyên hơn. 
Huyệt mộ được đào gồm hai phần: từ trên xuống có tiết diện hình vuông, mỗi cạnh khoảng 40cm. Phần huyệt này được đào sâu khoảng 1,5m. Sau đó, huyệt được khoét ngách vừa đủ để người chết nằm ngang, đầu quay về hướng Tây. Chiều cao của huyệt từ đáy đến trần ngách ngang khoảng 60 cm. Khi lấp đất người ta đặt một tấm gỗ vào nơi bắt đầu khoét ngang trước khi đổ đất xuống huyệt. Người ta tránh không để đất rơi xuống thi thể, đặc biệt là không để mặt và phần trên của thi thể người chết tiếp xúc với đất. Sự cẩn trọng khi lấp đất thể hiện thái độ trân trọng, thương tiếc của dân làng đối với người vừa mất. 
Cũng giống như nhiều dân tộc khác, trong đó có người Kinh, người Xơ Đăng quan niệm có hai dạng chết: chết lành và chết dữ. Chết lành là những cái chết bình thường theo quy luật tuổi già, ốm đau hoặc chết do một số các nguyên nhân nằm ngoài ý muốn của người chết. Với cái chết này, người Xơ Đăng bày tỏ sự tiếc thương qua việc đào huyệt mộ thật sâu, thật bằng phẳng để người chết có được sự bình yên trong giấc ngủ cuối cùng của mình. Bên cạnh, theo cách nghĩ của tộc dân này, những người chết như vậy là những người hiền lành nên tang ma được thực hiện rất chu đáo.

Cánh rừng ma (hay rừng thiêng), nơi con trai phải cõng xác cha mẹ đến đây để chôn cất.
Những cái chết như bị cây đè, thú dữ vồ hoặc trôi sông, suối... trong quan niệm của hầu hết các tộc dân khác là chết dữ. Với những cái chết như vậy, người chết không được chôn trong nghĩa địa chung của làng mà phải chôn ở một nơi nào khác như tại chính nơi người đó đã chết hoặc ở bìa rừng một cách sơ sài, các nghi thức cúng tế cũng đơn giản hơn, đặc biệt, hầu hết các dân tộc đều có nghi thức mời thầy cúng “làm phép” để con ma dữ đó không về làm hại những người sống…Nhưng người Xơ Đăng cho rằng những cái chết do tai nạn, rủi ro vẫn là những cái chết lành. Theo quan niệm của họ, những người chết cũng không muốn như vậy. Đó chỉ là tai nạn ngoài ý muốn của người chết và dân làng vẫn chôn cất nạn nhân xấu số rất chu đáo. Điều này thể hiện tính nhân văn của cả cộng đồng tộc người đối với các thành viên trong xã hội người Xơ Đăng.
Đặc biệt, người Xơ Đăng rất quý trọng giá trị của cuộc sống mà theo họ là do thần linh sắp đặt cho con người. Chính vì vậy, cái chết do con người tự gây ra như tự tử bị lên án nặng nề và bị xem là những cái chết dữ. Với những người như vậy sẽ không được cõng mà chỉ được khiêng đến nơi chôn cất. Huyệt mộ là một hố đào sơ sài, không có ngách ngang, người chết không được đặt nằm mà chôn ở tư thế ngồi xổm (ngồi bó gối), vài sợi tóc của người chết được kéo ngược lên trên và để lộ ra trên mặt đất khi lấp đất (người Xơ-Đăng xưa để tóc dài). 
Trong những trường hợp này, mặt người chết được đặt xoay về hướng Tây. Người ta cho rằng, làm vậy con ma dữ không thể thấy được người sống để làm hại dân làng (làng của người sống ở về hướng Đông của rừng ma hoặc nghĩa địa). 
Đặc biệt với những người thắt cổ chết, người làng hết sức xa lánh. Trước đây người ta thả trôi sông, suối với thái độ ghê sợ. Ngày nay do ý thức giữ sạch nguồn nước và bảo vệ môi trường nên họ khiêng xác đi chôn như chôn một người chết dữ.
Người Xơ-Đăng không có tục chia của, cũng không cúng giỗ người chết. Khi chôn người thân xong, người ta trở về nhà với cuộc sống bình thường. Có thể nói, lễ bỏ mả được thực hiện ngay khi chôn xong người chết. Chỉ khi có dịp quay lại nghĩa địa (thường là để chôn người khác), người ta mới đến thăm mộ người chết mà thôi.
Người Xơ Đăng (hay còn gọi là Xê Đăng) là một tộc người trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Có số dân khoảng gần một ngàn người phân bổ chủ yếu ở các tỉnh Kon Tum, Quảng Ngãi, Quảng Nam và xen kẽ cùng các tộc người khác trong khu vực. 
 
