Phát hiện thiết bị y tế cũ nát thành hàng mới ở VN

Những thiết bị này được tuồn vào trong nước cung cấp cho các cơ sở khám chữa bệnh. Điều này khiến dư luận rất lo lắng về “nguy cơ” kết quả xét nghiệm không chính xác do hệ thống máy móc không đảm bảo.

Một trong những lô hàng thiết bị y tế thuộc diện cấm nhập khẩu thời gian qua bị bắt.

Quá đát và… giao nhầm hàng

Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) vừa phối hợp với Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài bắt giữ lô hàng TBYT “quá đát”. Kiểm tra thông tin đơn vị nhập khẩu cho thấy, lô hàng trên của Cty TNHH Kỹ thuật thiết bị y tế Bảo Trân (Cty Bảo Trân, địa chỉ số 19, 180/2, đường Trần Duy Hưng, Hà Nội). Số hàng này được công ty Bảo Trân dán mác là hàng nhập khẩu mới 100%.

Tuy nhiên, qua kiểm tra cho thấy, các loại thiết bị y tế của công ty này nhập về Việt Nam gồm máy soi dạ dày, máy scan X-quang có xuất xứ từ Nhật Bản, Trung Quốc, Mexico đã bị thải loại, thuộc diện cấm nhập khẩu vào Việt Nam, thậm chí có loại máy móc được dừng sản xuất từ những năm… 1997.

Mới đây, cơ quan hải quan đã tiếp tục bắt giữ lô TBYT “quá đát” tại sân bay Nội Bài do Công ty TNHH Thương mại và Kinh doanh thiết bị y tế A.N.N.A Việt Nam nhập khẩu. Được biết, công ty này chuyên kinh doanh nhập khẩu thiết bị y tế, có nguồn gốc từ các nước Đức, Mỹ, Nhật... và cung ứng cho Doanh nghiệp Mỹ Giao (đóng tại TPHCM). Trên thực tế, những công ty này đã nhập khẩu trót lọt nhiều thương vụ nhưng không bị phát hiện.

Thực tế, theo kết quả giám định ban đầu, toàn bộ số thiết bị y tế nhập khẩu gồm máy soi dạ dày, máy scan phim X-quang và các phụ kiện đi kèm có xuất xứ từ Nhật Bản, Trung Quốc, Mexico đã bị thải loại do không còn giá trị sử dụng, thuộc diện cấm nhập khẩu vào Việt Nam.

Theo thông tin từ cơ quan chức năng, sở dĩ những lô hàng được xác định là hàng bất hợp pháp bởi thiết bị y tế đã qua sử dụng thuộc danh mục nhóm hàng cấm nhập khẩu và đang được quản lý rất chặt chẽ do có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng xét nghiệm và chẩn đoán bệnh.

Gần đây nhất, ngày 25/3, Lực lượng hải quan lại phát hiện lô hàng của Công ty TNHH Việt Nam DBB với đăng ký là nồi hấp tiệt trùng không phải xin giấy phép của cơ quan quản lý thiết bị y tế. Nhưng thực chất, lô hàng này là máy xét nghiệm sinh hóa tự động đã qua sử dụng. Khi bị phát hiện, Công ty TNHH Việt Nam DBB (chủ lô hàng) đã xuất trình một văn bản của phía bên nước ngoài là giao… nhầm hàng.

Theo Cục điều tra chống buôn lậu -Tổng cục Hải quan đã có 4 vụ việc tương tự bị phát hiện và trong vụ việc nào thủ đoạn chung vẫn là gửi nhầm hàng - một cách hợp thức hóa để thoát tội. Ông Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu miền Bắc -Tổng cục Hải quan khẳng định, đây là thủ đoạn chạy tội của các doanh nghiệp.

