Lai rai chuyện đời: Khó như... đặt tên

10:42 24/09/2014

Xưa các cụ đặt tên cho con thường đơn giản, mộc mạc như Cu, Cò, Cún, Bi, Bống, Ếch, Nhái, Khoai, Mít...

Mấy vị phụ huynh ngồi nói chuyện với nhau, một người nói:

- Đặt tên để làm khai sinh cho con cháu tưởng dễ nhưng khó, tưởng đơn giản nhưng phức tạp ... các ông ạ !

- Đúng vậy ! Ngày xưa các cụ đặt tên cho con cháu thường đơn giản, mộc mạc, ví dụ như Cu, Cò, Cún, Bi, Bống, Ếch, Nhái, Khoai, Mít, Ổi... Bây giờ những tên ấy thường gọi thân mật ở nhà, đi học có tên khác. Ngày nay đặt tên có rất nhiều cách, đặt cả tên ta, tên Tàu, tên Tây, tên Thánh ... Nhiều người đặt tên cho con xong lại phải đặt lại vì “phạm húy”, trùng tên với cô dì chú bác ... Còn cách đặt tên thì có rất nhiều người đặt theo 12 con giáp, có người đặt tên theo sự kiện lịch sử, theo hệ trong gia phả ...

- Tôi cũng thấy thế! Việc đặt tên là một nhu cầu tất yếu, trước tiên dùng để phân biệt các cá thể trong cộng đồng, sau nữa là một “phù hiệu” gán cho mỗi con người kèm theo những ước vọng của những người thân và cả cộng đồng. Tên họ của con người trở thành một đặc trưng văn hóa. Do vậy việc đặt tên không nên tùy tiện vì nó phản ánh trình độ nhận thức và có tác động mạnh mẽ đến tương lai của người được đặt tên thông qua những tác động tâm lý sâu sắc. Cái tên sẽ đi theo suốt cuộc đời của người mang nó, ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai về sau...

- Ừ, đúng thế...

- Có nhiều bậc cha mẹ lao tâm khổ tứ để đặt tên cho con, nhưng ngược lại có những người lại rất tùy tiện, đơn giản trong việc này. Chẳng hạn người ta đặt tên thô tục, tên xấu để “dễ nuôi”. Đối với một số người có dáng vẻ bề ngoài xấu xí, người ta thường dùng những từ đại loại như “đầu óc ngu si, tứ chi phát triển” để miêu tả; đối với người có hình dáng cao, người ta hay dùng từ lêu khêu để miêu tả, người có hình dáng thô lỗ, mặt mũi hung tợn lại gọi là đầu gấu, hung thần, thiên lôi...

- Cũng... có lý.

- Những tên gọi này thường đem lại cảm giác thô tục, làm người khác dễ hiểu nhầm, cho rằng những người có tên này thiếu giáo dục, thô tục, bặm tợn... Lại có những cái tên gọi lên nghe rất dữ, có cái nghe như muốn cãi nhau, có cái u u minh minh... khiến người ta cảm nhận ác hơn là thiện, xấu hơn là đẹp!

Nghe vậy, một vị cười khà khà rồi nói:

- Đúng là có những tên gọi ở nhà, tên nhũ danh như đầu đất, cu đen, mèo hoang... nếu đứa trẻ sau khi lớn lên vẫn dùng những tên như thế sẽ rất bất ổn. Ngoài ra, có một số tên gọi thật tốn sức, đau cả mồm, nghe cũng mệt tai, nếu không khéo có thể đọc sai, nghe nhầm. Nguyên nhân là đặt tên dùng những chữ không thuận tai, nghe như “đang hô khẩu hiệu”, thanh điệu lên xuống thất thường. Có người lại đặt tên trùng với việc phân các đời thứ bậc, tạo nên những tranh chấp không cần thiết hoặc gây trở ngại về mặt tâm lý, ảnh hưởng đến quan hệ xã hội thông thường.

