Việt Nam chuẩn bị đón 'bộ não' công nghệ trị giá 1.500 tỷ, nhiều cung đường sớm áp dụng thay đổi lớn

Đây được xem là “cú hích công nghệ” quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa công tác điều hành giao thông tại Việt Nam.

Theo kế hoạch, dự án sẽ triển khai trong giai đoạn 2026-2030. Hiện Cục Đường bộ Việt Nam đang hoàn thiện báo cáo và đề xuất Bộ Xây dựng chấp thuận chủ trương đầu tư. Song song với đó, Bộ Xây dựng cùng các đơn vị liên quan đang đẩy mạnh việc triển khai hệ thống điều hành giao thông thông minh (ITS) tại nhiều tuyến cao tốc trọng điểm. Trong năm 2025, dự kiến sẽ có 17 dự án ITS đi vào vận hành trên tuyến cao tốc Bắc - Nam.

Ứng dụng công nghệ cao

Việc phát triển hệ thống ITS đóng vai trò then chốt, mang tính nền tảng và là một trong những trụ cột quan trọng của mô hình Thành phố thông minh. Một đô thị không thể thực sự trở nên thông minh nếu thiếu hệ thống ITS hiện đại.

Khi được quy hoạch, triển khai hợp lý, ITS sẽ góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí, bảo vệ tính mạng, sức khỏe cộng đồng và môi trường cảnh quan. Điều này được thực hiện thông qua việc tích hợp các công nghệ xử lý thông tin và truyền thông vào hoạt động vận tải đường bộ, vận tải hàng hóa, hành khách, xe buýt, xe điện, tàu điện cùng với hệ thống hạ tầng giao thông đường bộ, đường sắt.

Việc phát triển hệ thống ITS đóng vai trò then chốt, mang tính nền tảng và là một trong những trụ cột quan trọng của mô hình Thành phố thông minh. (Ảnh minh họa)

Một trong những điểm nổi bật của hệ thống ITS là khả năng cung cấp thông tin giao thông theo thời gian thực và đưa ra giải pháp điều tiết giao thông linh hoạt. Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực giao thông không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn góp phần hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông, hỗ trợ xử lý nhanh các tình huống khẩn cấp.

Các trạm thu phí, trạm cân điện tử sẽ được nâng cấp theo hướng hiện đại hóa, đảm bảo minh bạch trong vận hành và gia tăng hiệu quả khai thác. Những nỗ lực này hướng tới mục tiêu giảm thiểu tai nạn, hạn chế ùn tắc và kiểm soát ô nhiễm môi trường. Nhờ đó, người dân sẽ tiết kiệm được thời gian, chi phí, nhiên liệu trong quá trình di chuyển và vận chuyển hàng hóa, đồng thời trải nghiệm sự tiện lợi tối đa khi tham gia giao thông.

Hệ thống quản lý ITS sẽ tập trung vào các trục đường chính, điều tiết lưu lượng phương tiện thông qua biển báo điện tử và cung cấp thông tin kịp thời cho người đi đường.

Bên cạnh đó, những cải tiến công nghệ còn tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất phương tiện giao thông thông minh, góp phần giảm phát thải gây ô nhiễm và nâng cao hiệu quả của các thiết bị an toàn. Tất cả hướng đến mục tiêu xây dựng một hệ thống giao thông bền vững, thông minh và an toàn hơn cho mọi người.

Loạt sản phẩm ITS tiêu biểu

Giao thông từ lâu đã được ví như huyết mạch của mỗi đô thị, mỗi quốc gia. Chính vì vậy, phát triển giao thông thông minh là một trong những bước đi đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình xây dựng Đô thị thông minh (Smart City), thường được chọn là hạng mục khởi đầu trong các dự án phát triển đô thị hiện đại.

Các sản phẩm ITS tiêu biểu bao gồm:

Sản phẩm camera giám sát xử lý vi phạm giao thông;

Sản phẩm thanh toán trong giao thông: Thu phí bãi đỗ xe ô tô thông minh (Car Parking), Thu phí không dừng trên đường cao tốc (ETC), vé điện tử… Tích hợp phần cần thanh toán trong ITS vào bộ sản phẩm BankPlus/ViettelPay;

Mobile camera: Sản phẩm phục vụ chủ doanh nghiệp, cơ quan quản lý muốn kiểm tra giám sát hình ảnh trên phương tiện (ô tô, tàu hỏa, tàu du lịch);

Giám sát AIS: Phục vụ giám sát tàu thuyền nội địa, xa bờ, kết hợp giữa 3 phương thức truyền tin là AIS, di động và vệ tinh.

Hệ thống giao thông thông minh (Intelligent Transport Systems - ITS) là hệ thống ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến hướng tới mục tiêu cung cấp các giải pháp, dịch vụ hữu ích cho người và phương tiện tham gia giao thông. ITS sử dụng các tiến bộ của công nghệ thông tin, viễn thông để liên kết giữa con người, hệ thống đường giao thông và phương tiện giao thông lưu thông trên đường thành một mạng lưới thông tin, viễn thông phục vụ cho việc lưu thông tối ưu trên đường cao tốc.

Hệ thống giúp tổ chức giao thông an toàn, thuận tiện hơn và hạn chế các tai nạn, sự cố khi tham gia giao thông. Đây cũng là yếu tố then chốt tạo nên hệ thống giao thông bền vững.