Theo Cục điều tra chống buôn lậu miền Bắc -Tổng cục Hải quan, để tránh sự phát hiện của lực lượng hải quan thủ đoạn mới hiện nay là các đối tượng sẽ khai báo các lô thiết bị y tế cũ thành các loại hàng khác để được miễn kiểm. Lần theo đường đi của những thiết bị y tế cũ, nát đã nhập lậu trót lọt vào Việt Nam, có thể thấy chúng đang nằm an toàn ở trong nhiều bệnh việc tuyến huyện, núp dưới hình thức cho mượn máy.

Nhập khẩu quá dễ dàng

Được xếp vào loại mặt hàng đặc biệt có sự kiểm soát khắt khe của Bộ Y tế nhưng thực tế, những cỗ máy y tế “quá đát” được bày bán công khai ngoài thị trường. Thông tin rao bán những chiếc máy xét nghiệm sinh hóa mang nhãn hiệu Hitachi 911 cũng được đăng tràn lan trên mạng. Người bán cũng không ngần ngại khẳng định thông tin: “Không phải là máy mới, mà sản xuất từ năm 1997 đã ngừng sản xuất, được Công ty Diamond của Mỹ thu gom về sửa chữa, được nâng cấp lại, sau đó bán ra thị trường với giá chỉ bằng 1/3 so với hàng chưa “bóc tem”. Người mua cũng sẵn sàng chấp nhận những rủi ro về tính chính xác. Đối tượng mua các loại máy này chủ yếu là các phòng khám tư nhân “chui”, mục đích làm ăn bất lương cũng quá rõ.

Được biết, những chiếc máy xét nghiệm sinh hóa bị thu giữ đều gắn mác sản xuất của Hãng Diamon (Mỹ) “mới 100%” nhập về Việt Nam được Bộ Y tế cấp phép. Trao đổi với báo giới về vấn đề này, ông Hà Đắc Biên - Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hội Thiết bị y tế Việt Nam cũng tỏ ra bất ngờ cho rằng “đây là điều không bình thường”.

Ông Biên khẳng định, dòng máy sinh hóa tự động nhãn hiệu Hitachi 911 và Hitachi 917 là dòng máy sản xuất cách đây 15 năm, “hết đát”, dừng sản xuất từ lâu.

Việc Bộ Y tế cấp phép nhập khẩu cho dòng máy này theo diện… máy mới 100% sản xuất năm 2012 là điều bất bình thường. Bởi một thiết bị đã ngừng sản xuất, được nhập khẩu từ một công ty chỉ đơn thuần là đi thu gom, tái chế như đồ phế thải mà lại được hợp thức hóa thành máy mới đưa về Việt Nam quá dễ dàng.

Cũng theo ông Biên, thiết bị y tế thuộc nhóm mặt hàng đặc biệt và yêu cầu chung phải là hàng mới 100% theo đúng nghĩa. Thời điểm nhập khẩu phải sát với thời gian từ 1 đến 2 năm và có sự đánh giá kỹ lưỡng của hội đồng thẩm định.

Trong khi đó, Công ty Diamond của Mỹ, được khai báo là bán máy Hitachi 911 mới 100% cho doanh nghiệp lại ngang nhiên giới thiệu trên các website với nội dung sau: “Hitachi 911 không phải là máy do Diamond sản xuất mà là loại máy được hãng này tân trang lại, tháo rời từng phần, sau đó được rửa sạch, đánh bóng bằng sơn công nghiệp 3 lớp bền, phù hợp với tiêu chuẩn ban đầu của thiết bị…”.

Không hiểu sao Bộ Y tế lại chấp nhận làm ngơ để cho một sản phẩm cũ, không đạt chất lượng biến thành một hàng mới gắn mác sản xuất 2012 và cấp phép nhập khẩu như vậy?

Để tìm hiểu rõ hơn, chúng tôi lần theo địa chỉ Công ty A.N.N.A có trụ sở khai báo tại số nhà 18, ngõ 110, Trần Duy Hưng, TP.Hà Nội. Tuy nhiên, tại đây chủ số nhà 18 khẳng định đã kinh doanh game từ nhiều năm nay và không cho bất cứ công ty nào tên là A.N.A.N thuê văn phòng ở đây!