Không thuộc diện theo Nghị định 178, công chức, người lao động thôi việc hưởng trợ cấp ra sao?

Những trường hợp phải nghỉ việc?

Nghị định 170/2025 quy định rõ bốn tình huống chấm dứt quan hệ công vụ và thủ tục xử lý:

1. Tự nguyện xin thôi việc: Công chức nộp đơn kèm biên bản bàn giao công việc, tài sản và văn bản xác nhận đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Thủ trưởng cơ quan quản lý xem xét, ra quyết định trong 30 ngày kể từ khi hồ sơ hợp lệ. Sau khi quyết định có hiệu lực, người lao động nhận trợ cấp một lần và được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

2. Bị đánh giá "không hoàn thành nhiệm vụ" hai năm liên tiếp: Kết quả xếp loại công chức hằng năm là căn cứ pháp lý. Khi cá nhân có hai năm liền xếp loại không đạt, cơ quan quản lý phải ban hành quyết định thôi việc trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày phê duyệt báo cáo đánh giá. Quy trình bàn giao và chi trả trợ cấp giống trường hợp tự nguyện.

3. Dôi dư nhưng không bố trí được vị trí phù hợp: Sau khi rà soát vị trí việc làm, nếu không còn chức danh tương ứng và không thể chuyển sang vị trí khác, cơ quan lập danh sách dôi dư. Hết thời gian sắp xếp (thường sáu tháng), quyết định thôi việc được ban hành trong vòng 30 ngày. Người lao động hưởng trợ cấp theo Nghị định 170.

4. Buộc thôi việc theo quyết định kỷ luật: Khi kết luận kỷ luật ở mức buộc thôi việc có hiệu lực, cơ quan chấm dứt quan hệ công vụ ngay; cá nhân chỉ được giải quyết các quyền lợi về bảo hiểm xã hội theo pháp luật hiện hành và không nhận trợ cấp thôi việc quy định tại Nghị định 170.

Trong cả bốn trường hợp, quyết định thôi việc chỉ được ký sau khi người liên quan hoàn thành bàn giao hồ sơ, tài sản, công nợ. Nếu quá thời hạn mà nghĩa vụ chưa hoàn tất, cơ quan vẫn ra quyết định và tiếp tục xử lý phần tồn đọng theo quy định tài chính công.

Riêng nhóm dôi dư do sáp nhập (sau 6 tháng không bố trí được việc làm) sẽ được địa phương đề nghị áp dụng chính sách của Nghị định 154. Còn các trường hợp tinh giản thuộc đề án cơ cấu tổ chức ở quy mô lớn tiếp tục thực hiện theo Nghị định 178/2024.

Công chức thôi việc không thuộc diện Nghị định 178 và Nghị định 67 được hưởng trợ cấp theo Nghị định 154/2025/NĐ-CP. (Ảnh minh họa)

Nghị định 154/2025 xác định 8 nhóm thuộc diện tinh giản:

Nhóm 1: công chức, viên chức, người lao động dôi dư sau sắp xếp bộ máy.

Nhóm 2: lãnh đạo, quản lý thôi giữ chức hoặc về vị trí có lương thấp hơn do cơ cấu và tự nguyện rời biên chế.

Nhóm 3, lãnh đạo, quản lý bị miễn nhiệm nhằm cơ cấu lại, tự nguyện tinh giản.

Nhóm 4: người dôi dư khi sắp xếp vị trí việc làm nhưng không bố trí được công việc khác, hoặc bố trí được nhưng tự nguyện nghỉ.

Nhóm 5: người chưa đạt chuẩn trình độ với vị trí, không thể đào tạo lại hay bố trí việc phù hợp.

Nhóm 6: cá nhân bị xếp loại "không hoàn thành nhiệm vụ" trong năm trước hoặc năm xét tinh giản, hoặc chỉ "hoàn thành" nhưng tự nguyện.

Nhóm 7: người có trên 200 ngày nghỉ ốm đau trong năm hoặc đạt ngưỡng tối đa nghỉ ốm đau, tự nguyện tinh giản.

Nhóm 8: lao động hợp đồng không xác định thời hạn, cán bộ không chuyên trách cấp xã, thôn, tổ dân phố dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính.

Chế độ cho công chức nghỉ việc

Từ giữa tháng 6, Nghị định 154/2025 có hiệu lực, dành riêng cho công chức, viên chức dôi dư sau sáp nhập địa giới hành chính.

Với trường hợp chọn thôi việc ngay, văn bản quy định một khoản trợ cấp bằng 3 tháng phụ cấp hiện hưởng để tìm việc, kèm phần hỗ trợ một lần tương đương 1,5 tháng phụ cấp cho mỗi năm công tác có đóng bảo hiểm bắt buộc.

Người còn dưới 5 tuổi nữa mới đủ điều kiện hưu trí được cộng thêm khoản 0,8 lần phụ cấp nhân với số tháng nghỉ sớm (tối đa 60 tháng).

Những người dưới 45 tuổi cũng có thể đi học nghề tối đa sáu tháng, vẫn hưởng nguyên lương và được cơ quan đóng các loại bảo hiểm trong suốt thời gian đào tạo.

Nếu không rơi vào diện dôi dư vì sáp nhập, công chức chọn con đường tự nguyện nghỉ việc hoặc bị buộc thôi việc sẽ được xử lý theo Nghị định 170/2025, có hiệu lực từ 1/7.

Văn bản này ấn định một gói hỗ trợ chung: ba tháng tiền lương hiện hưởng để ổn định cuộc sống, cộng thêm 1,5 tháng lương cho mỗi năm công tác. Khoản trợ cấp một tháng lương áp dụng cho quãng công tác từ sáu đến dưới 12 tháng, còn thời gian dưới ba tháng không tính vào thâm niên. Toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội được bảo lưu, giúp người lao động nối tiếp quyền lợi nếu chuyển sang khu vực khác.

Việc phân định rõ giữa các nhóm đối tượng nghỉ việc theo từng lý do, tự nguyện, tinh giản biên chế hay kỷ luật, là bước tiến cần thiết để bảo đảm minh bạch, công bằng và nhất quán trong thực thi chính sách công vụ. Các quy định tại Nghị định 170 và 154/2025 không chỉ giúp chuẩn hóa quy trình xử lý thôi việc, mà còn thể hiện tinh thần nhân văn của Nhà nước khi dành những chính sách hỗ trợ thiết thực cho người lao động rời khỏi khu vực công.