Thứ bảy, 27/04/2024
Di tích lịch sử đình làng Hoàng Xá.
Hoàng Xá (thị trấn Vân Đình, Ứng Hòa, Hà Nội) là ngôi làng cổ với nhiều nét văn hóa độc đáo. Mặc dù nay đã mai một hoặc biến mất nhưng nhiều phong tục lạ ở đây được ‘người chép sử’ của làng dày công sưu tầm, ghi chép. Đó là nhà giáo Đặng Đình Thiêm (SN 1936 - TT Vân Đình, Ứng Hòa, Hà Nội).
Gặp ông Thiêm vào thời điểm đầu mùa cưới, ông chia sẻ, chuyện cưới hỏi là thứ hiện hữu, gắn liền với đời sống người dân nhất.
Cách đây hơn nửa thế kỷ, nhà nào có đám, rất khó mời người làng dự tiệc. Gia chủ muốn mời, bắt buộc phải thực hiện lệ ‘Tái thỉnh’.
'Tái thỉnh là tiếng Hán - Việt, có nghĩa là 'mời lại', thể hiện sự cung kính, trân trọng, mong mỏi khách đến', ông Thiêm giải thích.
Cách mời khách ở đây khá cầu kỳ, thường gia chủ phải đến nhà khách 3 lần. Lần một, chủ nhà mời đến chơi, ăn trầu uống nước. Lần hai cách đám cưới vài ngày, chủ nhà ân cần mời tiệc. Lần ba, người nhà đám cưới tái thỉnh trước giờ ăn khoảng 2 tiếng đồng hồ. Không có đủ 3 lần mời như vậy, thực khách sẽ coi như chủ nhà 'mời rơi' và đương nhiên không dự.
Việc ăn cỗ cưới ở đây còn đặc biệt ở chỗ, gia chủ chỉ khai tiệc vào 1 giờ nhất định. Do vậy, khi đi ăn cưới, bao giờ khách cũng mang theo một cây tăm.
Nếu đến đám, thấy gia chủ đã khai tiệc, họ giả vờ ngậm tăm rồi bước vào và xin kiếu với gia chủ vì trót tiếp khách ở nhà, sau đó lịch sự cáo lui.
Nhà giáo về hưu Đặng Đình Thiêm bên cuốn bản thảo viết về văn hóa, phong tục xưa của địa phương.
Về cỗ bàn, các cụ cao niên thường tự hào: ‘Cỗ làng ta vừa hậu hĩnh, vừa phong phú, cứ phải xếp hai tầng. Cỗ đơn giản cũng phải 8 đĩa - 4 bát; 10 đĩa - 4 bát hoặc 12 đĩa - 5 bát… Bao gồm: giò nem ninh mọc, bóng mực, vây yến, nem chạo… Nhà càng giàu, càng sang cỗ càng to.
Ngày xưa, một bàn cỗ chỉ dành cho 4 người. Khi dự tiệc, mọi người ăn uống từ tốn, tỏ ra thanh lịch, lấy sự nhấm nháp, thưởng thức là chính. Sau bữa cỗ, bao giờ chủ nhà cũng khéo léo chia phần, cử người đem kính tận nhà.
Sau cách mạng tháng 8, mọi thủ tục rườm rà được bãi bỏ, không nhà nào làm cỗ mời khách nữa. Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại, việc cỗ bàn đã quay lại, vẫn công thức 10 đĩa, 4 bát như trước nhưng lệ tái thỉnh xưa cũ thì không còn.
Ông Thiêm cho biết thêm, ngoài cầu kỳ về lời mời khách ăn cỗ, người làng Hoàng Xá còn rất kỹ tính trong việc pha nước mời khách đến dự đám cưới. Thông thường, chiều hôm trước diễn ra tiệc cưới, khách sẽ đến chơi nhà cô dâu, chú rể.
Gia chủ hãm ấm chè tươi, nước rót ra nguyên màu xanh tươi mới. Hết một lượt nước, chè ngả màu là bỏ, không dùng lại.
Cách hãm chè tươi ở Hoàng Xá cũng khá tinh tế. Người ta chọn loại lá chè ở gốc, dày và nhỏ, mang về rửa sạch, phơi khô rồi tráng qua nước sôi. Sau đó, mang lá chè vò dập bằng tay và cho vào một vỏ sành, đặt trong sọt tre, xung quanh ủ rơm.
