Việt Nam tiến tới bắt buộc dùng xăng E10 từ 2026: Có thể tiết kiệm gần 1 tỷ USD và giải bài toán tự chủ năng lượng

Việc chuyển sang sử dụng bắt buộc xăng sinh học E10 từ năm 2026 được xem là bước ngoặt chiến lược, giúp giảm phụ thuộc nhập khẩu xăng dầu, tiết kiệm hàng trăm triệu USD mỗi năm, đồng thời thúc đẩy tiêu thụ nông sản và góp phần giảm phát thải.

Tại tọa đàm “Sử dụng xăng sinh học E10 - Phát triển bền vững” do báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức ngày 25/11, các chuyên gia cho biết từ 1/6/2026, việc phối trộn xăng E10 sẽ chuyển từ tự nguyện sang bắt buộc, tiến tới thay thế hoàn toàn xăng khoáng truyền thống.

Sử dụng bắt buộc xăng sinh học E10 từ năm 2026 được xem là bước ngoặt chiến lược (Ảnh minh họa).

Ông Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Thị trường Giá cả (Bộ Tài chính), đưa ra con số đáng chú ý: Với nhu cầu tiêu thụ khoảng 25 triệu tấn xăng dầu/năm, chỉ cần thay thế 1 triệu tấn xăng khoáng bằng ethanol nội địa, Việt Nam có thể tiết kiệm từ 700 triệu đến gần 1 tỷ USD kim ngạch nhập khẩu. Điều này đặc biệt ý nghĩa trong bối cảnh giá dầu thế giới biến động và áp lực an ninh năng lượng ngày càng lớn.

Việc phổ cập E10 còn được xem là lời giải cho bài toán nông nghiệp. Nếu E10 được áp dụng rộng rãi, nhu cầu ethanol sẽ tăng lên 2 triệu tấn/năm, giúp tiêu thụ khoảng 7-8 triệu tấn sắn tươi hoặc 16-18 triệu tấn mía. Đây là cơ hội để vực dậy các nhà máy ethanol đang hoạt động cầm chừng, đồng thời ổn định thu nhập cho nông dân.

Về khía cạnh môi trường, E10 giúp giảm 3-7% lượng khí thải CO2 so với xăng khoáng. Việc chuyển đổi này phù hợp với xu thế chung của hơn 60 quốc gia trên thế giới và cam kết Net Zero của Việt Nam.

Dù lợi ích đã rõ, lộ trình triển khai E10 vẫn đối mặt với nhiều thách thức thực tế. Rào cản lớn nhất nằm ở cơ chế giá. Hiện giá xăng E10 chỉ thấp hơn xăng khoáng khoảng 700 đồng/lít, mức chênh lệch này được cho là chưa đủ hấp dẫn người tiêu dùng so với mức 1.000-1.500 đồng tại các nước khác.

(Ảnh minh họa)

TS Giang Chấn Tây, Giám đốc Công ty Bội Ngọc, chỉ ra một "điểm nghẽn" kỹ thuật: xăng E10 có tính bay hơi và hút ẩm cao, gây hao hụt lớn cho doanh nghiệp bán lẻ (khoảng 0,25-0,4%), nhưng định mức này chưa được tính toán đầy đủ trong cơ cấu giá cơ sở, khiến nhiều đại lý e ngại kinh doanh. Bên cạnh đó, PGS.TS Văn Đình Sơn Thọ cảnh báo về sự thiếu đồng bộ trong tiêu chuẩn chất lượng hiện hành, gây khó khăn cho việc kiểm soát hàm lượng các chất độc hại như lưu huỳnh và benzen.

Trước những lo ngại này, đại diện các doanh nghiệp đầu mối lớn như Petrolimex, PVOIL, BSR... khẳng định đã chuẩn bị đủ năng lực hạ tầng và nguồn cung để đáp ứng lộ trình. Ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, cho rằng thị trường sẽ thích ứng nhanh chóng nếu có hành lang pháp lý minh bạch.

Về phía cơ quan quản lý, bà Nguyễn Thúy Hiền, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cho biết Bộ đang gấp rút hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật và đẩy mạnh truyền thông để thay đổi thói quen người dùng, hướng tới mục tiêu đưa E10 phủ sóng toàn quốc ngay từ đầu năm 2026.