Từ tháng 1/2026, việc xác định giá đất được áp dụng thế nào?

Theo tờ trình của Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), việc sửa đổi lần này không nhằm thay đổi toàn diện Luật Đất đai, mà tập trung tháo gỡ ngay những "nút thắt" pháp lý, khắc phục những điểm bất cập đang tồn tại.

Một trong những nội dung trọng tâm của dự thảo là thay đổi cơ chế xác định giá đất. Cụ thể, Bộ NN&MT đề xuất sử dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất làm căn cứ tính nghĩa vụ tài chính và bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Phương pháp xác định giá cũng sẽ được bổ sung yếu tố chi phí hạ tầng kỹ thuật.

Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất sử dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất làm căn cứ tính nghĩa vụ tài chính, bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất... (Ảnh minh hoạ)

Phát biểu kết luận tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, bảng giá đất sẽ sử dụng cho mọi chính sách, hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng lưu ý rằng hệ số điều chỉnh cần có quy định chi tiết, dựa trên dữ liệu thực tiễn và nguyên tắc thị trường, để tránh lúng túng hoặc vi phạm pháp luật, thậm chí dẫn đến nhiều rủi ro cho cơ quan quản lý.

Góp ý về vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Phúc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho rằng, việc áp dụng bảng giá đất ổn định 5 năm và hệ số điều chỉnh phải dựa trên dữ liệu thực tiễn, phản ánh biến động giá đất từng khu vực để giảm sức ép trong tính toán và đảm bảo dự án vận hành hiệu quả.

Trong khi đó, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM Lê Hoàng Châu kiến nghị áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh hàng năm nên phân biệt đất trong hạn mức và ngoài hạn mức để giảm chi phí cho hộ gia đình, cá nhân.

Bên cạnh cơ chế giá đất, dự thảo cũng đưa ra nhiều sửa đổi quan trọng khác:

(Ảnh minh hoạ)

- Về quy hoạch: Bộ NN&MT đề xuất bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã, chỉ giữ lại kế hoạch sử dụng đất cấp xã dựa trên chỉ tiêu phân bổ từ cấp tỉnh. Theo Bộ, cách làm này nhằm tinh giản thủ tục và tăng cường tính thống nhất.

- Về thu hồi đất: Dự thảo bổ sung 3 trường hợp Nhà nước được thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đáng chú ý, dự thảo cho phép thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong trường hợp có trên 75% người dân đồng thuận, nhằm đẩy nhanh tiến độ dự án.

- Về quản lý: Luật dự kiến quy định rõ trách nhiệm hoàn thành hệ thống thông tin quốc gia về đất đai vào năm 2026. Đây là nền tảng để tích hợp dữ liệu, góp phần minh bạch hóa và hiện đại hóa công tác quản lý.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng yêu cầu xem xét bỏ quy định thu bổ sung khoản tiền do chậm nộp tiền sử dụng đất nếu lỗi thuộc về Nhà nước, và khẳng định thời điểm áp dụng luật phải tuân theo nguyên tắc quyết định lúc nào áp dụng lúc đó.