Thứ hai, 22/09/2025
Người Việt có tục cúng ông Công ông Táo vào 23 tháng Chạp hàng năm. Trong tín ngưỡng dân gian, Táo quân là vị thần bếp bảo trợ cho mỗi gia đình người Việt.
Hình ảnh Táo quân cưỡi cá chép lên thiên đình báo cáo cho Ngọc Hoàng đã ăn sâu vào tiềm thức mỗi chúng ta. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi, vậy các quốc gia và nền văn hóa khác có Táo quân - Thần Bếp hay không? Hãy cùng tìm hiểu xem điều này qua bài viết dưới đây.
1. Táo quân – Thần Bếp Việt Nam
Trong văn hóa tín ngưỡng dân gian của Việt Nam, Táo quân là vị thần cai quản chuyện bếp núc trong nhà, giữ lữa và bảo hộ cho gia chủ. Hàng năm cứ tới dịp 23 tháng Chạp âm lịch, Táo quân lại cưỡi cá chép về trời để thông báo tình hình gia đình gia chủ với Ngọc Hoàng.
Nhắc tới Táo quân, người ta nghĩ ngay tới cá chép - phương tiện mà ông Công ông Táo dùng để lên trời.
Táo quân Việt Nam là một bộ ba gồm hai ông, một bà. Sự kỳ lạ này xuất phát từ truyền thuyết nguồn gốc thần bếp Táo quân. Có khoảng vài ba dị thoại khác nhau nhưng tựu chung lại đều xoay quanh một câu chuyện tình tay ba nhưng chung thủy và nhiều ý nghĩa nhân văn.
Trong cuốn Kho tàng thần thoại Việt, tác giả có kể lại truyền thuyết ấy như sau: Ngày xưa có hai vợ chồng là Trọng Cao và Thị Nhi lấy nhau đã lâu mà không có con. Yêu chồng, nhưng buồn tủi vì tính tình chồng ngày một bạo ngược, hay gây chuyện đánh vợ, nàng nhân một hôm nọ chồng vác cây đánh mình, bèn bỏ đi biệt. Đến một xứ khác, Thị Nhi lấy một người chồng khác tên là Phạm Lang.
Trọng Cao từ khi thiếu vắng vợ đâm ra buồn bực và hối hận bèn bỏ nhà đi tìm vợ. Chàng cứ lần mò đi, đến đâu xin ăn đó. Một hôm, Trọng Cao tình cờ đến gọi cửa nhà Phạm Lang. Thị Nhi nhận ra chồng cũ và đãi cơm rượu. Trọng Cao ăn uống mặc sức. Ăn xong, say quá nằm lăn ra ngủ, Thị Nhi không muốn cho chồng mới biết chuyện, bèn vực Trọng Cao giấu vào đống rơm.
Hình ảnh hai ông, một bà của Táo quân Việt Nam.
Chiều hôm ấy, Phạm Lang trở về. Trước khi đi ngủ, chàng đốt đống rạ góc vườn để ngày mai bón ruộng, Đến lúc Thị Nhi phát hiện thì Trọng Cao đã cháy. Thương chồng hóa ra giết chồng, nàng đau đớn quá, bèn nhảy vào đống lửa đang bốc ngùn ngụt. Phạm Lang thương vợ cũng gieo mình chết bên cạnh Thị Nhi.
Ngọc Hoàng cảm vì tình yêu của ba người bèn cho làm Thần Bếp. Và cũng kể từ đó, tục lệ thờ cúng Táo quân – thần Bếp bắt đầu xuất hiện. Cứ tới 23 tháng Chạp hàng năm, người dân lại sửa soạn cỗ, phóng sinh cá chép để cúng tiễn Táo về chầu trời.
2. Táo Vương - Thần Bếp Trung Quốc
Táo Vương (hay cũng gọi là Táo quân) là Thần Bếp Trung Quốc, có nhiều điểm tương đồng so với Táo quân của Việt Nam. Tuy nhiên, do nguồn gốc xuất phát từ tư tưởng Đạo giáo nên Táo Vương Trung Quốc có nhiều dị biệt khác lạ.
Tranh vẽ cổ về ông Táo Trung Quốc.
Theo học giả Wener, có tới hơn 40 dị thoại kể về sự ra đời của Táo Vương Trung Quốc. Phổ biến nhất là câu chuyện về Trương Táo Vương lấy vợ tên Quách Đinh Hương - giỏi giang, đức hạnh. Nhưng ông chồng họ Trương lại chán vợ, bỏ nàng và dan díu với kỹ nữ Lý Hải Đường.
Trương Táo Vương và Lý Hải Đường về sống chung với nhau nhưng gia đình suy sụp, cô bỏ người tình quay lại làm kỹ nữ. Trương Táo Vương lâm vào cảnh nghèo khổ, mù lòa, đi ăn xin đúng vào gia đình của Đinh Hương.
Hương nhận ra chồng nên cho ăn và giúp chàng sáng mắt. Khi họ Trương nhìn thấy vợ cũ, xấu hổ chạy trốn, chẳng may rơi vào bếp lò cháy chết. Đinh Hương không cứu được, chỉ kéo được một cái chân lìa ra. Từ đó, thương xót, nàng lập đền thờ ngay tại bếp lò mà họ Trương bỏ mạng. Tục thờ Táo Vương Trung Quốc cũng từ đó mà ra.
