Giáo viên kiến nghị hoãn nhập học để đánh giá lại công thức quy đổi điểm đại học

Điểm thi thấp, điểm chuẩn cao ngất ngưởng

Những ngày qua, điểm chuẩn đại học là chủ đề nóng trên khắp các diễn đàn giáo dục. Một nghịch lý lớn đã được một giáo viên nêu bật điểm thi tốt nghiệp thấp nhưng điểm chuẩn lại cao.

Vị này phân tích, đề thi năm nay được đánh giá là rất khó, đặc biệt ở môn Toán và Tiếng Anh, khiến nhiều chuyên gia dự báo điểm chuẩn sẽ giảm. Tuy nhiên, thực tế ngược lại, điểm chuẩn nhiều ngành vẫn tăng vọt, hạ gục kỷ lục các năm trước. Nguyên nhân chính là do việc cộng điểm khuyến khích và áp dụng các công thức quy đổi điểm từ nhiều phương thức xét tuyển khác nhau.

"Thoáng nhìn vào các con số đó, ai cũng tưởng các trường đại học tuyển được thí sinh giỏi. Nhưng đó là sự bất bình đẳng, thiếu công bằng vô cùng lớn và đi ngược lại nguyên tắc khách quan, công bằng của tuyển sinh", vị giáo viên nhận định.

Các trường đã công bố điểm chuẩn đại học năm 2025, hiện thí sinh đang trong thời gian thực hiện xác nhận nhập học (Ảnh minh hoạ)

Theo đó, dù Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra bách phân vị để các trường làm căn cứ quy đổi, nhưng lại không kiểm soát công thức cụ thể. Điều này dẫn đến việc mỗi trường một kiểu, gây khó khăn và thiệt thòi lớn cho những học sinh chỉ dùng điểm thi tốt nghiệp để xét tuyển do chỉ tiêu cho phương thức này ngày càng bị thu hẹp.

Những bất công từ các phương thức xét tuyển đa dạng

Vấn đề thứ hai được chỉ ra là sự thiếu công bằng cố hữu giữa các phương thức xét tuyển khác nhau cho cùng một nguyện vọng.

Xét tuyển bằng học bạ: Phương thức này bị cho là không khách quan. Ngay trong một trường, các giáo viên khác nhau đã có cách đánh giá khác nhau. Mở rộng ra quy mô giữa các trường, các vùng miền, sự chênh lệch này càng lớn do đề kiểm tra không tương đương. Vị giáo viên thẳng thắn: "Do thương học sinh nên việc nâng điểm, nương nhẹ học sinh để làm đẹp học bạ và mong muốn học sinh mình trúng tuyển vào đại học là tâm lý chung của mọi giáo viên". Điều này dẫn đến điểm học bạ ngày càng cao ngất ngưởng.

Xét tuyển bằng chứng chỉ tiếng Anh (IELTS): Việc nhiều trường dùng chứng chỉ IELTS để xét tuyển đang tạo ra một rào cản lớn. Đây là bất công cho học sinh ở nông thôn hoặc địa phương khó khăn, không đủ điều kiện tiếp cận tiếng Anh. Trong khi kiến thức các môn khác học sinh nông thôn không thua kém gì. Thực tế cho thấy, học sinh ở thành phố lớn có lợi thế hơn hẳn. Tác giả cho rằng, chứng chỉ ngoại ngữ chỉ nên là điều kiện đầu ra khi tốt nghiệp đại học, bởi chi phí để học và thi là một gánh nặng lớn với các gia đình khó khăn.

Xét tuyển bằng kỳ thi riêng: Các kỳ thi riêng của một số trường đại học cũng gây thêm áp lực và tốn kém. Học sinh vừa phải ôn thi tốt nghiệp, vừa phải ôn luyện cho một kỳ thi riêng với dạng đề hoàn toàn khác. Cải cách giáo dục là phụ huynh mong muốn giảm áp lực cho con họ nhưng nhiều trường đại học lại tăng cường tuyển sinh bằng đề thi riêng nên tăng áp lực. Những học sinh không có điều kiện tham gia coi như mất đi một cơ hội, phải dồn toàn lực vào kỳ thi tốt nghiệp với chỉ tiêu ngày càng eo hẹp.

Đề xuất giải pháp vì một kỳ tuyển sinh công bằng

(Ảnh minh hoạ)

Từ những phân tích trên, vị giáo viên đã đưa ra một đề xuất táo bạo: "Tôi đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) chỉ đạo các trường đại học tạm dừng tuyển sinh để họp bàn, có một công thức quy đổi điểm cho mỗi khối làm sao công bằng cho thí sinh trên toàn quốc. Nếu thấy quá bất cập thì xét tuyển lại, thà chậm một thời gian nhưng công bằng cho thí sinh".

Trong thời gian chờ đợi sự vào cuộc của Bộ, một số giải pháp cụ thể cũng được đề xuất:

1. Với chứng chỉ tiếng Anh (IELTS): Chỉ nên cộng điểm khuyến khích thay vì thay thế điểm một môn. Cụ thể: IELTS 5.0 - 6.5 cộng 1 điểm; 7.0 - 7.5 cộng 1,5 điểm; từ 8.0 trở lên cộng 2 điểm.

2. Giữa điểm học bạ và điểm thi: Cần có một khoảng cách chênh lệch. Ví dụ, nếu điểm chuẩn xét bằng điểm thi là 22 điểm, thì điểm chuẩn xét bằng học bạ phải là 26 điểm.

3. Với các kỳ thi đánh giá năng lực, tư duy: Nên cho các trường xét tuyển riêng với một tỷ lệ chỉ tiêu nhất định.

4. Các mô hình tham khảo: Phương án tuyển sinh của Đại học Bách khoa TP.HCM hoặc việc chỉ lấy điểm thi tốt nghiệp như các trường khối Y Dược được xem là những mô hình hợp lý và công bằng cho thí sinh.