Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo 3 loại siro ho nhiễm độc gây chết người tại 'công xưởng dược phẩm của thế giới'

Theo cảnh báo ngày 13/10 của WHO, ba loại thuốc bị ảnh hưởng gồm Coldrif (của hãng Sresan Pharmaceutical), Respifresh TR (của Rednex Pharmaceuticals) và ReLife (của Shape Pharma). WHO nhận định những sản phẩm nhiễm độc này tiềm ẩn nguy cơ đáng kể, có thể gây bệnh nặng, thậm chí đe dọa tính mạng người dùng.

Trước đó, Tổ chức Kiểm soát Tiêu chuẩn Dược phẩm Trung ương Ấn Độ (CDSCO) thông báo với WHO những loại siro này được cho là có liên quan đến cái chết của ít nhất 19 trẻ dưới 5 tuổi tại thành phố Chhindwara, bang Madhya Pradesh, trong tháng qua. Các nạn nhân đều tử vong sau khi uống siro ho Coldrif do hãng Sresan sản xuất.

Một người đàn ông giơ hai loại siro ho, Coldrif và Relife, liên quan đến cái chết của nhiều trẻ em ở bang Madhya Pradesh, Ấn Độ, hôm 10/10. Ảnh: Reuters.

Vài tuần sau, kết quả xét nghiệm từ một phòng thí nghiệm ở Chennai đã xác nhận điều tồi tệ nhất. Chai siro đó chứa tới 48,6% diethylene glycol (DEG) - một dung môi công nghiệp cực độc không bao giờ được phép xuất hiện trong dược phẩm. DEG là chất độc thường dùng trong sản phẩm công nghiệp như chất chống đông ôtô. Đây là một chất làm ngọt giá rẻ, thường được dùng thay thế cho propylene glycol hoặc glycerin, nhưng lại gây tổn thương gan và suy thận cấp tính, đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ.

Thảm kịch không dừng lại ở Madhya Pradesh. Tại bang Rajasthan lân cận, cái chết của hai đứa trẻ khác, cũng được cho là sau khi dùng một loại siro ho dextromethorphan, thổi bùng lên sự phẫn nộ và buộc nhà chức trách phải vào cuộc.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các vụ ngộ độc hàng loạt do DEG đã xảy ra ở hơn 15 quốc gia kể từ năm 1937. Chỉ riêng năm 2023, siro ho sản xuất tại Ấn Độ đã bị cáo buộc liên quan cái chết của ít nhất 70 trẻ em ở Gambia và 18 trẻ ở Uzbekistan. Trước đó, giai đoạn 2019-2020, 12 trẻ em dưới 5 tuổi đã tử vong tại Jammu (vùng Kashmir do Ấn Độ quản lý) vì nguyên nhân tương tự. Các nhà hoạt động tin rằng con số thực tế còn cao hơn rất nhiều, bởi nhiều ca tử vong ở vùng nông thôn không được báo cáo hoặc chẩn đoán chính xác.

Mỗi khi một thảm kịch xảy ra, các nhà quản lý lại cam kết cải cách, nhưng những chai siro tử thần vẫn len lỏi trở lại thị trường. Thực trạng này phơi bày một thị trường dược phẩm manh mún và một hệ thống quản lý yếu kém, đang vật lộn để giám sát hàng nghìn nhà sản xuất nhỏ lẻ, thường tung ra các loại siro giá rẻ, không được cấp phép và bán tự do không cần kê đơn.

Sau thời gian lẩn trốn, S. Ranganathan, chủ hãng dược Sresan, đã bị bắt. Hiện cơ quan y tế Ấn Độ khuyến cáo người dân không sử dụng thêm siro Respifresh và ReLife do các sản phẩm này cũng chứa hóa chất độc tương tự.

CDSCO khẳng định không có sản phẩm nhiễm độc nào trong số này được xuất khẩu khỏi Ấn Độ và không có bằng chứng về việc xuất khẩu trái phép. Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng xác nhận những loại siro ho độc hại này chưa được vận chuyển đến Mỹ. Bộ Y tế Việt Nam chưa đưa ra cảnh báo về vấn đề này.

Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về chất lượng dược phẩm tại Ấn Độ, quốc gia được mệnh danh là "công xưởng dược phẩm của thế giới".