Thứ tư, 13/11/2024
Gia hiến, gia giáo xưa
Alexandre de Rhodes cho rằng một hệ thống (đạo lý) như vậy nếu có ở châu Âu sẽ làm giảm đi tới ¾ số vụ kiện. Những người (Việt) giàu có nhiều vợ và cha mẹ nghèo phải bán con để trả nợ, nhưng gắn bó về (tình cảm và) nghĩa vụ cha con, anh chị em trong gia hệ là vô cùng bền chặt (theo Rome và các sứ mạng truyền giáo, tác giả Chapoulie).
Một quán bar ở miền nam thời tạm chiếm.
Nhưng nếu như ở Nhật hơn trăm năm trước, kẻ cắp bị chôn sống cùng với… cả họ (từ Việt: “cả lò”) nhà mình, kể cả đứa bé nằm trong bụng người con dâu, thì ở Việt Nam, hình phạt gọt đầu bôi vôi dành cho phụ nữ có hoang thai. Và khoe thân xác, khác với ở châu Âu lúc đó đã có thể xem như “tốt đẹp bày ra”, những cặp ngoại tình Việt tới giữa thế kỷ XX, nếu bị phát hiện, vẫn có thể phải chịu hình phạt lột trần như nhộng giữa làng, rồi trói lên bè chuối thả trôi sông… Họ khó có hy vọng được ai cứu.
Thách thức đầu tiên về một hình tượng “nuy”, nhưng kiểu Tây, có thể là Đấu xảo (Triển lãm thuộc địa) năm 1902. Theo tác giả Jean Ajalbert trong Những định mệnh của Đông Dương (Les destinées de l’Indochine, xuất bản 1911), trong gian Mỹ thuật nước Pháp, đã có cả đám người đứng ngẩn ra, hoặc ngượng ngùng che miệng cười trước tấm hình khoả thân, “Người Annam xem ra còn chưa biết tất cả những gì là cơ thể phụ nữ…”. Thời đó, phụ nữ Việt mặc áo cài tới tận cổ và gấu quần phải chấm mắt cá chân.
Nhưng tệ nạn DAI BAY (đi vệ sinh ở nơi công cộng) thì cho tới hôm nay vẫn còn dai dẳng, cho dù nó thể hiện chủ yếu ở đàn ông. Người nước ngoài cho tới hôm nay vẫn không “tiêu hoá” được sự công khai và tuỳ tiện này của các công tử “Hà lội”, ở nhiều góc phố tại Thủ đô văn hiến.
Ràng buộc bởi tập quán
Trong tiến trình “Mỹ hoá” ở miền Nam Việt Nam trong chiến tranh Đông Dương lần thứ II, các tác giả phương Tây vẫn muốn chỉ rõ sự khác biệt giữa “gái ba” ở các đô thị, và phụ nữ Việt Nam.
Thoát y trong một căn cứ Mỹ ở Đà Nẵng, 1967.
Tác giả Richard West trong Thắng lợi ở Việt Nam (Victory in Vietnam) viết rằng không mấy phụ nữ Việt nam, kể cả những ai học tiếng Anh, chấp nhận “lối sống Mỹ”.
West viết: “Phái nữ Việt không hút thuốc, hoặc uống rượu; họ trinh trắng, tiết hạnh; khi khiêu vũ, họ muốn nhảy các điệu tango, rumba cổ, hay foxtrots, hơn là uốn éo một cách lười nhác theo cách mà hiện nay người Mỹ gọi là nhảy (dance). Tất cả những phụ nữ Việt đều nhất quyết mặc áo dài.
Khi tạp chí Playboy ra một số báo về phụ nữ châu Á, trong khi đại diện của nước khác ở châu này hoặc khoả thân, hoặc nửa khoả thân, một phụ nữ Việt Nam (được chụp) vẫn mặc áo dài, kín cổ, dài tay, và chấm đến đầu gối.
