Mới: Quốc hội chính thức cấm đầu tư, kinh doanh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng

Một trong những điểm đáng chú ý nhất tại Luật Đầu tư (sửa đổi) vừa được thông qua là quy định cấm các hoạt động đầu tư, kinh doanh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Quy định này được đặt trong nhóm các lĩnh vực bị cấm đầu tư, kinh doanh khác, bao gồm: kinh doanh các chất ma túy; kinh doanh các loại hóa chất, khoáng vật độc hại; kinh doanh mẫu vật thực vật, động vật hoang dã có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên; kinh doanh mại dâm; mua bán người, mô, xác, bộ phận cơ thể người, bào thai người; hoạt động kinh doanh liên quan đến sinh sản vô tính trên người; kinh doanh pháo nổ; kinh doanh dịch vụ đòi nợ; kinh doanh mua bán bảo vật quốc gia; kinh doanh xuất khẩu di vật, cổ vật.

Đây là động thái mạnh mẽ của cơ quan lập pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ các lĩnh vực tiềm ẩn nguy cơ gây mất trật tự, an toàn xã hội và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.

Quốc hội khóa XV chính thức thông qua Luật Đầu tư (sửa đổi) sáng 11/12, bổ sung lệnh cấm đối với hoạt động đầu tư, kinh doanh thuốc lá điện tử, đồng thời loại bỏ 38 ngành nghề kinh doanh có điều kiện, mở rộng không gian cho nhà đầu tư. (Ảnh minh họa)

Chuyển hướng quản lý: Từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm"

Trước khi đại biểu bấm nút biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi), thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ.

Về điều kiện đầu tư kinh doanh, Bộ trưởng cho biết Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan để rà soát quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Mục đích nhằm sàng lọc và phân định các ngành, nghề thực sự cần thực hiện "tiền kiểm" vì lý do an ninh, quốc phòng, trật tự xã hội.

Các ngành, nghề còn lại đã được chuyển sang cơ chế "hậu kiểm" thông qua các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng đối với sản phẩm, dịch vụ đầu ra. Sự thay đổi này nhằm bảo đảm đúng tinh thần các Nghị quyết quan trọng của Chính phủ, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng hơn.

Cắt giảm mạnh 38 ngành nghề, mở rộng cửa cho nhà đầu tư

Dự thảo Luật đã tiến hành cắt giảm, sửa đổi, bổ sung ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Theo đó, có đến 38 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện đã được rà soát và cắt giảm do không đáp ứng tiêu chí theo Điều 7 Luật Đầu tư.

Các ngành nghề bị cắt giảm bao gồm: kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế; kinh doanh dịch vụ làm thủ tục hải quan; dịch vụ phụ trợ bảo hiểm; kinh doanh dịch vụ giám định thương mại; kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng hóa có thuế tiêu thụ đặc biệt; kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng thực phẩm đông lạnh; kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng hóa thuộc Danh mục hàng hóa đã qua sử dụng và nhiều lĩnh vực khác.

Việc cắt giảm này được kỳ vọng sẽ giảm bớt gánh nặng về thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho nhà đầu tư và doanh nghiệp.

Minh bạch hóa điều kiện kinh doanh

Luật cũng quy định rõ ràng về tiêu chí xác định ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện: đó là ngành, nghề mà hoạt động của nó cần đáp ứng điều kiện cần thiết vì các lý do như quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội và sức khỏe cộng đồng. Danh mục này được quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Luật.

Để đảm bảo tính công khai, minh bạch, điều kiện đầu tư kinh doanh phải được quy định tại các văn bản pháp luật có giá trị cao như Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Pháp lệnh, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị định của Chính phủ và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Đáng chú ý, Luật nghiêm cấm Bộ, cơ quan ngang bộ, HĐND, UBND các cấp, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác ban hành quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh. Điều kiện kinh doanh và ngành nghề tương ứng phải được đăng tải trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, đảm bảo tính khách quan và dễ dàng tiếp cận cho nhà đầu tư.