Người dân có được dùng thẻ Căn cước thay hộ chiếu khi xuất cảnh?

Cụ thể, khoản 2 Điều 20 Luật Căn cước công dân số 59/2014/QH13 ngày 20/11/2014 và khoản 2 Điều 20 Luật Căn cước số 26/2023/QH15 ngày 27/11/2023 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2024) đều quy định rõ: "Thẻ Căn cước được sử dụng thay cho việc sử dụng giấy tờ xuất nhập cảnh trong trường hợp Việt Nam và nước ngoài ký kết điều ước hoặc thỏa thuận quốc tế cho phép người dân được sử dụng thẻ Căn cước thay cho việc sử dụng giấy tờ xuất nhập cảnh trên lãnh thổ của nhau".

Điều này có nghĩa là, khi Việt Nam và một quốc gia khác đạt được thỏa thuận song phương hoặc đa phương, công dân Việt Nam có thể sử dụng thẻ Căn cước thay thế các giấy tờ xuất nhập cảnh như hộ chiếu hoặc giấy thông hành khi nhập cảnh vào quốc gia đó, và ngược lại.

Có thể sử dụng thẻ Căn cước khi xuất cảnh được không? (Ảnh minh hoạ)

Tuy nhiên, hiện tại, Việt Nam chưa ký kết bất kỳ điều ước hoặc thỏa thuận quốc tế nào về vấn đề này. Điều này đồng nghĩa với việc, ở thời điểm hiện tại, việc sử dụng thẻ Căn cước để xuất cảnh vẫn chưa được phép.

Mặc dù vậy, tín hiệu tích cực đang đến từ khu vực ASEAN. Theo thông tin được đưa ra tại Phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các quốc gia thành viên ASEAN đang nỗ lực hướng tới việc thống nhất các loại giấy tờ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc đi lại của công dân trong khu vực.

Mục tiêu dài hạn của ASEAN là tiến tới việc không sử dụng visa, tương tự như mô hình của cộng đồng châu Âu. Nếu điều này trở thành hiện thực, công dân Việt Nam có thể sử dụng thẻ Căn cước để đi lại trong khu vực ASEAN khi các nước thống nhất được nội dung này. Đây là một viễn cảnh hứa hẹn, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân và thúc đẩy sự phát triển kinh tế, du lịch trong khu vực.

Điều kiện xuất nhập cảnh

Căn cứ Điều 33 và Điều 34 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 11 Điều 1 Luật số: 23/2023/QH15) điều kiện xuất cảnh, nhập cảnh được quy định như sau:

Điều kiện xuất cảnh của công dân Việt Nam

(i) Có giấy tờ xuất nhập cảnh còn nguyên vẹn, còn thời hạn sử dụng.

(ii) Có thị thực hoặc giấy tờ xác nhận, chứng minh được nước đến cho nhập cảnh, trừ trường hợp được miễn thị thực.

(Ảnh minh hoạ)

(iii) Không thuộc trường hợp bị cấm xuất cảnh, không được xuất cảnh, bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật.

Trường hợp đối với người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, người chưa đủ 14 tuổi ngoài các điều kiện quy định nêu trên phải có người đại diện hợp pháp đi cùng.

Điều kiện nhập cảnh của công dân Việt Nam

Công dân Việt Nam được nhập cảnh khi có giấy tờ xuất nhập cảnh còn nguyên vẹn, còn thời hạn sử dụng.

Một số hành vi bị cấm khi xuất nhập cảnh

Theo Điều 8 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019, những hành vi sau bị cấm khi xuất nhập cảnh:

- Cố ý cung cấp thông tin sai sự thật để được cấp, gia hạn, khôi phục hoặc về báo mất giấy tờ xuất nhập cảnh.

- Làm giả, sử dụng giấy tờ xuất nhập cảnh giả để xuất cảnh, nhập cảnh hoặc đi lại, cư trú ở nước ngoài.

- Tặng, cho, mua, bán, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, nhận cầm cố giấy tờ xuất nhập cảnh; hủy hoại, tẩy xóa, sửa chữa giấy tờ xuất nhập cảnh.

- Sử dụng giấy tờ xuất nhập cảnh trái quy định của pháp luật, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước.

(Ảnh minh hoạ)

- Lợi dụng xuất cảnh, nhập cảnh để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của Việt Nam, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức hoặc tính mạng, sức khỏe, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân.

- Xuất cảnh, nhập cảnh trái phép; tổ chức, môi giới, giúp đỡ, chứa chấp, che giấu, tạo điều kiện cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép; qua lại biên giới quốc gia mà không làm thủ tục theo quy định.

- Cản trở, chống người thi hành công vụ trong việc cấp giấy tờ xuất nhập cảnh hoặc kiểm soát xuất nhập cảnh.

- Nhũng nhiễu, gây phiền hà, tự đặt thêm các loại giấy tờ, phí, lệ phí, kéo dài thời hạn khi giải quyết các thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh; cản trở công dân thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019.

- Cấp giấy tờ xuất nhập cảnh không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng; không ngăn chặn theo thẩm quyền hành vi vi phạm pháp luật về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.

- Hủy hoại, làm sai lệch, làm lộ thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; khai thác thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam trái quy định của pháp luật.

- Thu giữ, không cấp giấy tờ xuất nhập cảnh, tạm hoãn xuất cảnh, giải quyết xuất cảnh trái quy định của pháp luật.