Táo Vương trở thành Thần Bếp, phục vụ cho Ngọc Hoàng. Hàng năm, Táo Vương ghi chép tất cả những việc làm thiện ác của gia chủ lại và đem báo cáo cho Ngọc Hoàng dịp cuối năm để ngài thưởng phạt công minh.
3. Jowangshin - thần bếp Hàn Quốc
Khác với văn hóa dân gian Việt Nam và Trung Quốc, Jowangshin - Thần Bếp và Thần Lửa trong tín ngưỡng Hàn Quốc lại thuộc nữ giới. Tuy nhiên, cũng giống Táo quân Việt Nam và Trung Quốc, Jowangshin là vị thần theo dõi tất cả mọi việc diễn ra trong một gia đình, sau đó báo cáo cho đấng tối cao trên trời biết.
Tương truyền, Jowangshin hiện thân là một bát nước đầy đặt trên bàn thờ đất sét trong nhà. Mỗi sáng sớm, người dân Hàn Quốc đều lấy nước ngọt từ giếng gần đó đổ đầy trong bát và quỳ xuống, cầu chúc may mắn, bình an cho cả ngày.
Chiếc bát trắng đầy nước đựng bên trên bếp lò là hiện thân cho nữ thần Jowangshin.
Trong tín ngưỡng truyền thống, người Hàn quan niệm một số điều cấm kỵ không được làm nếu không sẽ bị thần Jowangshin trừng phạt. Đó là không được nói lời nguyền rủa khi đứng trong bếp, không ngồi, đặt bàn chân lên bếp và phải thường xuyên lau chùi bếp sạch sẽ…
Cần phải tuân thủ những điều cấm kỵ nếu không sẽ bị thần Jowangshin trừng phạt.
Điển hình là trong một truyền thuyết của người dân đảo Jeju, vì ném chiếc giày bùn đất vào bếp mà Hwanguyangssi với “bộ giáp vinh quang” đã bị thần Jowangshin trong nhà phản bội. Nữ thần bếp đã cử một quân thần của trời - Okhwang Chasa vào nhà để trừng phạt Hwanguyangssi.
4. Hestia - Thần Bếp Hy Lạp
Nhắc tới thần thoại Hy Lạp, người ta nghĩ ngay tới Zeus, Hera, Apollo… chứ ít ai biết rằng, trong số 12 vị thần của đỉnh Olympus, chính thần Hestia mới là vị thần "có vai vế" nhất. Đây là nữ thần của bếp lửa, thuộc dòng dõi Titan, tức là chị cả của thế hệ các vị thần thứ nhất như Zeus, Hades, Poseidon…
Theo truyền thuyết, Hestia là con của Rhea và Cronus. Tuy nhiên, Cronus có "sở thích" đáng sợ là nuốt tất cả các đứa con của mình. Do đó, Zeus, Poseidon và Hades đã hợp sức tiêu diệt cha mình, cứu thoát các anh chị em khác. Sau trận chiến, Cronus bị tiêu diệt, người mà thần này nôn ra cuối cùng chính là Hestia.
Hestia là nữ thần của đạo đức, sự tôn trọng, tốt bụng và thiện chí. Sau này, thần được giao trông coi ngọn lửa thiêng của đỉnh Olympus cũng như trở thành nữ thần bảo hộ cho xứ Mazonala.
Chân dung tượng nữ thần Hestia.
Các câu chuyện đều miêu tả Hestia với những ngôn từ rất hoa mĩ. Bà tài giỏi, khéo léo, hay cứu giúp người thường và được mọi người yêu quý. Tại đền thờ sảnh lớn ở Minoan-Mycenaean, người dân thờ Hestia với tư cách Thần Bếp sưởi ấm cho mọi người vào những ngày đông lạnh giá.
Đây có thể trở thành một trong những khám phá về khoáng sản quan trọng...
Tin trong ngày - 7 phút trước
Ngày 22/9, thông tin từ Sở Xây dựng TPHCM cho biết, đơn vị vừa thống nhất phương án điều chỉnh giao thông qua đường hầm sông Sài Gòn (hầm Thủ Thiêm) nhằm phục vụ...
Làm sao - 14 phút trước
Theo Thông tư 27/2025/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 1-11, việc chuyển tiền điện tử trong nước có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên phải báo cáo.
Doanh nghiệp - 1 giờ, 2 phút trước
Trong bối cảnh thị trường lao động đang ngày càng yêu cầu tính thực tiễn và chuyên môn cao, nghề nấu ăn đang trở thành lựa chọn đáng giá của nhiều bạn trẻ sau...
Tin trong ngày - 1 giờ, 2 phút trước
Quảng trường mới sẽ kết hợp với không gian cây xanh, tạo điểm nhấn sinh hoạt cộng đồng, tổ chức các hoạt động nghệ thuật, triển lãm và sự kiện văn hóa.
