Làm từ thiện nhiều có được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự?

Nhiều cá nhân và hội nhóm từ thiện đã xây dựng được hình ảnh đẹp trong cộng đồng nhờ tấm lòng nhân ái và những hoạt động tích cực giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn. Họ đã tổ chức quyên góp, trao quà, hỗ trợ tiền bạc và vật chất cho các gia đình nghèo, người bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bệnh tật và nhận được sự ngưỡng mộ, cảm kích của đông đảo người dân.

Tuy nhiên, khi một vài người trong số họ vướng vào vòng lao lý vì các sai phạm trong kinh doanh, nhiều người băn khoăn liệu những việc làm tốt đẹp trước đây của họ có được xem xét trong quá trình xét xử hay không.

Theo luật sư Phạm Thanh Hữu, đoàn luật sư TP HCM, cần xem xét các quy định của pháp luật hiện hành. Cụ thể, Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đã quy định rõ về các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Một số tình tiết có thể kể đến như:

1. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

a) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm.

b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả.

c) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

d) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết.

Làm từ thiện nhiều không mặc định là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự (Ảnh minh hoạ)

đ) Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội.

e) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra.

g) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra.

h) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn.

i) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng.

k) Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức.

l) Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra.

m) Phạm tội do lạc hậu.

n) Người phạm tội là phụ nữ có thai.

o) Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên.

p) Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng.

q) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.

(Ảnh minh hoạ)

r) Người phạm tội tự thú.

s) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải.

t) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án.

u) Người phạm tội đã lập công chuộc tội.

v) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác.

x) Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.

2. Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.

3. Các tình tiết giảm nhẹ đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt.

Căn cứ vào quy định nêu trên, làm từ thiện nhiều không mặc định là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, khi quyết định hình phạt, Tòa án căn cứ vào tình hình thực tế để xem xét việc làm từ thiện trước đó của bị cáo là tình tiết giảm nhẹ hay không và ghi rõ lý do giảm nhẹ (nếu có) trong bản án.