Loại hoa trồng nhiều ở Việt Nam, đem nấu canh giúp bổ gan, thận, người dân đem bán kiếm hơn 1 tỷ đồng/năm

Tiềm năng dược lý của hoa thiên lý

Theo BSCKII Huỳnh Tấn Vũ (Bệnh viện Đại học Y Dược cơ sở 3), hoa thiên lý (dạ lài hương) là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Thành phần dinh dưỡng đáng chú ý trong hoa thiên lý bao gồm protein (2,9g), glucid (2,8g), chất xơ (3g), canxi (52mg), photpho (53mg), sắt (1,2mg), beta carotene (1,17mg), vitamin B1 (0,19mg), B2 (0,13mg), PP (1,1mg) và vitamin C (48mg).

Hoa thiên lý

Nghiên cứu sơ bộ của GS. Đỗ Tất Lợi và Ngô Vân Thu cho thấy cả lá và thân cây hoa thiên lý đều chứa ancaloit, một nhóm hợp chất có tác dụng dược lý đa dạng, tương tự như morphin (giảm đau), quinine (chống sốt rét), atropin (giãn đồng tử, giảm co thắt cơ). Một số ancaloit còn được sử dụng trong điều trị an thần, chống co giật, chống viêm và hạ huyết áp.

Công dụng theo Đông y và kinh nghiệm dân gian

Trong Đông y, hoa thiên lý có vị ngọt, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và an thần. Hoa có tính sát khuẩn tự nhiên, giúp loại bỏ vi khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm. Các món ăn chế biến từ hoa thiên lý giúp giải nhiệt, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị bệnh trĩ. Nhờ hàm lượng chất xơ và diệp lục cao, ít calo, hoa thiên lý còn tạo cảm giác no lâu, hạn chế hấp thụ chất béo, hỗ trợ giảm cân.

Nhờ khả năng thanh nhiệt, giải độc, hoa thiên lý còn giúp phòng ngừa và giảm triệu chứng rôm sảy ở trẻ em. Có thể nghiền nhỏ hoa và nấu cùng bột hoặc cháo cho trẻ ăn.

Lá và hoa thiên lý tươi dùng để nấu canh có tác dụng bổ gan, thận. Người khó ngủ, lo âu có thể dùng hoa thiên lý nấu canh để cải thiện giấc ngủ, giảm tiểu đêm, mệt mỏi, đồng thời an thần, bổ tâm thận. Để cải thiện giấc ngủ, có thể kết hợp hoa thiên lý với lá vông nem hoặc thịt lợn, cá diếc, sử dụng liên tục trong 5-7 ngày.

Trong quá khứ, lá thiên lý cũng từng được ứng dụng trong điều trị bệnh. Tháng 5/1962, Bệnh viện Thái Bình đã sử dụng lá thiên lý để chữa trị một số trường hợp bị trĩ và sa dạ con, ghi nhận kết quả khả quan.

Mặc dù có nhiều lợi ích, cần lưu ý khi sử dụng hoa thiên lý:

- Không lạm dụng: Do chứa ancaloit, ăn quá nhiều hoa thiên lý có thể gây ngộ độc. Nên sử dụng khoảng 1-2 lần/tuần.

- Tránh kết hợp với thực phẩm chứa sắt: Không nên kết hợp hoa thiên lý với gan, thịt lợn, rau muống, đặc biệt là với người đau khớp, vì sắt có thể làm mất kẽm trong cơ thể.

- Không nấu quá kỹ: Nấu kỹ có thể làm giảm dinh dưỡng và hiệu quả điều trị của hoa.

Loài hoa mang lại giá trị kinh tế cao

Hoa thiên lý được trồng ở nhiều địa phương như Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Nghệ An... Không chỉ mang lại lợi ích sức khỏe, loài hoa này còn giúp người dân nâng cao thu nhập. Ông Nguyễn Trọng Diện, thôn Yên Bình, xã Yên Mỹ, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa, chia sẻ gia đình ông thu về trên 1 tỷ đồng/năm nhờ trồng và kinh doanh hoa thiên lý, đồng thời tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Với những lợi ích về sức khỏe và kinh tế, hoa thiên lý xứng đáng là một loại cây trồng tiềm năng cần được quan tâm và phát triển hơn nữa tại Việt Nam.