Loại cây 'đẻ ra vàng' được Trung Quốc coi như 'thần dược', lùng mua ráo riết giá tới 15 triệu/kg

"Loài hoa trong truyền thuyết"

Trà hoa vàng là loài thực vật cổ, cực kỳ quý hiếm

Danh tác y học Bản thảo cương mục chép rằng: " Cây sơn trà sinh trưởng ở phương nam, cuối đông nở hoa, cánh đỏ, nhụy vàng, cũng có người nói có hoa màu vàng. Lá non của sơn trà có thể được xào ăn hoặc hấp sấy khô để uống ".

Trước khi trà hoa vàng được phát hiện, người Trung Quốc chỉ thấy trà hoa đỏ, trắng hay đỏ trắng, còn sơn trà vàng chỉ có trong trí tưởng tượng của nhiều người.

Vào những năm 1960, giống trà hoa vàng trong truyền thuyết đã được các nhà thực vật học Trung Quốc phát hiện tại khu vực núi Thập Vạn Đại (Quảng Tây) và các nhà thực vật học đã đặt tên cho nó là Trà hoa vàng (Kim hoa trà). Kể từ đó, bức màn bí ẩn về loài "hoa tiên" đã được vén mở.

Trà hoa vàng được Trung Quốc coi như "thần dược", lùng mua ráo riết với giá rất cao. (Ảnh minh họa)

Năm 1984, trà hoa vàng được Trung Quốc đưa vào danh sách thực vật được bảo vệ cấp độ I quốc gia cùng với nhân sâm, ngân sam...

Sơn trà ngoài để làm cảnh thì đã được chứng minh là có tác dụng nhất định trong việc giảm mỡ máu và đường huyết, được đưa vào danh sách "Tiêu chuẩn chất lượng thuốc Choang của Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Tập II)".

Theo thống kê, đại đa số sơn trà tự nhiên (trà rừng) trên thế giới phân bố ở khu vực thành phố Phòng Thành Cảng (Quảng Tây, Trung Quốc). Khu vực này cũng sở hữu nhiều giống sơn trà đứng đầu trong nước và thậm chí trên thế giới.

Thương lái Trung Quốc sang Việt Nam thu mua

Từng là loài cây rừng bị khai thác bừa bãi, trà hoa vàng đối diện nguy cơ mai một. Trước đây, thương lái trả 1,5–2 triệu đồng mỗi cây để đào bán, khiến nguồn giống tự nhiên suy giảm nghiêm trọng. Tuy nhiên, nhờ nỗ lực bảo tồn và trồng nhân giống, huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh), nơi được xem là thủ phủ của trà hoa vàng, đã phục hồi diện tích trồng lên đến gần 300 ha. Sản phẩm trà hoa vàng tại đây đã được chứng nhận OCOP 5 sao – chuẩn cao nhất theo chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” – và hướng đến OCOP quốc gia.

Trà hoa vàng khô từ Ba Chẽ đang giao dịch ở mức giá đặc biệt cao, lên tới 14–15 triệu đồng mỗi kg. Các bộ phận như lá, búp non, và hoa đều được tận dụng với nhiều công dụng y học.

Trà hoa vàng khô Ba Chẽ. (Ảnh minh họa)

Nhờ giá trị dược liệu và kinh tế, trà hoa vàng rất được người Trung Quốc săn đón. Các thương lái Trung Quốc cũng thường sang Việt Nam thu mua trà hoa vàng. Tại huyện Ba Vì, Hà Nội đã ghi nhận tình trạng, thương lái Trung Quốc bao tiêu toàn bộ cả cây, hoa và lá của trà hoa vàng.

Người dân địa phương chia sẻ, ngoài mua hoa và lá thì thương lái Trung Quốc lùng hoa gốc hoa trà vàng quanh năm, bất kể cây lớn bé, thậm chí cây bị đào gốc, chặt rễ, bó lại như bó củi cũng mua.

Được biết, hoa trà vàng tươi sau khi nhập về Trung Quốc, được sấy khô sẽ có giá trung bình khoảng 150-170 triệu/kg, gấp 10 lần giá thu mua tại Việt Nam.

Những lợi ích sức khỏe của trà hoa vàng

Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, Chè hoa vàng, trà hoa vàng hay còn gọi là Kim hoa trà (danh pháp hai phần: Camellia chrysantha) là một loài thực vật hạt kín trong họ Theaceae, được tìm thấy ở Trung Quốc (tây nam tỉnh Quảng Tây) và Việt Nam tỉnh Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang), (tỉnh Bắc Kạn), (tỉnh Quảng Ninh), Nghệ An (Quế Phong). Vĩnh Phúc (Tam Đảo), Ninh Bình, Đà Lạt, Tuyên Quang, Hà Nội (Ba Vì), Đồng Nai (Vĩnh Cửu).

Trà hoa vàng là loài cây quý hiếm, có nhiều giá trị để lấy hoa và lá để làm dược liệu, có thể làm cây trồng tầng dưới ở các đai rừng phòng hộ, trồng làm cây cảnh và làm đồ uống cao cấp, có tác dụng phòng và chống các bệnh huyết áp, tim mạch, tiểu đường, u bướu.

Hiện nay, chè hoa vàng bị đe dọa do mất môi trường sống cũng như việc thu lượm cây giống thái quá.

(Ảnh minh họa).

Theo "Camellia International Journal" – tạp chí chuyên nghiên cứu về Chè hoa vàng của thế giới, các hợp chất của trà hoa vàng có khả năng kiềm chế sự sinh trưởng của các khối u đến 33,8% trong khi chỉ cần đạt đến ngưỡng 30% đã có thể xem là thành công trong điều trị ung thư; giúp giảm đến 35% hàm lượng cholesterol trong máu, trong khi dùng các loại thuốc khác thì mức độ giảm chỉ là 33,2%...

Một số công trình nghiên cứu cho thấy trà hoa vàng giảm triệu chứng xơ vữa động mạch do máu nhiễm mỡ, điều hòa huyết áp, hạ đường huyết; chữa kiết lỵ, đại tiện ra máu…

Lá trà hoa vàng có thể uống, điều chỉnh các chất béo trong cơ thể, lượng đường trong máu, giải độc gan và thận, theo y học Trung Quốc công bố, trà hoa vàng có 9 tác dụng chính:

Trong lá trà có những hoạt chất làm giảm tổng hàm lượng lipid trong huyết thanh máu, giảm lượng cholesterol mật độ thấp (cholesterol xấu) và tăng lượng cholesterol mật độ cao (cholesterol tốt); - Nước sắc lá chè có tác dụng hạ huyết áp rõ ràng và tác dụng được duy trì trong thời gian tương đối dài.

(Ảnh minh họa).

Nước sắc lá chè có tác dụng ức chế sự tụ tập của tiểu cầu, chống sự hình thành huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu; Phòng ngừa ung thư và ức chế sự phát triển của các khối u khác - Hưng phấn thần kinh; Lợi tiểu mạnh; Giải độc gan và thận, ngăn ngừa xơ vữa động mạnh máu - Ức chế và tiêu diệt vi khuẩn;

Ngoài ra, lá chè còn có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và duy trì trạng thái bình thường của tuyến giáp.