Người dân cần đặc biệt chú ý, vi phạm 5 lỗi này có thể bị thu hồi đất

1. Tự ý chuyển mục đích sử dụng đất mà không theo thủ tục

Từ Luật Đất đai 2024: có một số trường hợp chuyển mục đích phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép; đồng thời trình tự, thủ tục cho phép chuyển mục đích được Luật quy định chi tiết.

Nếu người sử dụng đất chuyển mục đích trái quy định (ví dụ: tự ý biến đất nông nghiệp thành đất ở, kinh doanh, xây nhà, xưởng…) mà bị xử phạt hành chính rồi vẫn tiếp tục vi phạm thì có thể bị thu hồi theo các quy định về thu hồi đất do vi phạm. (Các quy định liên quan đến chuyển mục đích và trình tự thực hiện được quy định cụ thể tại Điều 121, Điều 227, Luật Đất đai 2024,).

2. Để đất “bỏ hoang”, không đưa đất vào sử dụng theo quy định sau khi đã bị xử phạt

Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp đất nông nghiệp không được sử dụng trong một thời gian liên tục (tùy loại: đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất trồng rừng…) và đã bị xử phạt nhưng vẫn không đưa đất vào sử dụng theo quyết định xử phạt thì có thể bị thu hồi.

Thời hạn cụ thể theo loại đất (đất trồng cây hàng năm 12 tháng, đất trồng cây lâu năm 18 tháng, đất trồng rừng 24 tháng). Người sử dụng đất cần chú ý mốc thời gian và các quyết định xử phạt hành chính liên quan để tránh rủi ro bị thu hồi.

(Ảnh minh họa).

3. Sử dụng đất sai mục đích so với văn bản giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng (đã bị xử phạt mà vẫn tiếp tục vi phạm)

Luật Đất đai 2024 nêu rõ: nếu đã bị xử phạt về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà vẫn tiếp tục vi phạm thì đất có thể bị thu hồi theo quy định về thu hồi do vi phạm. Đồng thời, Nghị định 102/2024/NĐ-CP hướng dẫn trình tự, thủ tục xử lý vi phạm, thu hồi và các biện pháp khắc phục;

Nghị định số 151/2025/NĐ-CP quy định về Phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai. Người dân cần so sánh mục đích sử dụng trên Giấy chứng nhận/quyết định giao đất với thực tế sử dụng để phát hiện sai sót sớm.

4. Đất được Nhà nước giao quản lý mà để bị lấn đất

Là trường hợp tổ chức được giao đất để quản lý (không phải để sử dụng) như UBND xã được giao quản lý quỹ đất công ích, đất chưa sử dụng; Ban quản lý dự án, doanh nghiệp nhà nước được giao quản lý đất sau thu hồi,….

Nếu để người khác lấn chiếm, sử dụng trái phép, thì phần đất bị lấn chiếm có thể bị Nhà nước thu hồi để quản lý lại hoặc giao cho đơn vị khác.

Nghị định 102/2024/NĐ-CP quy định cụ thể trình tự kiểm tra, xử lý trách nhiệm tổ chức được giao quản lý.

5. Không thực hiện nghĩa vụ tài chính

Bao gồm các trường hợp chậm nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; hoặc không hoàn thành nghĩa vụ trong thời hạn theo quyết định.

Luật Đất đai 2024 và văn bản hướng dẫn nêu: khi người sử dụng đất không hoàn thành nghĩa vụ tài chính mà đã bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền cưỡng chế thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật về quản lý thuế nhưng không chấp hành thì cơ quan quản lý thuế có văn bản đề nghị thu hồi đất.

Do đó, người dân cần lưu ý khi nhận Quyết định giao/cho thuê/cho phép chuyển mục đích và thông báo từ cơ quan thuế người dân cần chủ động hoàn thành nghĩa vụ tài chính đúng hạn.