Sau 6 tháng thi công, diện mạo đập dâng đầu tiên trên sông Tô Lịch trước ngày về đích

Nằm giữa nội đô, sông Tô Lịch hiện nay dài 13,4 km, điểm đầu là mương Nghĩa Đô đường Hoàng Quốc Việt, điểm cuối thoát ra sông Nhuệ qua cửa điều tiết đập Thanh Liệt và thoát ra sông Hồng qua tuyến hạ lưu sông Kim Ngưu về trạm bơm Yên Sở.

Do Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá thu gom, xử lý hầu hết nước thải đổ vào sông Tô Lịch và không bổ cập trở lại nên sông đối diện nguy cơ cạn kiệt vào mùa đông xuân. Nhằm bổ sung nước cho sông, Hà Nội đã tính nhiều giải pháp, trong đó có làm cống dẫn nước từ sông Hồng vào, tạm thời lấy nước đã xử lý của Hồ Tây bổ sung, xây đập dâng giữ nước.

Đập dâng trên sông Tô Lịch hoạt động như một "van điều tiết" nước, giúp giữ nước và điều chỉnh mực nước sông. Đặc biệt là vào mùa đông xuân, khi lưu lượng nước sông Tô Lịch giảm, đập dâng sẽ giữ lại một phần nước, duy trì mực nước trên sông để đảm bảo không bị cạn kiệt.

Việc giữ nước và tăng cường lưu thông nước có thể giúp cải thiện chất lượng nước trên sông Tô Lịch, giảm thiểu ô nhiễm.

Sau hơn 5 tháng thi công, đập dâng đầu tiên trên sông Tô Lịch tại phường Thanh Liệt đã dần hoàn thiện, sẵn sàng về đích, giúp cải tạo lòng sông và chuẩn bị cho việc lấy nước để hồi sinh lại sông Tô Lịch.

Đây là công trình có chức năng kiểm soát dòng chảy, duy trì mực nước ổn định trên sông Tô Lịch, đồng thời phục vụ bổ cập nước và hỗ trợ điều hòa hệ sinh thái dọc hai bên sông.

Theo Ban Hạ tầng và Nông nghiệp, đập được khởi công từ giữa tháng 2/2025 và hiện đã hoàn thành khoảng trên 95% hạng mục. Đập bao gồm các phần xây dựng chính, gồm: Thân đập, van điều tiết, trạm bơm, cầu đi bộ và đài quan sát nằm trên sàn đập.

Với đài quan sát, Ban Hạ tầng và Nông nghiệp cho biết, kiến trúc được thiết kế theo hình bát giác - một thiết kế mang tính biểu tượng, hứa hẹn trở thành điểm tham quan công cộng ven sông. Nhà bát giác có 8 cột bằng bêtông, mái tôn giả ngói, phần hoa văn sơn vàng, tạo cho công trình vừa có nét cổ kính, vừa hiện đại. Người dân có thể đứng ở nhà bát giác để ngắm cảnh quan hai bên bờ sông.

Trên nền đập đã được xây dựng, công nhân thi công đã hoàn thiện lắp dựng tường lan can xung quanh đài quan sát với nguyên liệu đá xanh tự nhiên.

Do đặc thù sông Tô Lịch có độ dốc đáng kể, chênh lệch cao độ đáy sông tại điểm đầu đường Hoàng Quốc Việt và điểm cuối Thanh Liệt khoảng hai mét nên lượng nước bổ cập vào sông với lưu lượng thấp không đủ tạo dòng chảy và dâng nước trên toàn bộ chiều dài sông. Việc xây dựng đập dâng nhằm giúp giảm thiểu hạn chế này.

Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, tiến độ hoàn thành đập dâng trên sông Tô Lịch tại cầu Quang phường Hoàng Liệt là trước 30/8. Sau đó thành phố sẽ lấy nước từ hồ Tây vào tạo dòng chảy, giúp tạo dòng chảy trên sông Tô Lịch.

Cũng theo Ban Hạ tầng và Nông nghiệp, sau khi đập Thanh Liệt hoàn thiện, thành phố sẽ tiếp tục cho khởi công thêm hai đập dâng khác tại cầu Dậu và cầu Cót. Tiến độ khởi công hai đập dâng này dự kiến trong quý III/2025. Sau khi hoàn thành hệ thống đập dâng trên sông Tô Lịch, sẽ giúp hoàn thiện hệ thống thủy lợi khép kín trên toàn tuyến sông Tô Lịch.