- Tôi thấy có người thích đặt những tên lạ, khác người. Đặt tên bằng những từ lạ, khó hiểu đa số là muốn tự làm cho mình có vẻ quan trọng, nhưng thực ra cũng rất bất cập. Có những tên đặt để mà đặt, giải thích cũng chẳng có nghĩa gì, khi viết cũng khó khăn, đọc cũng khó đọc. Bạn bè cùng đi học nhiều khi còn viết nhầm, gọi nhầm tên. Có em đi học ít khi bị thầy cô giáo gọi lên kiểm tra vì tên rất... khó đọc, nhất là khi học ngoại ngữ với giáo viên nước ngoài. Như thế cũng bị thiệt thòi trong giao tiếp. Ngoài ra còn có những người khi đọc đến tên không phân biệt được nam hay nữ. Điều này không có vấn đề gì lớn lắm, nhưng nếu không cẩn thận sẽ có thể bị nhầm lẫn, đặc biệt là nhầm lẫn giới tính.

- Đúng vậy! Một chàng trai khỏe mạnh, lực lưỡng mà khi đọc tên lại nghe thấy yểu điệu thục nữ, ngược lại một cô gái liễu yếu đào tơ khi nghe tên như thấy có sức mạnh của cơ bắp, hùng dũng thì cũng buồn cười. Thời trước, có gia đình mâu thuẫn với hàng xóm hay với ai, còn lấy “tên cái” của bố mẹ nhà ấy đặt tên cho con cháu mình, để khi giận dữ réo tên chửi cho “sướng mồm” ! Ở phương Tây thì yêu quý ai, họ lấy tên người đó đặt tên cho con mình...

Vị phụ huynh lớn tuổi nhất kết luận:

- Như trên chúng ta đã nói, họ tên của con người là một đặc trưng văn hóa. Nói chung, họ là do tổ tiên truyền lại, có một số vận thế không thể thay đổi, nhưng tên do cha mẹ đặt cho nên có thể lựa chọn. Do vậy việc đặt tên cho con cháu cần phải nghiêm túc, thận trọng, đảm bảo nhã nhặn, hàm súc, rõ ràng, nếu mới mẻ, sáng tạo thì càng tốt. “Nhã nhặn” là nhìn đáng kính, nghe thân thiện, gọi thân thương, không thô thiển; “hàm súc” nghĩa là ý tứ sâu sắc; “rõ ràng” là gọi thuận miệng vui tai, gây sự chú ý với người khác; “mới mẻ” là vượt trội hẳn người khác, không giống người, chỉ một mình ta có. “Mới mẻ” khác với “lạ” đấy các ông nhé!...

Theo 24h.com.vn
Người mẹ chụp 'bức ảnh ấm áp của con gái và chồng' bên bể bơi, sau khi xem lại đã ném máy ảnh và hét lên: 'Không, tôi sẽ gọi cảnh sát!'

Người mẹ chụp 'bức ảnh ấm áp của con gái và chồng' bên bể bơi, sau khi xem lại đã ném máy...

Ảnh cười - 20.03.2022

Khi chụp ảnh thường xảy ra nhiều tình huống vay mượn dễ hiểu nhầm, hay gặp nhất là ảnh ôm tháp nghiêng, ôm mặt trời,… Rất hay xảy ra khi chúng ta đi du...

Gần 20 hình ảnh vui nhộn sẽ giúp nâng sự kiên nhẫn của bạn lên một 'level mới'

Gần 20 hình ảnh vui nhộn sẽ giúp nâng sự kiên nhẫn của bạn lên một 'level mới'

Ảnh cười - 11.03.2022

Cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng và loạt ảnh 'dở khóc dở cười' của những người sau đây là bằng chứng cho điều đó.

10 người đã lan tỏa sự hài hước khi thực hiện các công việc hàng ngày

10 người đã lan tỏa sự hài hước khi thực hiện các công việc hàng ngày

Ảnh cười - 08.03.2022

45% người lao động cho biết, họ hài lòng với công việc của mình, và chỉ 20% cảm thấy rất đam mê. Nhưng nếu bạn chẳng hề thích nơi bạn làm việc, đây là...