Sau sự kiện này, diễn viên điện ảnh Kiều Chinh (được thể hiện mặc áo dài dân tộc trên Playboy) nói rằng cô ta đã giận dữ khi thấy ảnh mình xuất hiện cùng trang với các phụ nữ (nước khác) không mặc quần áo. Cùng kỳ với hàng ngàn phụ nữ Việt làm gái mại dâm cho lính Mỹ, Playboy đã không thể thuyết phục được một diễn viên, một người mẫu, hoặc một nữ thư ký người Việt nào thoát y. Người Việt bảo thủ về trang phục đến mức đề xuất làm trễ cổ áo dài xuống một inch sẽ làm nổ ra một cuộc tranh luận tương đương với tranh cãi ở phương Tây về áo tắm không có nửa trên (topless swim – suit)… Các tranh luận vẫn tiếp tục, nhưng (tới năm 1974), vẫn chưa hề có đề xuất rằng người Việt sẽ chuyển sang mặc các trang phục phương tây”.
Thần “đô la” giáng thế
Tuy nhiên, chỉ thế hệ tới lúc đó đã trưởng thành có cơ đứng vững. Từ năm 1965 chính quyền VNCH cho phép các giải trí trường kinh doanh nghề mại dâm. Nghề tú bà, ma cô từng hình thành từ thời quân đội viễn chinh Pháp, nay công khai phát triển.
Cùng với sự xuất hiện của đồng đô la, lan tràn các quán rượu kiểu Mỹ, hộp đêm, nhà chứa, phòng tắm hơi… Tại đây công khai trao đổi xác thịt, kể cả kiểu đồng tính, mãi xoá đi những điệu vũ thướt tha và chuyện tình “dị chủng” vụng trộm, hoa lá cành kiểu Pháp, tự truyện Continenetal Saigon (xuất bản 1976) của chủ cũ của Hôtel Cotinental đổi phận thành nhà văn Phillippe Franchini, than thở.
Nhưng tìm gạch nối cho hai phong cách ăn chơi Pháp và Mỹ đâu có thiếu. Chẳng hạn, các quán ba có nhảy go – go khá phổ biến ở miền Nam Việt Nam. Đây là điệu nhảy à gogo tiếng Pháp, có nghĩa là (chơi) hết mình, thoải mái (abudance, galore). Vũ nữ có khi mặc hai mảnh, thậm chí một mảnh (topless).
Theo báo Tiền tuyến, Sài Gòn 11/12/1969 nửa triệu lính Mỹ, như trên trời rớt xuống, tiêu tới 30 triệu USD/tháng (tính trượt giá - khảng hơn 200 triệu USD hôm nay). Đây là hiện tượng được các cơ cấu đánh giá thời cuộc của chính quyền Sài Gòn cho là đã làm “thay đổi bộ mặt xã hội miền Nam”, khi một bộ phận dân cư làm “dịch vụ” tại những nơi quân đội nước ngoài trú đóng kiếm tiền “dễ dàng” hơn .
Trong những thay đổi lớn nhất chắc phải kể đến nhân sinh quan. Từ nay, sắc đẹp, kể cả nhờ đồng tiền (mỹ viện), là “tư bản”, xác thịt là hàng hoá. Khoe xác thịt là quảng cáo, là show hàng. Rải rác trong lưu trữ của Mỹ là các tin, ảnh về “thoát y phục vụ binh lính Mỹ” thời tạm chiếm.
Nhảy với… thần chết
Dịch vụ giải trí, theo các tác gia phương tây, là điểm nhấn của hoạt động kinh doanh ở miền Nam thời tạm chiếm. Nhưng nó còn là sự vỡ oà về nếm trải lạc thú theo kiểu yến tiệc trong nguy nan của cả một số người Việt, như chiêm nghiệm cảm giác mạnh một cách “sành điệu”.
Một ban nhạc rock ở Biên Hoà thờii tạm chiếm.
Cuốn “Cuộc chiến của Australia ở Việt Nam” (Vietnam The Australian war, NXB Happer Collins, 815 trang), tác giả Paul Ham đã dành cả một chương mang tên “R&R” (rest and relaxation) để nói về nghỉ ngơi - giải trí của quân đội viễn chinh phe Mỹ tại Nam Việt Nam. Sách có đoạn viết về Sài Gòn những năm cuối thập kỷ 60: “Bên những đại lộ lớn, rợp bóng những hàng cây, cánh nhà giàu Việt Nam mở những tiệc tùng phô phang, đàng điếm, với sò huyết, rượu Pháp, gan ngỗng (foie gras), và trứng cá ngập bàn, trong khi dân đen chui rúc trong những ổ chuột dựng từ vỏ hộp Coke đập bẹt, trệu trạo nắm cơm chim.
