Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội nêu lý do nhiều chung cư cũ như 'bom nổ chậm' ở Thủ đô nhưng chưa thể phá dỡ

Đại biểu Trần Văn Tuấn (Bắc Ninh) nêu thực tế ở các thành phố lớn có rất nhiều chung cư cũ, nhà tập thể cũ đã hết niên hạn, xuống cấp trầm trọng, "là những quả bom nổ chậm" nhưng chưa đủ cơ sở pháp lý để phá dỡ bắt buộc nếu chủ sở hữu không đồng thuận.

Đại biểu đề nghị bổ sung trường hợp, “công trình hết thời hạn sử dụng theo thiết kế hoặc kết luận kiểm định chất lượng cho thấy công trình không còn khả năng chịu lực, có nguy cơ sụp đổ nhưng chưa tới mức khẩn cấp”. Quy định này nhằm tạo hành lang pháp lý rõ ràng để chính quyền có thể chủ động di dời người dân và phá dỡ, đảm bảo an toàn.

Đại biểu Quốc hội nêu thực tế ở các thành phố lớn hiện nay có rất nhiều chung cư cũ, nhà tập thể cũ đã hết niên hạn, xuống cấp trầm trọng nhưng chưa đủ cơ sở pháp lý để phá dỡ bắt buộc. (Ảnh minh họa)

Hà Nội mong muốn khi sửa Luật Xây dựng sẽ có nội dung về chung cư cũ

Đại biểu Nguyễn Phi Thường (Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội) cho biết, trên địa bàn TP Hà Nội có khoảng 2.000 chung cư cũ và ở TPHCM có khoảng 600 chung cư cũ.

"TP rất quan tâm khi có ban chỉ đạo, có chương trình, có kế hoạch nhưng vướng rất nhiều thủ tục và quy định. Chúng tôi mong rằng luật Xây dựng được sửa đổi sẽ tạo ra bước đột phá để xoay chuyển, giải quyết vấn đề này. Bởi vì, mỗi ngày qua đi thì những chung cư này lại càng xuống cấp và thậm chí không an toàn", đại biểu nêu thực tế.

Lý giải khó khăn về chung cư cũ, ông Thường nêu, do vừa đảm bảo quyền lợi người dân phải vừa đảm bảo không gian cộng đồng, giao thông, công trình công cộng. Bên cạnh đó, giải quyết vấn đề này còn vướng quy định về giới hạn chiều cao công trình, mật độ xây dựng, dân số. "Giải quyết cả ba câu chuyện này gần như là bất khả thi", ông Thường nhận định.

Ông Thường cho biết, không như nhà ở xã hội là vấn đề toàn quốc, chung cư cũ là vấn đề của các đô thị lớn ở Hà Nội và TP.HCM. Cho nên, ông rất mong muốn việc sửa luật sẽ có nội dung về chung cư cũ, giống như nhà ở xã hội có nghị quyết, nghị định.

"Đề nghị cho phép Chủ tịch UBND TP được quyết định tăng chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc về tầng cao, về dân số và được cập nhật vào kỳ quy hoạch điều chỉnh gần nhất, quyết định về cơ chế chính sách giải phóng mặt bằng, theo hướng Nhà nước thu hồi đất thay vì để nhà đầu tư tự thỏa thuận với người dân như hiện nay…", ông Thường đề xuất.

Dự thảo luật đề xuất mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng. Theo đó, công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng sẽ không phải cấp giấy phép xây dựng (công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc có công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng). Công trình còn lại, cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng thực hiện quản lý thông qua thủ tục cấp giấy phép xây dựng.

Dự thảo luật sửa đổi cũng đơn giản hóa thủ tục hành chính về trình tự, điều kiện cấp phép xây dựng; giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép (dự kiến tối đa 7 ngày).

Tại tổ TP.HCM, đại biểu Nguyễn Thị Yến góp ý, với các công trình được miễn giấy phép xây dựng của người dân, nếu xảy ra việc xây dựng sai thiết kế, sai quy định phải làm rõ trách nhiệm quản lý của cấp xã.

Bà Yến cũng đề nghị có chế tài mạnh với các đơn vị không đảm bảo chất lượng công trình. Cụ thể, nhà tư vấn thiết kế phải bị xử lý trách nhiệm hoặc bồi thường nếu thiết kế không đảm bảo. Nhà thầu thi công chịu trách nhiệm nếu chất lượng không đảm bảo.

Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm nếu không quản lý, để xảy ra vấn đề. Giám sát phải chịu trách nhiệm nếu không giám sát công trình.

Nhận định dự thảo luật vẫn còn nhiều nội dung “vừa thiếu, vừa thừa”, đại biểu Nguyễn Quang Huân đề cập đến các hành vi bị nghiêm cấm. Theo ông, thay vì liệt kê chỉ cần ghi chung một câu cấm đơn giản, ví dụ “cấm xây dựng những công trình không có trong quy hoạch”.

Ông Huân cũng lo ngại khi dự luật bỏ sót nội dung quan trọng liên quan đến môi trường và kinh tế - xã hội. Đơn cử, nội dung báo cáo khả thi được quy định dài nhưng lại “không có một dòng nào đề cập đến việc đánh giá về kinh tế xã hội và môi trường”.

“Các phương án môi trường phải được đưa vào ngay từ giai đoạn đầu, khi lập báo cáo đầu tư và phương án khả thi”, ông Huân góp ý.