Các ông bố sáng tạo trong cách trông trẻ, nhìn qua dân tình chỉ biết 'cười ngất'

Các ông bố sáng tạo trong cách trông trẻ, nhìn qua dân tình chỉ biết 'cười ngất'

Ảnh cười - 07.03.2022

Khoảng 386.000 trẻ em được sinh ra mỗi ngày. Những đứa trẻ này không chỉ mang lại niềm vui cho cha mẹ mà còn giao cho họ nhiệm vụ khó khăn trong việc nuôi...

Xem những khoảnh khắc 'dở khóc dở cười' dưới đây để thấy khi có một đứa trẻ trong nhà sẽ như thế nào

Xem những khoảnh khắc 'dở khóc dở cười' dưới đây để thấy khi có một đứa trẻ trong nhà sẽ như thế...

Ảnh cười - 06.03.2022

Có một đứa trẻ trong nhà giống như bạn đang trong một cuộc phiêu lưu không bao giờ kết thúc. Khi bọn trẻ khám phá thế giới chúng sẽ đưa phụ huynh vào 'cuộc...

Một loại củ tại Việt Nam được xem như 'báu vật dưới lòng đất': Xưa dùng để cứu đói, nay là đặc sản giúp nông dân 'hốt bạc'

Một loại củ tại Việt Nam được xem như 'báu vật dưới lòng đất': Xưa dùng để cứu đói, nay là đặc...

Kiến thức - 1 giờ, 20 phút trước

Trước đây, khi cuộc sống còn khó khăn, loại củ này dùng để cứu đói. Hiện nay, nó lên đời thành đặc sản được bán ở thành phố và trên chợ mạng.

Cảnh bên trong siêu sân bay của Việt Nam trị giá 9,5 tỷ bảng Anh sắp trở thành một trong những sân bay lớn nhất thế giới

Cảnh bên trong siêu sân bay của Việt Nam trị giá 9,5 tỷ bảng Anh sắp trở thành một trong những sân...

Tin trong ngày - 1 giờ, 21 phút trước

Mới đây, tờ Daily Mail của Anh thu hút sự chú ý khi đăng tải bài viết về siêu sân bay của Việt Nam.

Đất khai hoang từ năm 1989 không tranh chấp và chưa có sổ đỏ, liệu có hợp thức hoá được không?

Đất khai hoang từ năm 1989 không tranh chấp và chưa có sổ đỏ, liệu có hợp thức hoá được không?

Tin trong ngày - 1 giờ, 21 phút trước

Công dân gửi câu hỏi đến Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, năm 1989, vợ chồng công dân khai hoang, phục hóa một mảnh đất để trồng rau màu. Trường hợp này...

Trẻ em, học sinh sẽ bắt đầu được hưởng chính sách hỗ trợ số tiền lên tới 936.000 đồng/tháng, cha mẹ đóng tiền học đầu năm xem kỹ có được trừ không?

Trẻ em, học sinh sẽ bắt đầu được hưởng chính sách hỗ trợ số tiền lên tới 936.000 đồng/tháng, cha mẹ đóng...

Kiến thức - 1 giờ, 22 phút trước

Từ đầu tháng 5 (ngày 1/5/2025) Nghị định số 66 quy định chính sách hỗ trợ đối với trẻ em nhà trẻ, học sinh, học viên... đã có hiệu lực.

Tỷ phú vượt mặt Elon Musk vươn lên ngôi giàu nhất hành tinh đang đi xe gì?

Tỷ phú vượt mặt Elon Musk vươn lên ngôi giàu nhất hành tinh đang đi xe gì?

Đi gì - 1 giờ, 22 phút trước

Soán ngôi Elon Musk để trở thành người giàu nhất thế giới, tỷ phú Larry Ellison gây bất ngờ không chỉ bởi khối tài sản khổng lồ mà còn bởi gu chơi xe rất...

'Đồng bào chú ý, máy bay địch cách Hà Nội 70km'... bài thi giúp Phan Hiển giành...

