Từ ngày 1/7/2025: Người dân có quyền lựa chọn làm thủ tục kết hôn, khai sinh tại xã đang ở hoặc xã khác

Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 120/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp (Nghị định số 120/2025/NĐ-CP).

Nghị định đã quy định cụ thể việc phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trong các lĩnh vực: Hành chính tư pháp (hộ tịch, nuôi con nuôi); chứng thực; hòa giải ở cơ sở, bồi thường nhà nước.

Theo đó, sau khi bỏ cấp huyện, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (tỉnh, xã), Ủy ban nhân dân (UBND) xã, phường, đặc khu (sau đây gọi là UBND cấp xã) thực hiện thẩm quyền đăng ký hộ tịch quy định tại Luật Hộ tịch năm 2014 và các quy định khác có liên quan.

UBND cấp xã có thẩm quyền khai thác cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, xác nhận thông tin hộ tịch. Việc thu hồi, hủy bỏ giấy tờ hộ tịch, nội dung đăng ký hộ tịch do cơ quan đăng ký hộ tịch cấp sẽ thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

UBND cấp xã thực hiện quản lý nhà nước về hộ tịch tại địa phương; cập nhật, khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử trong phạm vi địa phương quản lý. Đồng thời, tổng hợp, đánh giá tình hình thực hiện công tác đăng ký, quản lý hộ tịch và thống kê số liệu đăng ký hộ tịch báo cáo UBND cấp tỉnh.

Người dân có quyền lựa chọn làm thủ tục kết hôn, khai sinh tại xã đang ở hoặc xã khác. Ảnh minh họa

Đáng chú ý, theo Nghị định 120, cá nhân có quyền lựa chọn thực hiện thủ tục hộ tịch tại nơi cư trú hoặc nơi khác. Theo đó, cá nhân có quyền lựa chọn thực hiện thủ tục hành chính về hộ tịch tại cơ quan đăng ký hộ tịch nơi cư trú; nơi cư trú của cá nhân được xác định theo quy định của pháp luật về cư trú.

Trường hợp cá nhân lựa chọn thực hiện thủ tục hành chính về hộ tịch không phải tại UBND cấp xã nơi thường trú hoặc nơi tạm trú thì UBND cấp xã nơi tiếp nhận yêu cầu có trách nhiệm hỗ trợ người dân nộp hồ sơ đăng ký hộ tịch trực tuyến đến đúng cơ quan có thẩm quyền theo quy định.

Người yêu cầu đăng ký khai sinh, đăng ký khai tử, đăng ký nhận cha, mẹ, con, đăng ký giám hộ, đăng ký thay đổi, chấm dứt giám hộ, đăng ký giám sát việc giám hộ, chấm dứt giám sát việc giám hộ, đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch, xác định lại dân tộc không phải có mặt tại cơ quan đăng ký hộ tịch để ký vào Sổ hộ tịch.

Các nhiệm vụ của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện sẽ được chuyển giao tương ứng cho UBND cấp xã, Chủ tịch UBND cấp xã; các nhiệm vụ của Phòng Tư pháp, Trưởng phòng Tư pháp, công chức làm công tác hộ tịch cấp huyện sẽ được chuyển giao cho công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã.

Nội dung đăng ký hộ tịch theo Luật hộ tịch 2014 gồm: Khai sinh; Kết hôn; Giám hộ; Nhận cha, mẹ, con; Thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, bổ sung thông tin hộ tịch; Khai tử.

Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.