Bước cuối cùng, lấy nước mưa, đun sôi lăn tăn, đổ vào, hãm 20 phút mới mang ra mời khách. Chén nước chè đảm bảo xanh, đặc và sánh là đạt yêu cầu.
Nhà có đám thường chọn người khéo léo đảm nhiệm việc này. Sau 7 giờ tối, gia chủ bỏ nước chè xanh, thay bằng chè mạn.
Ngày xưa chưa có phích, nhà có đám phải đắp lò, nhóm lửa liên tục để luôn có nước sôi.
Chè búp pha thật đặc làm nước cốt, khách tới nhà, người chuyên trách lấy nước sôi, pha với nước cốt mời khách. Dù chè xanh, chè tàu hay chè mạn đều phải đảm bảo 3 yếu tố: màu sắc, hương thơm và vị.
Đến nay, dân làng vẫn truyền tai nhau câu ca: ‘Cơm xong uống nước chè tươi/ Tối, trưa tiếp khách, thảnh thơi chè tàu’.
Người làng bên cho rằng làng Hoàng Xá cầu kỳ, khắt khe nhưng dân làng Hoàng Xá luôn tự hào về nếp sống hiếu khách đó. Lệ này tồn tại mãi đến những năm 80 của thế kỷ 20. Ngày nay, việc cỗ bàn, ăn uống ở Hoàng Xá đã giản tiện đi nhiều nhưng cách đối đãi với khách vẫn như xưa.
Trưởng thôn Hoàng Xá - Trần Hữu Nhuận.
Trao đổi với PV, ông Trần Hữu Nhuận (Trưởng thôn Hoàng Xá) cho biết: "Làng Hoàng Xá từ xưa có đặc trưng là khu vực nằm sát đường cái, thông thương, mua bán dễ dàng. Người dân ngoài trồng lúa, chăn nuôi thường có thêm nghề buôn bán, sản xuất. Do đó đời sống có phần sung túc hơn. Việc thông thương, đi buôn bán khắp nơi, lại gần khu vực giao thông nên nếp văn hóa ở đây mang hơi hướng thành thị. Những phong tục, tập quán kể trên được ông Thiêm ghi chép lại chính là một phần bản sắc văn hóa đầy giá trị của địa phương".
Xem thêm
Xem tử vi thứ 7 ngày 27/4/2024 của 12 con giáp các tuổi Tý, Sửu,...
Kiến thức - 1 ngày trước
Mỗi mùa hè, hầu hết các gia đình đều sử dụng quạt điện. Tuy nhiên, sau khi vệ sinh quạt điện, không lâu sau bạn sẽ cảm thấy không khí thổi ra ngoài ngày...
Kiến thức - 1 ngày trước
Cho mượn xe máy, ô tô, chủ xe có thể bị phạt nguội?, là thắc mắc được nhiều người quan tâm thời gian gần đây.
Kiến thức - 1 ngày trước
Mỗi khi nhìn thấy tảng vàng hàng chục nghìn tỷ này nằm chễm chệ ngay tại lối vào của công viên, nhiều người tự hỏi: Để kho báu giá trị hàng nghìn tỷ nằm...
Kiến thức - 1 ngày, 1 giờ trước
Đây là thắc mắc của nhiều người khi phân khúc chung cư đang lên cơn sốt, dễ bán với giá cao ở thời điểm hiện tại.
Đời sống số - 1 ngày, 2 giờ trước
Chúc mừng bạn đã có tên trong danh sách! 3 con giáp có ngôi sao tài lộc đang tỏa sáng rực rỡ, bạn sẽ nhận được rất nhiều tiền vào nhà, mọi việc sẽ...
Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 30 phút trước
Bộ não của chúng ta có khoảng 100 tỷ tế bào thần kinh, là những tế bào não và tế bào não là một trong những tế bào tồn tại lâu nhất trong cơ...
Đời sống số - 2 giờ, 30 phút trước
Trong văn hóa cung hoàng đạo truyền thống, mỗi con giáp đều có vòng quay may mắn riêng. Hôm nay, chúng ta sẽ tập trung vào 4 con giáp có vận may đặc biệt...
Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 33 phút trước
Mùa xuân, khi thiên nhiên dần thức tỉnh sau một mùa đông dài, không chỉ là thời điểm lý tưởng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cây cối đâm chồi nảy lộc mà còn...
