Lý do sóng FDI đảo chiều, thủ phủ công nghiệp lớn nhất miền Bắc mất 'ngôi vương', địa phương nào đang áp đảo?

Sau 3 tháng sáp nhập tỉnh thành, bức tranh kinh tế nước ta bắt đầu xuất hiện những gam màu mới. Việc hợp nhất, mở rộng không gian phát triển không chỉ giúp các địa phương kết nối hạ tầng, chia sẻ nguồn lực mà còn nhanh chóng tạo hiệu ứng lan tỏa trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Ở phía Nam có “Thủ phủ FDI” là TP.HCM và ở phía Bắc là Bắc Ninh đang tạo nên cuộc đua thu hút dòng vốn ngoại. Kết quả thu hút FDI 9 tháng cho thấy Việt Nam vẫn là tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn đầu tư quốc tế . Số liệu từ Bộ Tài chính cho biết, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 30/9 đạt 28,54 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước.

Vốn FDI thực hiện 9 tháng lập đạt kỷ lục, cao nhất 5 năm trở lại đây, ước đạt 18,80 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ. Trong đó, TP.HCM dẫn đầu cả nước với tổng vốn đầu tư đăng ký 4,8 tỷ USD, chiếm 16,8% tổng vốn đầu tư toàn quốc, dù giảm 8,9% so với cùng kỳ. Bắc Ninh bám sát ngay phía sau với hơn 4,7 tỷ USD, chiếm 16,8%. Hà Nội đứng thứ ba với hơn 3,8 tỷ USD, tương đương 13,6% tổng vốn đầu tư, tiếp đến là Đồng Nai, Hải Phòng và Hưng Yên.

TP.HCM dự kiến thu hút 11,5 tỷ USD vốn FDI trong năm 2026.

Xét về số lượng dự án, TP.HCM cũng áp đảo khi chiếm 49,3% số dự án mới, 29,3% số lượt dự án điều chỉnh vốn và 71,2% các thương vụ góp vốn, mua cổ phần. Đáng chú ý, trong 8 tháng đầu năm, Bắc Ninh từng bất ngờ vượt lên dẫn đầu cả nước với 4,7 tỷ USD vốn đăng ký, tương đương 17,9% tổng vốn đầu tư. Tuy nhiên, bước sang tháng 9, TP.HCM đã “soán ngôi” với mức 4,8 tỷ USD, nhỉnh hơn một khoảng cách rất nhỏ so với 'á quân' Bắc Ninh (4,799 tỷ USD).

Sau khi sáp nhập với Bắc Giang, Bắc Ninh càng khẳng định vị thế là “thỏi nam châm” FDI của miền Bắc. Vốn đã là “thủ phủ” công nghiệp với hàng loạt dự án tỷ USD của Samsung, Canon, Goertek… nay Bắc Ninh được tiếp thêm sức mạnh khi hợp lực cùng Bắc Giang - điểm đến mới nổi của dòng vốn toàn cầu với những cái tên lớn như Foxconn, Hana Micron, Luxshare. Sự kết hợp này không chỉ mở rộng quy mô sản xuất mà còn hình thành cụm công nghiệp - công nghệ cao có sức lan tỏa mạnh mẽ bậc nhất khu vực phía Bắc.

Bắc Ninh được biết đến là “thủ phủ” FDI ở khu vực phía Bắc, sau khi được sáp nhập với Bắc Giang, đã nhân đôi sức mạnh.

Tháng 8 vừa qua, Bắc Ninh tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư, trao hàng chục quyết định đầu tư mới, khẳng định sức hấp dẫn của địa phương hợp nhất. Ông Châu Nghĩa Văn - Phụ trách Tổng bộ Foxconn Việt Nam - cho biết tập đoàn hiện đã đầu tư gần 3,5 tỷ USD tại Việt Nam, với các cơ sở đặt tại Bắc Ninh, Bắc Giang và Quảng Ninh, tạo việc làm cho hơn 100.000 lao động. Năm nay, Foxconn sẽ tiếp tục mở rộng hai dự án tại KCN Quang Châu, tăng vốn thêm 320 triệu USD để đáp ứng nhu cầu sản xuất toàn cầu.

Ở phía Nam, dòng vốn FDI cũng đang chảy mạnh vào TPHCM sau khi sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Nếu TPHCM được xem là trung tâm tài chính, dịch vụ và đổi mới sáng tạo thì Bình Dương là “động cơ công nghiệp” của vùng, Bà Rịa - Vũng Tàu giữ vai trò cửa ngõ logistics quốc tế, sở hữu hệ thống cảng nước sâu cùng tiềm năng du lịch biển. Sự hội tụ này tạo nên một cực tăng trưởng toàn diện, mang đến lực hút đầu tư đặc biệt cho “siêu đô thị vùng” TPHCM.

Thành phố hiện đang hoàn thiện danh mục các dự án trọng điểm để đón dòng vốn mới, tập trung vào các lĩnh vực chiến lược như cảng trung chuyển quốc tế, trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển (R&D), công nghệ vật liệu mới, năng lượng sạch, công nghiệp bán dẫn , thiết kế và chế tạo vi mạch, điện tử linh hoạt, chip và pin công nghệ cao. Trong đó, dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ được xem là biểu tượng hạ tầng mới của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Trong số vốn FDI đăng ký vào TPHCM thời gian qua, nhiều dự án công nghệ cao , nổi bật có thể kể đến như Nhà máy chế tạo thiết bị sản xuất vi mạch của BE Semiconductor Industries N.V (42 triệu USD), dự án Amazon Data Services Việt Nam (tăng vốn 48 triệu USD) hay dược phẩm GSK Việt Nam (tăng vốn 133 triệu USD) mở rộng sản xuất và nghiên cứu dược phẩm.

Củng cố vị thế đầu tư dài hạn

Khảo sát mới nhất của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho thấy, có tới 76% doanh nghiệp hội viên sẵn sàng giới thiệu Việt Nam như một điểm đến đầu tư, tăng 4 điểm phần trăm so với quý trước. Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) cũng tăng lên 66,5 điểm, mức cao nhất trong vòng 3 năm qua.

BCI quý III của EuroCham đạt 66,5 điểm - mức cao nhất trong 3 năm qua, phản ánh tinh thần lạc quan của doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam.

Ông Bruno Jaspaert - Chủ tịch EuroCham - chỉ ra, đáng chú ý nhất của khảo sát lần này là sự cải thiện rõ rệt trong tâm lý doanh nghiệp . Có 80% nhà đầu tư bày tỏ lạc quan về triển vọng Việt Nam trong 5 năm tới, trong khi 76% khẳng định sẽ giới thiệu Việt Nam cho đối tác như một điểm đến đầu tư tiềm năng. “Điều đó cho thấy sức hút của Việt Nam vẫn bền vững, bất chấp những biến động bên ngoài,” ông Bruno nhấn mạnh.

Đặc biệt, việc FTSE Russell chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ nhóm cận biên lên mới nổi thứ cấp đã củng cố thêm niềm tin của nhà đầu tư quốc tế. Theo ông Bruno, sự kiện này không chỉ phản ánh vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên bản đồ đầu tư toàn cầu mà còn góp phần thúc đẩy tâm lý lạc quan, được thể hiện rõ qua kết quả BCI quý này.

BCI cũng song hành cùng tham vọng tăng trưởng của Việt Nam khi 42% doanh nghiệp tham gia khảo sát tin tưởng rằng Việt Nam sẽ đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3-8,5% trong năm nay.