Không đóng phạt nguội xe máy, nhiều thủ tục sẽ bị 'treo', người dân cần lưu ý

Đội CSGT Hàng Xanh, thuộc Phòng CSGT (PC08), Công an TP.HCM, đã công khai danh sách 201 xe máy đi trên vỉa hè bị CSGT ghi hình phạt nguội trên các tuyến đường ở Gò Vấp, Bình Thạnh (cũ) như: Nguyễn Oanh, Phan Văn Trị, Nguyễn Xí, Phạm Văn Đồng... Những hình ảnh này được CSGT Hàng Xanh ghi nhận trong ngày 17 và 18/9.

Thông tin này ngay lập tức nhận được sự chú ý của rất nhiều người dân, bởi thực trạng đi xe máy trên vỉa hè diễn ra rất phổ biển ở TP.HCM, nhất là lúc kẹt xe. Trong số rất nhiều ý kiến cho rằng việc công an xử phạt nguội trong trường hợp này sẽ giúp hạn chế tình trạng xe máy lấy mất phần đường của người đi bộ, thì vẫn có vài ý kiến tỏ ra bình thản, không sợ bị phạt nguội.

Lý do là họ cho rằng xe máy không bị ràng buộc như ô tô vì không qua đăng kiểm, dù có bị phạt nguội thì không đóng cũng không ai làm gì được. Điều này liệu có đúng?

Đóng phạt nguội để tránh phiền toái

Luật sư Đỗ Khắc Tất Hưng, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết theo khoản 8, khoản 11 Điều 47 Nghị định 168/2024, trong trường hợp phạt nguội thì cơ quan chức năng sẽ gửi thông báo yêu cầu chủ phương tiện và người có liên quan đến trụ sở cơ quan để giải quyết.

Nếu quá thời hạn mà người vi phạm chưa đến giải quyết hoặc chưa chấp hành quyết định xử phạt thì cơ quan chức năng sẽ gửi thông báo cho cơ quan đăng kiểm (đối với xe phải đăng kiểm), cơ quan đăng ký xe, cơ quan cấp giấy phép lái xe (nếu đã xác định được người vi phạm).

Khi đó, cơ quan đăng kiểm, đăng ký xe, cấp giấy phép lái xe sẽ chưa giải quyết việc việc đăng kiểm, đăng ký phương tiện vi phạm, chưa cấp, đổi, cấp lại giấy phép lái xe đối với người vi phạm, trong trường hợp yêu cầu thực hiện thủ tục.

"Như vậy, đối với trường hợp xe mô tô, xe gắn máy (gọi chung là xe máy) vốn không thuộc diện phải kiểm định (theo khoản 4 Điều 3 Nghị định 166/2024), việc né tránh đóng phạt nguội sẽ khiến cho chủ xe/người điều khiển xe máy sẽ chưa thực hiện ngay được những thủ tục liên quan đến chính chiếc xe máy vi phạm đó, chẳng hạn như đăng ký mua bán xe, hoặc thủ tục về giấy phép lái xe máy như cấp, cấp đổi, cấp lại.

Chủ xe hoặc người điều khiển xe sẽ phải chấp hành xong quyết định xử phạt thì mới được tiếp tục thực hiện các thủ tục trên. Các quy định này có thể xem là một dạng “trở ngại kỹ thuật” nhằm buộc người vi phạm phải chấp hành quyết định xử phạt", Luật sư Hưng nhận định.

Ngoài ra, theo khoản 1 Điều 78 Luật Xử lý Vi phạm Hành chính 2012, sửa đổi năm 2020 và 2025, quá thời hạn chấp hành mà chưa đóng phạt thì có thể bị (i) áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, đồng thời (ii) chịu khoản tiền chậm nộp ở mức 0,05%/ngày trên số tiền phạt chưa nộp.

Các biện pháp cưỡng chế được quy định tại khoản 2 Điều 86 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, chẳng hạn như biện pháp khấu trừ một phần lương/thu nhập, khấu trừ tiền từ tài khoản của người vi phạm,… Do đó, người dân cần lưu ý để thực hiện đúng, đóng phạt nguội đúng hạn, tránh phiền toái phát sinh.

Nhiều người lầm tưởng xe máy không bị ràng buộc như ô tô vì không qua đăng kiểm nên có thể “né” phạt nguội Tuy nhiên, việc này khiến người vi phạm sẽ gặp hàng loạt rắc rối khi àm thủ tục hành chính. (Ảnh minh họa)

Nếu để lâu không đóng, có được xóa phạt nguội?

Nói thêm về việc không chấp hành quyết định xử phạt nguội, Luật sư Nguyễn Đình Thế, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết theo khoản 1, khoản 2 Điều 74 Luật Xử phạt vi phạm hành chính 2012, sửa đổi bởi khoản 36 Điều 1 Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi 2020, có quy định về thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Cụ thể, thời hiệu là 1 năm kể từ ngày ra quyết định, quá thời hạn này thì không thi hành quyết định đó nữa; trừ trường hợp quyết định xử phạt có áp dụng hình thức xử phạt tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, biện pháp khắc phục hậu quả thì vẫn phải tịch thu tang vật, phương tiện, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

Trong trường hợp cá nhân, tổ chức bị xử phạt cố tình trốn tránh, trì hoãn thì thời hiệu 1 năm nói trên được tính lại từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, trì hoãn.

Căn cứ khoản 10 Điều 3 Thông tư 79/2024 của Bộ Công an thì tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ mà chưa thực hiện xong yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết vụ việc vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ thì chưa được giải quyết việc đăng ký phương tiện vi phạm.

Do đó, người vi phạm giao thông nếu không đóng phạt nguội sẽ không được làm thủ tục đăng ký xe mới, sang tên, mua bán hay thừa kế xe. Chỉ sau khi hoàn tất việc nộp phạt, cơ quan đăng ký xe mới tiếp nhận hồ sơ.

Luật sư Thế đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia liên thông giữa Giao thông, Công an, Thuế, Ngân hàng... Khi đó, vi phạm giao thông chưa xử lý có thể ảnh hưởng đến vay vốn, thủ tục thuế, thậm chí bị tạm hoãn xuất cảnh, qua đó nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.