Thứ hai, 07/07/2025
Công ty công nghệ năng lượng Quaise, xuất thân từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), đang khoan xuống độ sâu chưa từng có trong lịch sử bằng cách sử dụng công nghệ từng được sử dụng để nghiên cứu phản ứng hạt nhân nhiệt hạch. Mục tiêu khai thác năng lượng địa nhiệt siêu tới hạn vì đây là một nguồn năng lượng sạch gần như vô hạn có khả năng thay thế nhiên liệu hóa thạch trên toàn cầu.
Chúng ta đều biết lõi Trái đất rất nóng – nhưng ít ai hình dung được quy mô thực sự. Nhiệt độ tại trung tâm lõi sắt của Trái đất ước tính lên đến 5.200 độ C, được tạo ra từ sự phân rã của các nguyên tố phóng xạ và phần nhiệt còn lại từ thời điểm hành tinh hình thành.
Theo kỹ sư nghiên cứu nhiệt hạch Paul Woskov từ MIT, nếu có thể khai thác được chỉ 0,1% năng lượng dưới lòng đất, nhân loại có thể đủ điện dùng cho hơn 20 triệu năm.
Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ: Làm sao tiếp cận được nguồn nhiệt đó. Các nhà máy địa nhiệt hiện tại chỉ có thể xây dựng ở những nơi có nguồn nhiệt gần bề mặt, thuận tiện truyền tải – vốn cực kỳ hiếm. Vì vậy, năng lượng địa nhiệt hiện chỉ chiếm khoảng 0,3% tiêu thụ năng lượng toàn cầu.
Phát hiện "kho báu" năng lượng khổng lồ nằm trong lòng đất (Ảnh minh họa).
Dự án khoan sâu nhất mà con người từng thực hiện là hố siêu sâu Kola tại Nga, bắt đầu từ năm 1970 và dừng lại ở độ sâu 12.289m vào năm 1989 – sâu hơn cả đáy đại dương, nhưng vẫn chưa chạm tới lớp phủ (mantle) của Trái đất.
Nhiệt độ tại đó cao hơn dự kiến (180 độ C thay vì 100 độ C), đá trở nên xốp và chứa nhiều chất lỏng, khiến điều kiện khoan trở nên gần như không thể kiểm soát. Các dự án tương tự tại Đức cũng phải dừng lại sớm vì gặp khó khăn tương tự, dù đã chi hàng trăm triệu euro.
Tuy độ sâu này chưa đủ để tạo ra năng lượng địa nhiệt hiệu quả, nhưng lại quá nóng và phức tạp để tiếp tục khoan bằng công nghệ truyền thống.
Công nghệ khoan bằng năng lượng định hướng (directed-energy drilling) đang mở ra một hướng đi mới. Thay vì sử dụng mũi khoan vật lý, các nhà nghiên cứu dùng chùm sóng năng lượng tần số cao để làm nóng, làm tan chảy và phá vỡ đá trước khi tiếp xúc trực tiếp.
Đặc biệt, công nghệ gyrotron – phát minh từ Liên Xô trong những năm 1960 – được tái ứng dụng để phục vụ công nghệ này. Gyrotron tạo ra sóng điện từ ở dải tần millimeter (30–300 GHz), có thể truyền đi hàng chục km với hiệu suất hơn 90%, không bị phân tán như laser.
Theo báo cáo của Bộ Năng lượng Mỹ, với gyrotron công suất 1 MW, người ta có thể khoan với tốc độ 70 mét/giờ, tạo ra các đường hầm nhỏ có thể chịu nhiệt và không cần bê tông gia cố. Đá được nung chảy sẽ tự biến thành một lớp kính bọc quanh thành giếng khoan – vừa chống thấm, vừa tăng độ bền.
Ra đời năm 2018, Quaise Energy kết hợp khoan xoay truyền thống với công nghệ gyrotron, sử dụng khí argon để làm mát và đẩy vật chất nóng lên khỏi giếng khoan.
Mục tiêu của Quaise là khoan sâu tới 20km – gấp đôi độ sâu kỷ lục trước đây – chỉ trong 100 ngày (so với 20 năm của Kola). Ở độ sâu đó, nhiệt độ dự kiến lên tới 500 độ C, đủ để chuyển nước thành trạng thái siêu tới hạn – giúp nhà máy điện khai thác gấp 10 lần năng lượng so với hệ thống địa nhiệt thường.