Cùng với các tộc người khác như Bana, Brâu, Bru-Vân Kiều, Cơtu, Gié-triêng, H’rê, Khơ Mú, Mạ…, người Xơ Đăng thuộc ngữ hệ Môn-Khơmer. Sự cận cư với các tộc người khác dẫn đến việc giao thoa và đan xen văn hoá là điều tất yếu, nhưng vẫn không làm mất đi những giá trị truyền thống của người Xơ Đăng. Từ ngôn ngữ tộc người, cơ sở kinh tế tộc người đến các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể..., người Xơ đăng vẫn bảo lưu được những giá trị văn hoá truyền thống đã có từ ngàn xưa của mình, trong đó có những tập tục độc đáo trong tang ma.

 

Theo Kienthuc.net.vn
Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

KỲ QUẶC - 18.09.2015

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài là trường hợp xảy ra với một cô gái người Mỹ.

Bé gái 13 tuổi chết sặc vì lễ trừ tà

Bé gái 13 tuổi chết sặc vì lễ trừ tà

KỲ QUẶC - 28.09.2011

Cảnh sát Nhật Bản vừa xác nhận trường hợp tử vong của một bé gái 13 tuổi do bị sặc nước khi đang làm lễ trừ tà.

Người “chim”

Người “chim”

KỲ QUẶC - 28.09.2011

Vận động viên mạo hiểm người Mỹ Jeb Corliss (35 tuổi ) vừa bay thành công qua hẻm núi tự nhiên ở dãy núi Tianmen thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc.

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

KỲ QUẶC - 27.09.2011

Công ty Thám hiểm đại dương Odyssey vừa phát hiện một con tàu chở hàng bị chìm trong Chiến tranh Thế giới II, bên trong chứa một kho bạc lớn trị giá khoảng 155...

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

KỲ QUẶC - 27.09.2011

Ngày 25.9, lần đầu tiên máy ATM nhả vàng đã xuất hiện ở các câu lạc bộ cao cấp, các ngân hàng tại thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc.

Dù là người yêu hay vợ chồng, đừng bao giờ chủ động làm 4 điều ngu xuẩn này Một khi bạn chủ động sẽ thua cuộc

Dù là người yêu hay vợ chồng, đừng bao giờ chủ động làm 4 điều ngu xuẩn này Một khi bạn chủ...

Đàn ông yêu - 31 phút trước

Trong thế giới tình cảm, dù là tình nhân hay cặp đôi đã kết hôn, họ cũng giống như hai con thuyền nhỏ ra khơi giữa đại dương cuộc đời, có lúc sánh bước...

Tại sao ngực của một số phụ nữ lại to khủng hơn? Nhắc nhở: Vào 4 thời điểm này, ngực của bạn có thể “tăng kích thước”

Tại sao ngực của một số phụ nữ lại to khủng hơn? Nhắc nhở: Vào 4 thời điểm này, ngực của bạn...

Khỏe đẹp - 4 giờ, 30 phút trước

Bắt đầu từ tuổi dậy thì, những thay đổi sinh lý ở phụ nữ ngày càng rõ rệt, bộ ngực cũng dần phát triển. Vú, với tư cách là đặc điểm sinh dục thứ...

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích chiếc vòng tay ngọc nào nhất trong bốn chiếc vòng tay? Danh tính của bạn sẽ là gì sau 10 năm nữa?

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích chiếc vòng tay ngọc nào nhất trong bốn chiếc vòng tay? Danh tính của bạn sẽ...

Đời sống số - 4 giờ, 39 phút trước

Hãy cùng nhìn vào 4 bức ảnh dưới đây và lựa chọn một chiếc vòng mà bạn thấy đẹp nhất. Đáp án sẽ nói cho bạn biết câu trả lời.

