Tết Đoan ngọ 2025 là ngày nào?

Tết Đoan ngọ, hay còn được biết đến với những tên gọi khác như Tết Đoan Dương hoặc Tết diệt sâu bọ, là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt. Ngày lễ này, thường diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm, mang đậm những giá trị văn hóa và truyền thống lâu đời.

Vậy Tết Đoan ngọ 2025 là ngày nào?

"Đoan" mang ý nghĩa "bắt đầu", còn "Ngọ" chỉ khung giờ từ 11 giờ đến 13 giờ. "Đoan Ngọ" chính là thời điểm khởi đầu của giờ Ngọ, khi Mặt trời và Trái đất gần nhau nhất, tượng trưng cho dương khí thịnh vượng.

Tết Đoan dương hay Tết diệt sâu bọ, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa của nhiều quốc gia Đông Á, đặc biệt là Việt Nam và Trung Quốc

Năm 2025, Tết Đoan ngọ sẽ rơi vào Thứ Bảy, ngày 31 tháng 5 Dương lịch. Đây là cơ hội tuyệt vời để các gia đình sum họp, thực hiện các nghi lễ truyền thống và cùng nhau thưởng thức những món ăn đặc trưng của ngày lễ.

Nguồn gốc và ý nghĩa sâu sắc

Nguồn gốc của Tết Đoan ngọ được cho là bắt nguồn từ Trung Quốc, gắn liền với câu chuyện cảm động về nhà thơ Khuất Nguyên. Theo truyền thuyết, nhà thơ yêu nước đã gieo mình xuống sông Mịch La vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch để phản đối triều đình thối nát. Người dân đã tổ chức các hoạt động tưởng nhớ ông như đua thuyền rồng, ăn bánh ú (bánh tro) và thả thuyền giấy xuống sông.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, Tết Đoan ngọ mang một ý nghĩa đặc biệt khác, được gọi là "Tết diệt sâu bọ". Vào thời điểm đầu hè, thời tiết nóng bức tạo điều kiện cho sâu bọ phát triển, gây hại mùa màng, đồng thời dịch bệnh cũng dễ bùng phát. Do đó, người dân thực hiện các nghi thức cúng để tiêu diệt sâu bọ, bảo vệ mùa màng và cầu mong sức khỏe.

Theo đó, người dân thường "giết sâu bọ" bằng cách ăn rượu nếp, hoa quả và các món ăn khác. Ngoài ra, người xưa còn có tục lệ hái các loại thảo dược vào giờ Ngọ ngày 5/5 Âm lịch để phơi khô dùng dần, tin rằng "vào chính ngọ ngày Tết Đoan dương, dược tính trong các loại lá cây tăng cao nhất".

Truyền thuyết về "Tết diệt sâu bọ"

Theo truyền thuyết dân gian Việt Nam, vào một năm mùa màng bội thu, sâu bọ bất ngờ kéo đến phá hoại. Trong lúc hoang mang, ông lão Đôi Truân xuất hiện và chỉ dẫn dân chúng lập bàn cúng bánh tro và trái cây, đồng thời tham gia các hoạt động thể dục để tiêu diệt sâu bọ. Kỳ diệu thay, những đàn sâu bọ đã bị tiêu diệt hoàn toàn.

Ông Đôi Truân còn nhấn mạnh rằng hàng năm vào ngày này, sâu bọ rất hung hãn và cần thực hiện nghi thức này đều đặn. Dân chúng vô cùng biết ơn ông lão và từ đó, ngày 5/5 Âm lịch hàng năm trở thành dịp mà người dân khắp nơi lập bàn cúng để diệt trừ sâu bọ.

Nghi lễ cúng thường được thực hiện vào giữa trưa (giờ Ngọ), đặc biệt vào thời điểm chính ngọ - 12h. Mục đích của lễ cúng là phát động phong trào tiêu diệt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng, cầu mong cho một vụ mùa bội thu. Đồng thời, mọi người cũng hy vọng có thể diệt trừ được những loại vi sinh vật gây bệnh trong cơ thể, góp phần bảo vệ sức khỏe trong mùa nóng ẩm.