Sắp có thay đổi lớn khi rút tiền tại quầy giao dịch ngân hàng, hàng triệu người dân chú ý

Sắp có thay đổi lớn khi rút tiền tại quầy giao dịch ngân hàng, hàng triệu người dân chú ý

Tin trong ngày - 3 giờ, 47 phút trước

Hiện tại, người đến rút tiền tại ngân hàng không bắt buộc phải xuất trình dữ liệu sinh trắc học, nhưng vẫn phải xuất trình giấy tờ tùy thân hợp lệ. Nhưng sắp tới,...

Hiện trạng gần 60 công trình trên 'đất vàng' phải di dời để khởi công quảng trường bên hồ Hoàn Kiếm trước 10/10

Hiện trạng gần 60 công trình trên 'đất vàng' phải di dời để khởi công quảng trường bên hồ Hoàn Kiếm trước...

Tin trong ngày - 3 giờ, 47 phút trước

Để làm quảng trường, công viên phía Đông hồ Hoàn Kiếm rộng khoảng 2,14ha, phường Hoàn Kiếm sẽ di dời 17 tổ chức và 42 hộ dân. Phường sẽ khởi công phân kỳ 1...

Bất ngờ với ngôi trường cấp 3 chẳng phải 'trường chuyên, lớp chọn' mà tỷ phú Phạm Nhật Vượng từng theo học

Bất ngờ với ngôi trường cấp 3 chẳng phải 'trường chuyên, lớp chọn' mà tỷ phú Phạm Nhật Vượng từng theo học...

Tin trong ngày - 3 giờ, 48 phút trước

Dù không phải là trường chuyên, hiện đây vẫn là một trong những trường trung học phổ thông danh tiếng tại Hà Nội.

6 dấu hiệu ở trẻ nhỏ hé lộ tố chất doanh nhân thành đạt, bản lĩnh trong tương lai, cha mẹ tinh ý sẽ nhận ra ngay

6 dấu hiệu ở trẻ nhỏ hé lộ tố chất doanh nhân thành đạt, bản lĩnh trong tương lai, cha mẹ tinh...

Kiến thức - 3 giờ, 48 phút trước

Không phải đến tuổi trưởng thành mới bộc lộ khả năng lãnh đạo hay tư duy kinh doanh. Trên thực tế, nhiều nghiên cứu và quan sát từ thực tế cho thấy, ngay từ...

Tin vui: Hàng nghìn người hưởng lương tăng thêm tối đa 9.000.000 đồng/tháng, quyền lợi cao chưa từng có

Tin vui: Hàng nghìn người hưởng lương tăng thêm tối đa 9.000.000 đồng/tháng, quyền lợi cao chưa từng có

Tin trong ngày - 3 giờ, 49 phút trước

Với mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng theo Nghị định 73/2024, thu nhập tăng thêm của cán bộ, công chức ở tỉnh thành này có thể đạt tối đa hơn 9 triệu đồng/tháng,...

Có một loại hình bất động sản 'mỏ vàng' đang bị ngó lơ

Có một loại hình bất động sản 'mỏ vàng' đang bị ngó lơ

Tin trong ngày - 3 giờ, 49 phút trước

Trong bối cảnh già hóa dân số nhanh chóng, việc phát triển hệ thống nhà dưỡng lão bán trú sẽ không chỉ góp phần chăm sóc chu đáo cho nhóm người cao tuổi ngày...

Thảm họa lớn nhất đối với một gia đình không phải là không có tiền bạc hay quyền lực, mà là có cha mẹ đã 50 tuổi và vẫn rơi vào ba tình huống này

Thảm họa lớn nhất đối với một gia đình không phải là không có tiền bạc hay quyền lực, mà là có...

Kiến thức - 4 giờ, 49 phút trước

Khi còn nhỏ, những cái nắm tay ấm áp và những lời động viên của cha mẹ chính là động lực và chỗ dựa vững chắc nhất trên hành trình của chúng ta. Khi...

Người trẻ Việt đang đổ xô đi học khối ngành này, mỗi năm tăng trung bình 9%, là khối ngành gì?