Vo gạo nấu cơm mùa hè cứ cho thêm vài hạt gia vị này, trời nóng mấy để cơm cũng không bị thiu

Vo gạo nấu cơm mùa hè cứ cho thêm vài hạt gia vị này, trời nóng mấy để cơm cũng không bị...

Địa chỉ ăn ngon - 4 giờ, 9 phút trước

Thời tiết oi bức, nắng nóng là nguyên nhân khiến cơm dễ bị ôi thiu. Nếu bạn nấu nhiều cơm mà để thừa, khiến cơm thiu sẽ rất lãng phí. Vậy phải làm sao?...

Bầu bí nhưng Phương Oanh vẫn khoe dáng 'khét lẹt' với bikini, tiết lộ số kí đã tăng mà choáng

Bầu bí nhưng Phương Oanh vẫn khoe dáng 'khét lẹt' với bikini, tiết lộ số kí đã tăng mà choáng

Chuyện làng sao - 4 giờ, 10 phút trước

Phương Oanh đã tung bộ ảnh diện bikini ở tháng cuối thai kì khiến ai cũng trầm trồ.

Bạn bè không liên lạc được với Thương Tín

Bạn bè không liên lạc được với Thương Tín

Chuyện làng sao - 4 giờ, 11 phút trước

Theo nguồn tin từ những người thân thiết với Thương Tín cho biết, họ đã không gọi và nhắn tin được cho ông suốt nhiều ngày qua.

Nam Em mong anti-fan tha cho con đường sống, mong mình và bạn trai được bình yên

Nam Em mong anti-fan tha cho con đường sống, mong mình và bạn trai được bình yên

Chuyện làng sao - 4 giờ, 13 phút trước

Những chia sẻ của Nam Em sau loạt ồn ào đã gây chú ý.

Trời nắng nóng, dùng ngay 4 loại lá giúp cơ thể thơm ngát như dùng nước hoa

Trời nắng nóng, dùng ngay 4 loại lá giúp cơ thể thơm ngát như dùng nước hoa

Chăm sóc sức khỏe - 4 giờ, 18 phút trước

Mùa hè nóng bức là thời điểm khiến cơ thể đổ mồ hôi nhiều, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mùi phát triển. Để cơ thể thơm ngát mà không tốn tiền, bạn...

Uống bia không cồn khi cảnh sát giao thông thổi nồng độ có bị phạt không?

Uống bia không cồn khi cảnh sát giao thông thổi nồng độ có bị phạt không?

Kiến thức - 5 giờ, 9 phút trước

Nhiều người cứ nghĩ rằng uống bia không cồn khi cảnh sát giao thông thổi nồng độ sẽ không lên nhưng thực tế lại khác.

Điều hòa không phải thiết bị tốn điện nhất trong mùa hè, đây mới là 'đại tiêu thụ điện' - thứ không ai ngờ

Điều hòa không phải thiết bị tốn điện nhất trong mùa hè, đây mới là 'đại tiêu thụ điện' - thứ không...

Xài gì - 5 giờ, 11 phút trước

Trong số 5 thiết bị 'ngốn điện' nhất, điều hòa chỉ đứng thứ hai. Vậy đâu mới là thiết bị tiêu tốn điện năng nhất trong nhà bạn?

Đây là ngôi sao may mắn của gia đình, một con giáp nữ thịnh vượng, vừa giàu có vừa hạnh phúc!

Đây là ngôi sao may mắn của gia đình, một con giáp nữ thịnh vượng, vừa giàu có vừa hạnh phúc!

Kiến thức - 6 giờ, 44 phút trước

Trong vũ trụ con giáp rộng lớn, có một vài con giáp nữ. Họ giống như những ngôi sao may mắn của gia đình. Họ không chỉ rạng rỡ mà còn có thể đưa...

4 phim Hàn khởi đầu hoành tráng nhưng kết thúc thảm họa: Ngay cả phim của Son Ye Jin và Song Hye Kyo cũng chịu số phận này

4 phim Hàn khởi đầu hoành tráng nhưng kết thúc thảm họa: Ngay cả phim của Son Ye Jin và Song Hye...

Truyền hình - 6 giờ, 21 phút trước

Ngay cả nữ diễn viên nổi tiếng Son Ye Jin và Song Hye Kyo cũng vấp phải những tác phẩm kiểu này.