Bên bờ sông, rạp Majestic và khách sạn Continental, công trình rập khuôn theo thềm lục địa (Continental Shelf), vẫn còn khét mùi của mốt “nhái” theo Pháp (faux - French) đã suy tàn. Chúng là sân chơi của trác táng thâu đêm, với vài xen có thể mua nổi cả một bạn nhảy tango. Tình dục, á phiện, cờ bạc, nhảy đầm và rock’n roll được xài dữ, theo phong cách Hoàng đế Xê za. ‘Tiệc tùng, yến ẩm, hội hè liên miên’, một nữ y tá người Úc thốt lên, ‘cả Sài Gòn như đều ngấu nghiến những thời khắc mông muội giát vàng của cái thành phố hoang dâm vô độ này, dù vẫn cảm nhận được rằng ngày tận diệt (apocalypse) đã cận kề’.
Được bộ máy chiến tranh của Mỹ tài trợ, mọi thứ thú vui đã xả láng đến mức khản giọng. Nam Việt Nam đã có một quá khứ đủ hùng hậu để làm hài lòng ông chủ Mỹ theo cung cách chợ đen, với hối lộ, đút lót là luật chơi phổ biến…”
Các tác giả phương Tây cho rằng dịch vụ thoát y là cung xuất hiện đáp ứng nhu cầu thanh toán được của các cụm quân viễn chinh. Vẫn theo Richard West, người Mỹ nhận thấy phụ nữ Việt “vụ lợi và có khuynh hướng thương mại (mercenary and commercially minded)”.
Tác giả Paul Ham kể “một vũ nữ ‘hàng ngoại’ (exotic) đến ‘khoe hàng’ (strutted her stuff) trên sân khấu ở trại lính Úc (ở Việt Nam). Đột nhiên, cô gái Việt nhỏ nhắn này giật bỏ cái xu chiêng, cưỡi lên vai một cảnh sát chiến đấu to như bò mộng, ngả người ra đằng sau hắn, và bắt đầu làm tình giả vờ với cái cổ của tay MP này... Đám đông lính tráng sôi lên, chồm lên phía sàn diễn, để rồi bị cảnh sát chiến đấu và ‘các cha tuyên uý giận dữ’ chặn đứng”.
Mới biết một tập thể, từng được dạy dỗ cả về tình dục học và kỹ năng sống, vẫn phải được canh giữ về phần xác, bởi cảnh sát vũ trang, và phần hồn, bởi các linh mục khổ hạnh. Nhưng đám đông lính tráng vẫn “nóng máy”, đến mức súng đạn đã nhiều lần nổ trong các sô diễn này. Truyền thông phương Tây cho hay diễn viên Cathy Wayne đã thiệt mạng trong một vụ như vậy ngay trên sàn diễn.
Nếu bạn đang tò mò muốn biết loài hoa này là gì và lý do...
Kiến thức - 6 phút trước
Văn hóa bàn tiệc là cả một nghệ thuật, ngay cả những người tham gia nhiều bữa tiệc cũng không dám khẳng định mình đã thành thục. Thực tế, điều quan trọng nhất trong...
Đời sống số - 52 phút trước
Thần tài chỉ tên bạn! Vào giữa tháng 11, vận may của bạn sẽ cao, tài lộc dồi dào, ba con giáp sẽ sớm phát tài.
Kiến thức - 52 phút trước
Con lợn có rất nhiều báu vật, gần như tất cả các bộ phận của con lợn đều có thể ăn được, nhưng bạn thích bộ phận nào nhất của con lợn? Cư dân...
Kiến thức - 52 phút trước
Từ xa xưa, người Trung Quốc đã có câu: "Ngũ cốc dồi dào, lục súc thịnh vượng". "Lục súc" gồm ngựa, bò, cừu, lợn, chó và gà. Vậy gà ngay từ thời cổ đại...
Kiến thức - 52 phút trước
Hàng tháng, cứ đến mùng 1 hay ngày rằm, hầu hết các gia đình Việt đều có tục sắm lễ dâng lên ban thờ tổ tiên hay Thần Tài và thắp hương, nhưng không...
Chuyện làng sao - 41 phút trước
Chiến thắng thuyết phục của Thanh Thủy tại Miss International một phần cũng nhờ nhan sắc quá ngọt ngào của cô.
VIDEO - 41 phút trước
'Tôi là Hoa hậu Việt Nam đầu tiên đến với cuộc thi Hoa hậu Quốc tế, và bây giờ đã trở thành Miss International người Việt Nam đầu tiên. Cuối cùng, điều này chứng...
