Thói quen rẽ phải khi đèn đỏ có thể bị phạt tới 22 triệu đồng, vậy khi nào hành vi này được coi là ngoại lệ hợp pháp?

Thói quen nguy hiểm và những vụ xử phạt thực tế

Ngày 19/8, Phòng CSGT Công an TP.HCM cho biết, hành vi rẽ phải khi đèn đỏ của một bộ phận người điều khiển phương tiện đang là vấn đề gây tranh cãi. Nhiều người mặc định rằng khi gặp đèn đỏ thì được phép rẽ phải để giảm ùn tắc. Tuy nhiên, chính thói quen này đã dẫn đến nhiều tình huống xung đột khi người đi sau bấm còi, tỏ thái độ khó chịu với phương tiện dừng chờ đèn đỏ đúng luật ở làn phải.

Minh chứng cho việc siết chặt quy định này, Đội CSGT Bến Thành (Phòng CSGT Công an TP.HCM) vừa qua đã xử lý 10 trường hợp nhân viên một công ty du lịch điều khiển xe Vespa. Khi đến giao lộ Lê Lợi – Nguyễn Huệ, dù đèn tín hiệu đã chuyển đỏ và không có biển báo phụ cho phép, cả đoàn xe vẫn rẽ phải vào đường Lê Thánh Tôn.

CSGT đã lập biên bản vi phạm hành chính và tạm giữ giấy phép lái xe hạng A1 của 10 người này. Theo nhận định, nhiều người vi phạm là do thói quen và không nắm rõ quy định, thậm chí không biết mình đang vi phạm pháp luật.

Quy định pháp luật nói gì?

Trường hợp tự ý rẽ phải khi không có chỉ dẫn bổ sung sẽ bị xử lý là không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông (Ảnh minh hoạ)

Căn cứ khoản 4 Điều 11 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, tín hiệu đèn giao thông gồm ba màu: xanh, vàng, đỏ.

- Đèn xanh: được phép đi, nhưng phải nhường đường cho người đi bộ hoặc xe lăn của người khuyết tật đang qua đường.

- Đèn vàng: phải dừng lại trước vạch dừng; nếu đã đi tới hoặc qua vạch dừng thì được tiếp tục. Đèn vàng nhấp nháy cho phép đi nhưng phải quan sát, giảm tốc độ, nhường đường.

- Đèn đỏ: cấm đi.

Như vậy, nguyên tắc chung là người tham gia giao thông phải dừng lại khi gặp đèn đỏ. Trường hợp tự ý rẽ phải khi không có chỉ dẫn bổ sung sẽ bị xử lý là không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông.

Mức xử phạt theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP

Người điều khiển ô tô:

Vi phạm: phạt tiền từ 18 – 20 triệu đồng, trừ 4 điểm giấy phép lái xe.

Vi phạm gây tai nạn: phạt từ 20 – 22 triệu đồng, trừ 10 điểm giấy phép lái xe.

Người điều khiển xe máy:

(Ảnh minh hoạ)

Vi phạm: phạt tiền từ 4 – 6 triệu đồng, trừ 4 điểm giấy phép lái xe.

Vi phạm gây tai nạn: phạt từ 10 – 14 triệu đồng, trừ 10 điểm giấy phép lái xe.

Như vậy, mức phạt cao nhất đối với hành vi rẽ phải khi đèn đỏ mà gây tai nạn có thể lên tới 22 triệu đồng đối với ô tô.

Các trường hợp được phép rẽ phải khi đèn đỏ

Theo quy định hiện hành, chỉ trong một số tình huống nhất định, người điều khiển phương tiện mới được rẽ phải khi gặp tín hiệu đèn đỏ, gồm:

- Có hiệu lệnh trực tiếp của người điều khiển giao thông.

- Có đèn tín hiệu hình mũi tên chuyển màu xanh cho phép rẽ phải.

- Có biển báo cho phép rẽ phải.

- Có hiệu lệnh của vạch kẻ đường hoặc các dấu hiệu khác trên mặt đường như vạch mắt võng ở làn phải, tiểu đảo phân luồng cho phép rẽ trước khi đến đèn tín hiệu.

Ngoài các trường hợp trên, việc tự ý rẽ phải khi đèn đỏ đều bị coi là vi phạm.