Ở tuổi già, nỗi buồn lớn nhất không phải là già hay bệnh tật mà là làm ba việc sau cho con cái

Ở tuổi già, nỗi buồn lớn nhất không phải là già hay bệnh tật mà là làm ba việc sau cho con...

Kiến thức - 6 giờ, 27 phút trước

Người ta thường nói: “Gia đình tươi đẹp là nguồn gốc của mọi hạnh phúc và sức mạnh”. Khi lớn lên, chúng ta sẽ thấy rằng một gia đình tốt đẹp, có cha yêu...

Bảo Anh lần đầu xuất hiện sau khi công khai con gái, nói một câu đủ hiểu 'mẹ bỉm' có trách nhiệm

Bảo Anh lần đầu xuất hiện sau khi công khai con gái, nói một câu đủ hiểu 'mẹ bỉm' có trách nhiệm...

Chuyện làng sao - 7 giờ, 43 phút trước

Bảo Anh dù đi diễn tối muộn vẫn tranh thủ về chăm con ngủ.

Tại sao nhiều người mọc 'lông hậu môn'? Có nên loại bỏ không? Đọc xong tôi có thêm kiến ​​thức

Tại sao nhiều người mọc 'lông hậu môn'? Có nên loại bỏ không? Đọc xong tôi có thêm kiến ​​thức

Chăm sóc sức khỏe - 7 giờ, 44 phút trước

Bất kể nam hay nữ, ai cũng có lông trên cơ thể, và những bộ phận đặc biệt cũng không ngoại lệ. Nhiều người thậm chí còn có “bãi cỏ bí mật” ở vùng...

Cựu thành viên nhóm Ngọt đình đám nhắc tên vợ cũ lúc nửa đêm, khoá mạng xã hội sau đại chiến

Cựu thành viên nhóm Ngọt đình đám nhắc tên vợ cũ lúc nửa đêm, khoá mạng xã hội sau đại chiến

Chuyện làng sao - 7 giờ, 47 phút trước

Cựu thành viên nhóm Ngọt là Vũ Đinh Trọng Thắng có những chia sẻ gây náo loạn mạng xã hội lúc nửa đêm.

Mua bán đất sổ đỏ hộ gia đình năm 2024 cần lưu ý điều quan trọng này, chẳng lo mất trắng

Mua bán đất sổ đỏ hộ gia đình năm 2024 cần lưu ý điều quan trọng này, chẳng lo mất trắng

Kiến thức - 8 giờ, 56 phút trước

Trước khi xuống tiền mua đất có sổ đỏ hộ gia đình, đây là điều bạn cần nắm vững để tránh phiền phức về sau.

Mỹ nhân bỏ rơi Ngô Kinh để lấy chồng giàu, giờ chịu hậu quả đắt giá, phải bán cá trên đường để kiếm kế sinh nhai

Mỹ nhân bỏ rơi Ngô Kinh để lấy chồng giàu, giờ chịu hậu quả đắt giá, phải bán cá trên đường để...

Chuyện làng sao - 8 giờ, 2 phút trước

Trước khi trở thành ngôi sao phim võ thuật nổi tiếng, Ngô Kinh từng bị mỹ nhân TVB này bỏ vì cho rằng anh không có tiền đồ.

Trong 'Tây Du Ký', tại sao sau khi Trư Bát Giới được phong Bồ Tát nhưng vẫn không thể khôi phục lại cơ thể thật của mình?

Trong 'Tây Du Ký', tại sao sau khi Trư Bát Giới được phong Bồ Tát nhưng vẫn không thể khôi phục lại...

Kiến thức - 8 giờ, 7 phút trước

Tới Tây Trúc và nhận được kinh, nhiều người thắc mắc tại sao Trư Bát Giới dù có phong vị Bồ Tát nhưng vẫn không thể khôi phục lại cơ thể thật của mình....

“Nữ hoàng nước mắt” tập 15 bị giảm rating, cảnh kết thúc khiến người xem thất vọng

“Nữ hoàng nước mắt” tập 15 bị giảm rating, cảnh kết thúc khiến người xem thất vọng

Truyền hình - 8 giờ, 12 phút trước

Sau khi phát sóng tập 15, “Nữ hoàng nước mắt” nhận nhiều lời chê hơn là khen vì cảnh kết thúc.