Người trẻ Việt đang đổ xô đi học khối ngành này, mỗi năm tăng trung bình 9%, là khối ngành gì?

Đời sống trẻ - 4 giờ, 49 phút trước

Khối V tập hợp các ngành Toán & Thống kê, Máy tính & Công nghệ thông tin, Công nghệ kỹ thuật, Kỹ thuật, Sản xuất & Chế biến, Kiến trúc & Xây dựng, Nông...

Sau sáp nhập, địa phương này tại Hưng Yên đổi thay mạnh mẽ, đặt mục tiêu thu nhập 120 triệu/người, bứt phá thành mô hình kiểu mẫu

Sau sáp nhập, địa phương này tại Hưng Yên đổi thay mạnh mẽ, đặt mục tiêu thu nhập 120 triệu/người, bứt phá...

Tin trong ngày - 4 giờ, 49 phút trước

Địa phương này của tỉnh Hưng Yên đang đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng 12,52%/năm, thu nhập bình quân 120 triệu đồng/người vào năm 2030.

Không phải phở gà, đây mới là món ăn lọt top ngon nhất thế giới, giá chỉ từ 30.000 đồng/bát

Không phải phở gà, đây mới là món ăn lọt top ngon nhất thế giới, giá chỉ từ 30.000 đồng/bát

Địa chỉ ăn ngon - 4 giờ, 50 phút trước

Vượt qua nhiều tên tuổi nổi tiếng, bún mọc - món ăn dân dã của miền Bắc với giá chỉ từ 30.000 đồng/bát đã chính thức được chuyên trang ẩm thực uy tín TasteAtlas...

Chính thức từ ngày mai (25/9), du khách phải trả phí tham quan vịnh biển đẹp nhất thế giới của Việt Nam

Chính thức từ ngày mai (25/9), du khách phải trả phí tham quan vịnh biển đẹp nhất thế giới của Việt Nam...

Tin trong ngày - 4 giờ, 50 phút trước

Từ 25/9, du khách tham quan vịnh Nha Trang (Khánh Hòa) sẽ phải trả phí 6.000 đồng đến 40.000 đồng.

Trường đại học thưởng 2,5 triệu đồng cho sinh viên có IELTS 7.0

Trường đại học thưởng 2,5 triệu đồng cho sinh viên có IELTS 7.0

Tin trong ngày - 4 giờ, 51 phút trước

Đại học Sư phạm kỹ thuật TP.HCM áp dụng thưởng 2,5 triệu đồng/sinh viên có chứng chỉ ngoại ngữ đạt điểm theo quy định của trường.

Theo Luật Nhà giáo, đối tượng nào được hưởng ưu đãi đặc biệt về lương và phụ cấp?

Theo Luật Nhà giáo, đối tượng nào được hưởng ưu đãi đặc biệt về lương và phụ cấp?

Kiến thức - 5 giờ, 30 phút trước

Tiền lương của nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động. Trong đó sắp tới đây khi Luật Nhà giáo có...

Việt Nam có 1 thành phố lọt Top 5 danh sách Điểm ngắm lá mùa thu đẹp nhất châu Á

Việt Nam có 1 thành phố lọt Top 5 danh sách Điểm ngắm lá mùa thu đẹp nhất châu Á

Du lịch Việt - 5 giờ, 31 phút trước

Hà Nội là đại diện duy nhất của Việt Nam lọt Top điểm đến ngắm lá mùa thu đẹp nhất châu Á do tạp chí du lịch Anh Time Out bình chọn.

Chuyên gia dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam quý III/2025 có thể đạt 8,6 - 8,9%

Chuyên gia dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam quý III/2025 có thể đạt 8,6 - 8,9%

Tin trong ngày - 5 giờ, 31 phút trước

'Chúng tôi dự báo tăng trưởng GDP quý III/2025 ở mức 8,6% - 8,9% - cho thấy đất nước vẫn đang trên đà đạt được mục tiêu đầy tham vọng của mình', chuyên gia...