Đời sống số - 1 giờ, 3 phút trước
Với sự phát triển của xã hội và sự thuận tiện về giao thông, nhiều người trẻ lựa chọn rời xa quê hương và đến những thành phố yêu thích để học tập, làm...
Chuyện làng sao - 1 giờ, 2 phút trước
Trong khi Duy Mạnh hào hứng gửi lời cảm ơn vì được Cường Đô La gửi Iphone 17 nhưng lại "quê xệ" vì nhân vật được nhận không phải mình.
Đời sống số - 1 giờ, 3 phút trước
Với sự phát triển của xã hội và sự thuận tiện về giao thông, nhiều người trẻ lựa chọn rời xa quê hương và đến những thành phố yêu thích để học tập, làm...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 40 phút trước
Hồng Hạnh vẫn có thể sống thảnh thơi, không lo âu về tiền bạc nhờ bất động sản tích luỹ.
Tin trong ngày - 2 giờ, 41 phút trước
Mới đây, Bộ Tài chính đưa ra đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân cụ thể với những đối tượng sau đây.
Doanh nghiệp - 2 giờ, 41 phút trước
Tỷ phú Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Vingroup, đang ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bảng xếp hạng người giàu thế giới với khối tài sản ấn tượng,...
Làm sao - 2 giờ, 41 phút trước
Nhiều cha mẹ từng khổ sở trong cuộc chiến làm bài tập về nhà với con cái. Nhưng một bà mẹ đã tìm ra bí quyết sau khi hiểu rõ hiệu ứng rắn hổ...
Kiến thức - 2 giờ, 41 phút trước
Bốn năm một lần, rừng vùng cao Quảng Ngãi vào mùa thu hoạch hiếm. Trái chín bay theo gió, người dân vào rừng sớm nhặt về bán nửa triệu đồng mỗi ký.
Đời sống số - 2 giờ, 56 phút trước
Thứ Ba, ngày 23 tháng 9, ngày mùng 2 của tháng 8 âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Ất Dậu và Ngày Ất Mùi. Với sự kết hợp này, con giáp nào...
Doanh nghiệp - 2 giờ, 9 phút trước
Triển lãm cưới The Vow’s Legacy 2025 không chỉ là một sự kiện quy mô với hơn 60 gian hàng đến từ 45 thương hiệu uy tín trong ngành cưới, mà còn được xem...
Địa chỉ ăn ngon - 2 giờ, 10 phút trước
Một nồi thịt kho tàu tưởng quen thuộc nhưng lại ngon hơn nhiều lần khi áp dụng đúng 3 bí quyết. Nhờ đó, món ăn vừa mềm nhừ, không ngấy, lại thơm lừng đến...
Kiến thức - 2 giờ, 10 phút trước
Chỉ sau 3 ngày nộp hồ sơ, một lao động tự do tại Hải Phòng đã nhận được 2 triệu đồng tiền trợ cấp thai sản.
Phong thủy - 2 giờ, 11 phút trước
Không chỉ làm đẹp cho không gian sống, cây xanh còn mang theo nhiều ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Người xưa quan niệm, trồng cây đúng chỗ, chọn cây hợp mệnh có thể...
Kiến thức - 2 giờ, 11 phút trước
Chây ì nộp phạt vi phạm giao thông không chỉ khiến bạn bị phạt thêm mà còn có thể gặp nhiều rủi ro pháp lý khác.
Kiến thức - 2 giờ, 11 phút trước
Những người ở các cấp độ khác nhau có logic giao tiếp hoàn toàn khác nhau. Khi bạn còn nghèo, mọi người cạnh tranh dựa trên mối quan hệ, lòng trung thành, và tình...
Làm sao - 2 giờ, 19 phút trước
Triển lãm cưới The Vow’s Legacy 2025 sẽ chính thức diễn ra tại TP.HCM, quy tụ 60 gian hàng từ hơn 45 thương hiệu cưới uy tín khu vực phía Nam cùng nhiều tên...
Làm sao - 3 giờ, 31 phút trước
Dù chưa chính thức diễn ra, Triển lãm cưới The Vow’s Legacy 2025 cho thấy sức nóng ngay từ giai đoạn khởi động khi liên tục bùng nổ trên các kênh truyền thông đại...
Tin trong ngày - 3 giờ, 46 phút trước
Theo kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, tỉnh Ninh Bình sẽ triển khai hàng loạt dự án hạ tầng chiến lược, bao gồm sân bay quốc tế, cảng biển nước sâu,...
Tin trong ngày - 3 giờ, 47 phút trước
Có một số trường hợp mua bán nhà đất bằng giấy viết tay vẫn được cấp sổ đỏ, cụ thể là trường hợp nào?
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 47 phút trước
Mùa thu không khí khô hơn, dễ gây khô môi, rát họng. Các chuyên gia khuyến cáo, nếu tiếp tục duy trì thói quen ăn nhiều thực phẩm lạnh như khổ qua, dưa chuột...
Tin trong ngày - 3 giờ, 47 phút trước
Bối cảnh thị trường cá ngừ toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam đang nổi lên như một "mỏ vàng" đầy tiềm năng, thu hút sự quan tâm đặc biệt từ các cường quốc...