Công ty đã huy động được 105 triệu USD, và đặt mục tiêu gọi thêm 200 triệu USD để xây dựng nhà máy điện đầu tiên. Cuối năm 2025, Quaise sẽ thực hiện thử nghiệm thực địa lớn tại Texas.
Một phần trong chiến lược của Quaise là tận dụng hạ tầng sẵn có của các nhà máy điện than – vốn đang dần bị loại bỏ vì lý do môi trường. Bằng cách thay thế nguồn nhiệt hóa thạch bằng năng lượng địa nhiệt siêu tới hạn, các nhà máy này có thể tiếp tục vận hành vô thời hạn mà không phát thải carbon.
Hiện Quaise đã hợp tác với Nevada Gold Mines để bắt đầu ứng dụng công nghệ vào các địa điểm hiện có. Nếu thành công, công nghệ này có thể được nhân rộng toàn cầu – nơi đâu có vỏ Trái đất, nơi đó có năng lượng.
“Trong vài thập kỷ tới, thế giới sẽ cần một lượng năng lượng khổng lồ mà không gây ra khí thải carbon. Công nghệ mà Quaise đang phát triển là một giải pháp hiệu quả và có thể mở rộng rất lớn, giúp chúng ta tiến gần hơn đến mục tiêu sử dụng nguồn điện sạch, ổn định và lâu dài”, ông Mark Cupta, Giám đốc Quỹ Prelude Ventures – đơn vị đã đầu tư vào Quaise, chia sẻ.
Nếu mọi thứ diễn ra đúng như kế hoạch, Quaise có thể tái khởi động nhà máy điện than đầu tiên bằng địa nhiệt vào năm 2028, sau đó nhân rộng mô hình này trên toàn cầu. Với hơn 8.500 nhà máy điện than đang hoạt động, tổng công suất 2.000 GW cần chuyển đổi trước năm 2050, cơ hội là vô cùng lớn.
Khác với điện mặt trời hay điện gió cần diện tích lớn và phụ thuộc thời tiết, điện địa nhiệt siêu sâu gần như không chiếm không gian, hoạt động ổn định 24/7, và có thể tạo nên sự chuyển dịch địa chính trị toàn cầu – nơi quốc gia nào cũng có thể tiếp cận nguồn năng lượng sạch, bền vững ngay dưới lòng đất của mình.
Từ nay đến trước ngày 1/8/2025, nhiều người dùng SIM di động tại Việt Nam...
Kiến thức - 21 giờ, 2 phút trước
Theo quy định hiện hành, Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố có thể được miễn nhiệm trong trường hợp không đảm bảo sức khỏe, do hoàn cảnh gia đình, do không hoàn thành...
Tin trong ngày - 21 giờ, 11 phút trước
Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, mang đến những thay đổi quan trọng trong chính sách an sinh xã hội, đặc biệt là việc...
Đời sống số - 21 giờ, 22 phút trước
Đôi tai nắm giữ mật mã bí mật cho vận mệnh của bạn! Những người có đôi tai to được những người cao quý giúp đỡ, những người có đôi tai nhỏ thì điềm...
Tin trong ngày - 22 giờ, 30 phút trước
Lúc đầu, công ty chỉ lên kế hoạch khảo sát khu vực này trong vòng 3 đến 4 tuần. Nhưng sau phát hiện bất ngờ, họ đã quyết định mở rộng thời gian thăm...
Kiến thức - 22 giờ, 15 phút trước
Theo quy định, có những trường hợp này sẽ bị xóa hộ khẩu thường trú, người dân nên biết sớm kẻo thiệt thòi.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 15 phút trước
Mối tình này từng gây xôn xao giới giải trí Hồng Kông trước khi Tạ Đình Phong bước vào chuỗi những mối quan hệ đầy sóng gió với các mỹ nhân đình đám Cbiz....
Kiến thức - 3 giờ, 45 phút trước
Hiện nay, có 3 thay đổi quan trọng liên quan đến giao dịch tại máy ATM mà khách hàng cần nắm rõ để tránh bị gián đoạn giao dịch.
Tin trong ngày - 3 giờ, 45 phút trước
Bộ Y tế vừa ban hành thông tư quy định về đơn thuốc và việc kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú tại cơ sở khám chữa bệnh. Trong...
