Năm 2022 phát hiện mỏ 'vàng đen' lớn nhất thế giới, trị giá 117 tỷ USD, nhưng tại sao đến nay vẫn không ai 'dám đụng'

Dự án Venus của TotalEnergies tại lưu vực Orange của Namibia (quốc gia ở Tây Nam Phi) là một phát hiện dầu khí khiến các nhà điều hành ngành dầu mỏ phấn khích và chính phủ mơ ước về nguồn thu khổng lồ.

Được phát hiện vào tháng 2 năm 2022, mỏ Venus ngay lập tức được công nhận là một trong những mỏ lớn nhất châu Phi trong nhiều thập kỷ. Với trữ lượng ước tính 1,5 tỷ thùng dầu thô nhẹ ở 45 độ API (loại chất lượng cao, ít tạp chất) cùng 136 tỷ m³ khí tự nhiên, mỏ dầu Venus là một trong những phát hiện dầu khí lớn nhất châu Phi trong nhiều thập kỷ. Nếu tính theo mức giá hiện tại thì "kho báu" Venus ước tính trị giá khoảng 117 tỷ USD.

Hình ảnh về một giàn khoan hoạt động tại lưu vực Orange. Nguồn: Energycapitalpower

Venus có thể cung cấp sản lượng dự kiến khoảng 150.000 thùng/ngày, với năng suất liên tục trong suốt 30-40 năm, hứa hẹn tăng GDP của Namibia tới 20% vào năm 2030.

Đây là một mỏ kho báu khổng lồ theo đúng nghĩa đen. Tuy nhiên, đã hơn 3 năm từ ngày được tìm thấy, mỏ dầu Venus vẫn nằm im dưới đáy biển sâu 3.000 mét.

Tại sao mỏ dầu lớn bậc nhất ở châu Phi vẫn chưa hoạt động?

Thách thức kỹ thuật

Venus nằm ở độ sâu 3.000 mét dưới biển, cách bờ 300km, là một trong những dự án ngoài khơi phức tạp nhất thế giới.

Ở độ sâu 3.000 mét dưới mực nước biển, cơ sở hạ tầng dưới biển phải chịu được áp suất bên ngoài trên 300 bar (hay 4.400 psi). Điều này tương đương với việc xếp chồng trọng lượng của ba chiếc SUV lên mỗi inch vuông (6,4 cm2) của một đường ống.

Việc triển khai Dự án Venus không chỉ là khoan dầu mà còn là kỹ thuật cực kỳ phức tạp dưới sức ép khủng khiếp của đại dương. Để đưa được dầu và khí tự nhiên lên mặt đất, người ta phải xây dựng được các hệ thống không bị nứt, ăn mòn hoặc hỏng trong một trong những môi trường khắc nghiệt bậc nhất hành tinh.

Ảnh minh họa.

Độ sâu lớn và tỷ lệ khí-dầu cao làm tăng chi phí và rủi ro. TotalEnergies ban đầu dự kiến sản lượng 200.000 thùng/ngày nhưng đã giảm xuống 150.000 thùng/ngày để ưu tiên giá trị dài hạn thay vì khai thác nhanh.

Ngoài ra, những bất đồng trong việc xử lý khí đồng hành (khí thiên nhiên được tìm thấy và khai thác cùng với dầu thô) là một vấn đề lớn: Namibia muốn khí được đưa lên bờ để phát điện, trong khi TotalEnergies ưu tiên bơm ngược khí vào mỏ để duy trì áp suất, do đá có độ thấm thấp. Điều này làm tăng chi phí và phức tạp hóa thiết kế.

Thách thức kinh tế

Mỏ Venus là một cơ hội lịch sử nhưng đầy thách thức. Với tiềm năng kinh tế to lớn, dự án đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa Namibia và TotalEnergies để vượt qua các rào cản kỹ thuật, kinh tế và chính trị. Thành công của Venus không chỉ phụ thuộc vào công nghệ mà còn vào khả năng cân bằng lợi ích giữa nhà đầu tư và quốc gia.

Trên lý thuyết, Venus có thể mang lại sự tăng trưởng đáng kể cho dòng tiền của TotalEnergies vào năm 2030 và định hình lại quỹ đạo kinh tế của Namibia. Tuy nhiên, trên thực tế, dự án phải vượt qua những thách thức kỹ thuật khắc nghiệt, đàm phán các điều khoản tài chính cân bằng lợi nhuận nhà đầu tư với kỳ vọng quốc gia.

Nếu khai thác thành công...

Nếu các thỏa thuận về khí đốt, doanh thu và cơ sở hạ tầng có thể sớm được ký kết, Venus có thể nổi lên như một trong những dự án dầu mỏ tiêu biểu của thập kỷ. Ngược lại, nếu chậm trễ hoặc thất bại, nó có thể trở thành ví dụ điển hình cho những rủi ro của các dự án năng lượng tiên phong ở châu Phi.

Khi những thùng dầu và khí tự nhiên đầu tiên được mang lên mặt đất, đó không chỉ là một câu chuyện thành công. Nó là một cột mốc công nghệ và địa chính trị đáng kinh ngạc.

Với riêng trữ lượng 136 tỷ m³ khí tự nhiên, mỏ Venus - nếu được khai thác thành công - sẽ góp phần vào chiến lược đa dạng hóa năng lượng của Namibia (như dự án hydro xanh 10 tỷ USD).

Khí tự nhiên hiện được xem là nhiên liệu chuyển tiếp trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo. So với than, khí tự nhiên sạch hơn than đá vì phát thải ít CO₂ hơn, phù hợp với xu hướng chuyển đổi năng lượng tại Namibia nói riêng và toàn thế giới nói chung.