Quy định mới khiến hàng vạn người thất nghiệp, nhiều doanh nghiệp nộp đơn phá sản

Tòa án Tối cao bang California (Mỹ) vừa yêu cầu tòa phúc thẩm xem xét lại phán quyết trao toàn quyền cho Ủy ban Tiện ích Công cộng California (CPUC) trong vụ điều chỉnh chính sách ưu đãi điện mặt trời áp mái. Quy định mới NEM 3.0, cắt giảm tín dụng trên hóa đơn cho hộ dân và doanh nghiệp nhỏ khi bán điện lên lưới, đã khiến thị trường điện mặt trời của bang suy giảm mạnh và đe dọa mục tiêu năng lượng sạch, nay sẽ được xem xét lại về mặt pháp lý.

Quy định mới khiến thị trường điện mặt trời áp mái của bang California suy giảm mạnh (Ảnh minh họa).

Tòa án Tối cao California đã yêu cầu tòa phúc thẩm của bang cân nhắc lại cơ sở của quyết định từ CPUC về việc triển khai cơ chế NEM 3.0.

Theo NEM 3.0, mức giá mua điện từ các hộ có điện mặt trời áp mái bị giảm tới khoảng 80%, kéo theo mức tiết kiệm tiền điện trung bình của người đầu tư hệ thống giảm khoảng 63 USD/tháng.

Ngay sau khi quy định này có hiệu lực, thị trường điện mặt trời áp mái của bang vốn đang phát triển mạnh gần như “rơi khỏi vách đá”. Lợi nhuận đầu tư của các hộ gia đình sụt giảm nghiêm trọng, hơn 17.000 việc làm trong ngành bị mất, nhu cầu lắp đặt giảm tới 80% và nhiều doanh nghiệp phải nộp đơn phá sản.

Mùa xuân năm 2023, sau khi NEM 3.0 được áp dụng, ba tổ chức môi trường gồm Trung tâm Đa dạng Sinh học, Quỹ Bảo vệ Cộng đồng và Tổ chức nghiên cứu và vận động vì môi trường đã khởi kiện CPUC về quyết định này.

Đơn kiến nghị cho rằng quy định mới vi phạm luật khí hậu của bang và đã đánh giá sai lợi ích của điện mặt trời quy mô nhỏ, phân tán trên mái nhà, đồng thời phớt lờ hàng tỷ USD mà các công ty chi cho hạ tầng truyền tải – yếu tố đẩy giá điện tăng cao.

Quyết định của Tòa án Tối cao đã chuyển vụ việc trở lại tòa phúc thẩm để xem xét liệu chính sách của CPUC có đang gây tổn hại trái pháp luật tới sự phát triển điện mặt trời áp mái, đặc biệt là tại các cộng đồng khó khăn.

Tòa tối cao cũng thừa nhận tòa phúc thẩm đã bỏ qua chỉ đạo năm 1998 của cơ quan lập pháp bang California về việc hạn chế trao toàn quyền cho các nhà quản lý, đồng thời bác bỏ lập luận từ CPUC và ba tập đoàn điện lực lớn thuộc sở hữu tư nhân tại bang gồm Pacific Gas and Electric Company, Southern California Edison và San Diego Gas and Electric Company.

Những người ủng hộ NEM 3.0 cho rằng điện mặt trời áp mái gây ra tình trạng “chuyển dịch chi phí” trị giá 8 tỷ USD sang những khách hàng không lắp điện mặt trời. Tuy nhiên, một phân tích độc lập đã bác bỏ nhận định này, đồng thời khẳng định điện mặt trời áp mái thực tế giúp lưới điện tiết kiệm 1,5 tỷ USD trong năm 2024.

(Ảnh minh họa).

“CPUC chỉ tập trung vào việc giảm nhu cầu trên hệ thống của các công ty điện. Họ bỏ qua lợi ích của nguồn điện do khách hàng tự cung cấp đối với khả năng chống chịu của toàn bộ hệ thống điện, cũng như khả năng cung cấp nhanh và tiết kiệm điện cho xe điện, hệ thống điều hòa không khí và nhiều ứng dụng điện khác tại chỗ”, bà Malinda Dickenson - Giám đốc pháp lý kiêm điều hành Quỹ Bảo vệ Cộng đồng, người trực tiếp tranh luận vụ kiện trước Tòa án Tối cao nhận định.

Theo CPUC, trong vòng một thập kỷ qua, ba công ty điện lực lớn nhất bang gồm PG&E, SCE và SDGE đã lần lượt tăng giá điện cho khách hàng tới 110%, 90% và 82%. Mặc dù mức tiêu thụ điện gần như không thay đổi, chi phí cho hạ tầng truyền tải và phân phối lại tăng tới 300%.

Tòa phúc thẩm sẽ mở lại phiên xem xét vụ việc để quyết định liệu CPUC có cơ sở pháp lý khi cắt giảm ưu đãi điện mặt trời áp mái hay không, và liệu cơ quan này có xây dựng được một chính sách đảm bảo điện mặt trời tiếp tục phát triển tại các cộng đồng công bằng môi trường như luật bang quy định.

“California cần một thị trường điện mặt trời áp mái lớn mạnh và sôi động để đạt mục tiêu năng lượng sạch, đồng thời giảm chi phí điện cho tất cả mọi người”, bà Del Chiaro nhấn mạnh. Theo đó, quyết định sai lầm về NEM 3.0 năm 2022 của CPUC đang làm suy yếu không chỉ quyền lựa chọn của người tiêu dùng và sự ổn định của lưới điện, mà còn đe dọa các mục tiêu năng lượng sạch đầy tham vọng của bang.