Dòng sự kiện - 3 giờ, 46 phút trước
Người dân nên biết để tránh rắc rối vì có một số trường hợp phải đo đạc lại khi sang tên sổ đỏ.
Kiến thức - 3 giờ, 46 phút trước
Một câu đố mẹo về từ ngữ đang được đưa ra để thử tài vốn từ vựng phong phú của người dùng Tiếng Việt. Không chỉ là một hình thức giải trí đơn thuần,...
Kiến thức - 3 giờ, 46 phút trước
Thông tư mới của Bộ Y tế không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người dân mà còn giảm áp lực cho các bệnh viện, cơ sở y tế.
Kiến thức - 3 giờ, 46 phút trước
Máy bay là phương tiện đưa hàng triệu người du lịch khắp thế giới mỗi ngày lại ẩn chứa nhiều "ổ vi khuẩn" khiến không ít hành khách phải giật mình.
Tin trong ngày - 3 giờ, 46 phút trước
Ngày 3/7/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 1864/QĐ-BGDĐT về việc sáp nhập Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Đà Nẵng vào Trường Cao đẳng nghề Đà...
Tin trong ngày - 3 giờ, 25 phút trước
Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, một thay đổi quan trọng trong chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) sẽ có hiệu lực, yêu cầu người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương...
Đời sống trẻ - 3 giờ, 25 phút trước
Tại buổi phỏng vấn của một công ty lớn, sáu ứng viên cùng tham gia và được đặt một câu hỏi: “Nếu một ngày, sếp và bạn học cùng lúc hỏi mượn xe bạn,...
Dòng sự kiện - 3 giờ, 25 phút trước
Theo quy định mới nhất, dù đã mua Bảo hiểm xe máy bắt buộc người dân vẫn có thể bị Cảnh sát giao thông (CSGT) xử phạt nếu không làm việc này.
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 25 phút trước
Nhiều người cho rằng tiêu thụ quá nhiều rượu bia là nguyên nhân duy nhất gây tổn thương gan. Tuy nhiên, có một loại thực phẩm khác, rất quen thuộc và được nhiều người...
Đàn ông yêu - 3 giờ, 26 phút trước
Ngày nay, nhiều phụ nữ kiếm tiền giỏi hơn chồng. Nhưng liệu đàn ông có thật sự thoải mái với điều đó? Hai câu chuyện hôn nhân dưới đây sẽ cho thấy mặt trái...
Kiến thức - 3 giờ, 26 phút trước
Theo đó sẽ có 8 trường hợp bị thu hồi biển số xe theo Thông tư 24/2023/TT-BCA.
Đời sống số - 4 giờ, 45 phút trước
Ngày 8 tháng 7, thứ Ba, ngày 14 tháng 6 âm lịch, sự kết hợp Thiên Can Địa Chi là năm Tỵ, tháng Quý Hợi ngày Ngũ Âm. Dưới sự kết hợp như vậy,...
Kiến thức - 4 giờ, 59 phút trước
Theo Nghị định 168, hành vi sử dụng đèn chiếu xa khi gặp xe đi ngược chiều sẽ bị xử phạt. Trong đó, mức phạt với tài xế ô tô là 800.000-1 triệu đồng....
Tin trong ngày - 4 giờ, 60 phút trước
Từ ngày 01/01/2026, Luật Nhà giáo sẽ chính thức có hiệu lực, mở ra một chương mới cho đội ngũ nhà giáo Việt Nam. Điểm nhấn quan trọng nhất là việc lương của nhà...
Chăm sóc sức khỏe - 4 giờ trước
7 loại cá tự nhiên này không chỉ giàu dưỡng chất, bổ như nhân sâm hay tổ yến, mà còn có mức giá bình dân, phù hợp với mọi gia đình. Ít người để...
Đời sống số - 4 giờ trước
Người dân có thể tra cứu địa chỉ mới sau sáp nhập hành chính qua VNeID, trợ lý AI Viettel, VNPost và web tra cứu chính thức.
Làm sao - 4 giờ, 1 phút trước
Việc theo dõi số điện hàng ngày giúp người dân biết trước số tiền, tránh bị bất ngờ khi nhận hóa đơn cuối tháng.