Sắp khởi công xây dựng hầm đường bộ qua đèo dài nhất Việt Nam, vốn đầu tư hơn 3.000 tỷ

Dự án hầm đường bộ qua đèo Hoàng Liên kết nối thị xã Sa Pa (tỉnh Lào Cai) với huyện Tam Đường (tỉnh Lai Châu) dài 8,8 km, dự kiến tổng mức đầu tư 3.300 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn đầu tư từ ngân sách trung ương 2.500 tỷ đồng, còn lại là ngân sách tỉnh Lai Châu và nguồn vốn khác.

Theo ông Trần Viết Điệp – Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Lai Châu – cho biết, đơn vị tư vấn thiết kế đã được lựa chọn và đang tiến hành khảo sát, lập hồ sơ kỹ thuật. Dự kiến cuối tháng 6 này, hồ sơ thiết kế sẽ được trình Bộ Xây dựng thẩm định.

Về thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng – một trong những khâu quan trọng của dự án, UBND tỉnh Lai Châu đã phê duyệt chuyển hơn 23,8ha rừng sang mục đích khác. Chủ đầu tư đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền xã, Ban quản lý rừng huyện Tam Đường và Chi cục Kiểm lâm tỉnh để kiểm kê, thanh lý theo quy định.

Trong khi đó, phía địa phận tỉnh Lào Cai cần chuyển đổi thêm khoảng 8,82ha rừng. Công tác lập hồ sơ, xin ý kiến đang được đẩy nhanh, phấn đấu hoàn tất toàn bộ thủ tục pháp lý trước tháng 9 – để kịp thời điểm khởi công vào tháng 10/2025.

Theo báo cáo nghiên cứu khả thi trước đó, hầm Hoàng Liên có chiều dài toàn tuyến khoảng 8,8km, trong đó đoạn qua tỉnh Lai Châu dài 4,6km, đoạn qua tỉnh Lào Cai dài 4,2km. Hầm chính dài 2,63km, hầm phụ dài 2,65km, kết nối từ Km78+00 Quốc lộ 4D (xã Sơn Bình, huyện Tam Đường) đến đường D1 theo quy hoạch của phường Ô Quý Hồ, thị xã Sa Pa.

Tuyến được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cấp III miền núi, tốc độ khai thác 60km/h, nền đường rộng 9m. Công trình có hệ thống cầu vĩnh cửu bằng bê tông cốt thép và bê tông cốt thép dự ứng lực, tải trọng HL-93 theo tiêu chuẩn TCVN 11823:2017, cùng hệ thống thoát nước, biển báo, phòng hộ đồng bộ.

Hướng tuyến dự án hầm đường bộ Hoàng Liên. (Ảnh: Lai Chau.gov)

Đặc biệt, hầm xuyên núi được thiết kế theo chuẩn Nhật Bản kết hợp với tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 4528:1988), gồm hai ống hầm cách nhau 30m. Hầm chính có mặt cắt rộng 9,75m, đảm bảo hai làn xe cơ giới lưu thông hai chiều, chiều cao tĩnh không 5m. Hầm phụ và các hầm thông ngang rộng 4,7m, đảm bảo chức năng thoát hiểm và lánh nạn.

Ngoài ra, một trung tâm cứu hộ – cứu nạn, vận hành hầm cũng sẽ được xây dựng để đảm bảo an toàn và hiệu quả khai thác.

Tuyến đường sẽ đi về bên phải Quốc lộ 4D (hướng Lai Châu – Sa Pa), nằm dưới sườn tuyến hiện hữu, cắt ngang suối tại khu vực trang trại cá hồi, xuyên qua đỉnh đèo Hoàng Liên, rồi tiếp tục men theo suối Thác Bạc, qua các nhánh suối và đồi chè tại Ô Quý Hồ, kết nối với đường D1 tại Km8+800.

Tổng mức đầu tư của dự án vào khoảng 3.300 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương bố trí 2.500 tỷ đồng, phần còn lại do tỉnh Lai Châu và các nguồn vốn hợp pháp khác đảm bảo. Dự án dự kiến hoàn thành trong năm 2027.

Phương án mặt cắt ngang hầm. (Ảnh: Lai Chau.gov)

Khi hoàn thành, hầm Hoàng Liên không chỉ rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển giữa Lai Châu và Lào Cai mà còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế, du lịch và giao thương cho cả khu vực Tây Bắc.

Đèo Hoàng Liên được biết đến với nhiều tên gọi như đèo Ô Quy Hồ hay đèo Mây. Nằm ngay sát tuyến Quốc lộ 4D, con đèo uốn lượn quanh dãy Hoàng Liên Sơn, tạo thành ranh giới tự nhiên giữa hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu.

Năm 2013, đèo được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là con đèo dài nhất cả nước (gần 50km) và là một trong “Tứ đại đỉnh đèo” của Việt Nam. Bộ tứ này gồm đèo Ô Quy Hồ, cao hơn 2.000m so với mực nước biển; đèo Pha Đin, cao 1.648m; đèo Mã Pí Lèng, cao 1.500m; và đèo Khau Phạ, với độ cao dao động từ 1.200-1.500m. Cả bốn con đèo này đều nằm trong khu vực núi non hùng vĩ của vùng Tây Bắc.