Đời sống số - 52 phút trước
Thần tài chỉ tên bạn! Vào giữa tháng 11, vận may của bạn sẽ cao, tài lộc dồi dào, ba con giáp sẽ sớm phát tài.
Kiến thức - 52 phút trước
Con lợn có rất nhiều báu vật, gần như tất cả các bộ phận của con lợn đều có thể ăn được, nhưng bạn thích bộ phận nào nhất của con lợn? Cư dân...
Kiến thức - 52 phút trước
Từ xa xưa, người Trung Quốc đã có câu: "Ngũ cốc dồi dào, lục súc thịnh vượng". "Lục súc" gồm ngựa, bò, cừu, lợn, chó và gà. Vậy gà ngay từ thời cổ đại...
Kiến thức - 52 phút trước
Hàng tháng, cứ đến mùng 1 hay ngày rằm, hầu hết các gia đình Việt đều có tục sắm lễ dâng lên ban thờ tổ tiên hay Thần Tài và thắp hương, nhưng không...
Kiến thức - 1 giờ, 13 phút trước
Ngành này sẽ cần tới hàng triệu nhân lực trong tương lai gần và sinh viên sau khi ra trường có mức thu nhập hàng nghìn đô la.
VIDEO - 1 giờ, 13 phút trước
Điều khiến đoạn clip của Việt Trinh "gây sốt" trên nền tảng TikTok đó chính là nhan sắc của nữ diễn viên ở tuổi 52. Theo đó, dù đã có tuổi nhưng Việt Trinh...
Kiến thức - 2 giờ, 37 phút trước
Mái Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh hầu như không có phân chim hay cỏ mọc. Ngoài việc được quét dọn thường xuyên, bí mật thực sự nằm ở thiết kế cấu trúc tinh...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 37 phút trước
Hải Tú đã khiến cộng đồng mạng đứng ngồi không yên với bộ ảnh sinh nhật cực đỉnh.
Kiến thức - 2 giờ, 38 phút trước
Vết dầu mỡ bám lâu ngày trên bếp khiến bạn phiền lòng? Đừng lo, bài viết này sẽ chia sẻ 6 cách đơn giản mà hiệu quả giúp bạn đánh bay chúng dễ dàng....
Hoa Hậu - 2 giờ, 38 phút trước
Profile cực ấn tượng của Hoa hậu Thanh Thủy khiến dân tình không khỏi xuýt xoa.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 38 phút trước
Tin sao Việt hot nhất ngày 13/11/2024: Quế Anh bị đem ra so sánh với Thanh Thủy khi cả hai cùng chinh chiến tại các đấu trường nhan sắc quốc tế trong năm 2024....
Kiến thức - 2 giờ, 5 phút trước
Cùng chúng tôi tìm hiểu xem trong năm 2025, mức lương cơ sở, lương tối thiểu vùng và lương hưu có điều chỉnh gì không nhé!
Địa chỉ ăn ngon - 2 giờ, 5 phút trước
Hai bộ phận này của con heo không có xương và mềm nếu biết cách chế biến sẽ tạo thành một món ăn ngon, rất cuốn.
Kiến thức - 2 giờ, 5 phút trước
Ai cũng mong muốn thành công, nhưng không dễ để đạt được điều đó. Có 3 đặc tính nổi bật ở những người tài giỏi và bản lĩnh, những người có mệnh giàu sang....
Kiến thức - 4 giờ, 4 phút trước
Thịt dải lợn, hay còn gọi là diềm heo, là một phần thịt đặc biệt được giới sành ăn ưa chuộng. Tuy không phổ biến như thịt ba chỉ hay thịt vai, thịt dải...
Địa chỉ ăn ngon - 4 giờ, 11 phút trước
Gan lợn vừa rẻ vừa ngon lại có giá trị dinh dưỡng cao, có tác dụng bổ máu, bổ sung chất dinh dưỡng. Ăn thường xuyên rất tốt cho cơ thể.
Chuyện làng sao - 12 giờ, 33 phút trước
Dàn sao Việt đã liên tục gửi lời chúc mừng Hoa hậu Thanh Thủy sau khi đăng quang Miss International 2024.
Chuyện làng sao - 12 giờ, 36 phút trước
Lan Ngọc có phản ứng gây sốt cõi mạng giữa ồn ào của Chi Dân.