Kiến thức - 2 giờ, 36 phút trước
Xét theo quan niệm phong thủy, không phải tất cả các mệnh đều phù hợp để trồng cây lưỡi hổ.
Kiến thức - 2 giờ, 36 phút trước
Tỉnh này được quy hoạch là cực tăng trưởng vùng núi phía Bắc, sắp được đầu tư với dòng vốn khổng lồ.
Thời trang + - 2 giờ, 41 phút trước
Bài viết sẽ chia sẻ với chị em cách kết hợp với áo sơ mi cực đẹp và thanh lịch, ngay cả với phụ nữ tuổi 40 cũng có thể diện để "đỏm dáng"....
Chuyện làng sao - 2 giờ, 2 phút trước
Sau khi ly hôn Tạ Đình Phong, cuối năm 2018, Trương Bá Chi bất ngờ sinh hạ con trai thứ 3 và đặt tên là Marcus (Tiểu Vương Tử). Đến nay danh tính bố...
Đàn ông yêu - 3 giờ, 54 phút trước
Cùng lắng nghe chia sẻ thật lòng của 3 người đàn ông khi đã trải qua nhiều năm hôn nhân để có câu trả lời cho mình.
Kiến thức - 3 giờ, 58 phút trước
Với những cách tạo dáng chụp ảnh đơn giản nhưng hiệu quả này, những bức ảnh đi chơi của bạn sẽ bắt mắt và đẹp hơn. Dù bạn đang ở trên đường phố hay...
Chuyện làng sao - 3 giờ, 7 phút trước
Vợ đầu của tài tử Lê Tuấn Anh chính là ca sĩ Phương Thảo. Cô tìm được hạnh phúc mới bên Ngọc Lễ và thành danh rực rỡ với bản hit "Xe đạp ơi"....
Kiến thức - 4 giờ, 12 phút trước
Theo BHXH Việt Nam, quy định hiện nay có một số nhóm đối tượng được quỹ BHYT chi trả 100% chi phí khi đi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Xem...
Kiến thức - 5 giờ, 53 phút trước
Bạn có biết rên thế giới, có 3 cánh cửa được mệnh danh là 'không thể mở được' dù ai cũng biết ẩn chứa bên trong là rất nhiều kho báu.
Địa chỉ ăn ngon - 5 giờ, 57 phút trước
Trong bữa ăn hàng ngày của mỗi gia đình, việc lựa chọn thực phẩm không chỉ cần đảm bảo vệ sinh an toàn, thơm ngon mà còn phải chú trọng đến giá trị dinh...
Chuyện làng sao - 5 giờ, 58 phút trước
Trần Quán Hy từng là tài tử nổi tiếng hàng đầu ở Hông Kông, là một trong "Tứ đại mỹ nam" xứ Hương Cảng. Anh được coi là thần tượng của nhiều cô gái...
Chăm sóc sức khỏe - 5 giờ, 59 phút trước
Chế biến măng, sắn cần chú ý kỹ thuật để khử độc, nếu không có thể sẽ làm hại cả gia đình bạn.
Chuyện làng sao - 5 giờ, 23 phút trước
Vào tháng 10/203, người hâm mộ toàn châu Á dậy sóng trước thông tin Chương Tử Di - Uông Phong chính thức ly hôn sau 8 năm chung sống. Trên trang cá nhân, 2...
Sản phẩm hot - 5 giờ, 30 phút trước
Hoa hậu Thùy Tiên, bên cạnh nhan sắc và tài năng, còn được biết đến với lối sống xanh tích cực, đã chia sẻ những bí quyết đơn giản giúp mọi người có thể...
Xài gì - 6 giờ, 30 phút trước
Bạn nên tránh đặt những vật dụng này gần bộ định tuyến để tránh ảnh hưởng đến tín hiệu mạng.
Kiến thức - 6 giờ, 35 phút trước
Bước vào độ tuổi xế chiều ngoài nỗi cô đơn thì người cao tuổi còn phải đối mặt với nguy cơ mắc nhiều bệnh. Khi đó, thứ gì mới là điều quan trọng nhất?...
Chuyện làng sao - 6 giờ, 36 phút trước
Cuộc sống đối lập của Phượng Chanel và Quách Ngọc Ngoan sau 3 năm chia tay khiến ai nấy chạnh lòng.