Giải mã hiện tượng 'bé 67 ngày tuổi biết nói'

Thông tin “bé 67 ngày tuổi" Lê Thị Yến Nhi có thể nói các từ  “bà ơi, mẹ ơi, bố ơi” gây xôn xao dư luận mấy ngày qua. Dư luận phần lớn vẫn bán tín bán nghi trước thông tin này và chờ đợi sự xác minh của cơ quan chức năng, sự lý giải của các nhà nghiên cứu khoa học.

Trao đổi với phóng viên, ông Vũ Thế Khanh, Tổng giám đốc Liên hiệp Khoa học Công nghệ Tin học ứng dụng (UIA) cho biết, bé Nhi không phải là trường hợp đầu tiên được báo chí quan tâm. Tuy nhiên, đến thời điểm này Trung tâm nghiên cứu tiềm năng con người chưa ghi nhận trường hợp nào có khả năng đặc biệt như vậy.

“Những trường hợp được cho là thần đồng này, khi đi ghi nhận thông tin báo chí có được nghe trực tiếp không hay chỉ qua lời người nhà để lại? Nếu phóng viên tận tai nghe và có file ghi âm thì mới có cơ sở cho rằng đứa trẻ đó có khả năng đặc biệt còn việc xác minh kết luận thì phải sử dụng các phương pháp thẩm định khoa học. Hơn nữa, những người có khả năng đặc biệt phải duy trì được trong thời gian nhất định chứ không phải nói một vài lần rồi không lặp lại được nữa”, ông Khanh nói.

Lý giải hiện tượng bé Nhi trước thông tin gia đình cung cấp cho báo chí, theo ông Khanh, những âm thanh “bà ơi, mẹ ơi, bố ơi” mà gia đình cho rằng cháu bé có thể nói chỉ là những âm thanh ngẫu nhiên và nó vô tình na ná với tiếng gọi thật. Tuy nhiên, với sự ảo tưởng, suy diễn của bố mẹ, điều đó đã trở thành hiện tượng đặc biệt. 

Bé Nhi 67 ngày tuổi được đồn thổi được người dân ví là “thần đồng”, “kỳ nhân”, “người trời”.

“Con người có khả năng đặc biệt là điều mà khoa học đã ghi nhận nhưng không phải trường hợp nào gia đình phản ánh cũng là sự thật. Ví như vụ bé gái gây cháy ở TP HCM gây sự chú ý của dư luận thời gian trước chỉ là sự ảo tưởng của người lớn. Những gì gia đình phát ngôn chỉ là lý do, biện luận cho những điều họ cho là như thế trước đó. Nó cũng giống như khi nhìn các đám mây trên trời, thấy nó khung hình gần giống với dáng con vật đó thì cứ cố hình dung giống con này, con kia….Tất cả chỉ là ảo giác chứ không có nghiên cứu khoa học nào chứng minh cả”, ông Khanh dẫn chứng. 

Trước đó, một số báo đăng tải thông tin về bé Lê Thị Yến Nhi bé 67 ngày tuổi, con gái anh Lê Văn Tấn (27 tuổi) và chị Lường Thị Thoa (19 tuổi) ở xã Tượng Lĩnh (Kim Bảng, Hà Nam) biết gọi “bà ơi, mẹ ơi, bố ơi” mỗi khi đói đòi ăn. Tuy nhiên, đó chỉ là những ghi nhận từ lời kể của gia đình, những câu chuyện kháo nhau của những người dân địa phương chứ không có ghi nhận thực tế, xác minh thông tin của người viết. 

Thời gian trước đây, cũng đã có không ít cháu bé khác được đồn rằng biết nói từ 2-3 tháng tuổi. Trong đó, có vụ, khi chính quyền địa phương xác minh đã khẳng định đó chỉ là tin đồn thất thiệt. Thậm chí, bố mẹ cháu bé cũng thừa nhận những thông tin trong dư luận không có thật, mặc dù trước đó trên nhiều trang báo đăng tải thông tin được cho là do chính họ cung cấp.

Những ngày giữa tháng 1/2013, dư luận xôn xao trước thông tin cháu Trần Hương Giang, hơn 3 tháng tuổi, là con gái vợ chồng anh Trần Văn Đẩu (SN 1973) và chị Cao Thị Lan (SN 1974) ở thôn Sâm Linh Tây, xã Tam Quang, Núi Thành (Quảng Nam) đang biết nói “ba ơi, mẹ ơi”. 

Cuối tháng 12/2007 trên nhiều trang báo xuất hiện tin “ Cháu bé 2 tuổi đã biết nói”. Đó là bé Trần Diệu L. (sinh ngày 23/6/2007) con gái anh Trần Đại Cường (SN 1982) và chị Ngô Thị Lê (SN 1984) ở thôn Thuận Hoà xã Thuận Đức- TP Đồng Hới tỉnh Quảng Bình.

Theo những bài viết này, bà nội cháu cho biết, một ngày lúc cháu Linh hơn 2 tháng tuổi, bỗng mọi người trong gia đình nghe tiếng trẻ con gọi: “Ba mẹ”, “ba ơi”, “mẹ ơi”. Cả nhà đều giật mình không tin vào tai”. Bố mẹ cháu bé còn cho biết, cháu có một số điểm khác thường như: 2 tháng đã mọc răng, biết giận dỗi như người lớn ….

Cũng tại Quảng Nam, cuối tháng 1/2011 xôn xao tin đồn bé 2 tuổi biết gọi bố, gọi mẹ. Nhân vật “thần đồng” này là bé Lê Thị Hà Gi., sinh ngỳ 26/9/2010, con anh Lê Minh Vương (25 tuổi, trú tại xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh). Trao đổi với báo chí, bố cháu bé cho biết, vào một buổi trưa, khi Giang gần 2 tháng tuổi, vợ chồng đang ôm con ngủ bỗng nghe cháu gọi “ba!”, “mẹ!”. Sau đó, cháu nói liên tục từ một âm đến ba âm.

Hầu hết những trường hợp trên chỉ ồn ào dư luận một thời gian rồi mất hút giữa chừng theo lối “có đầu mà không có cuối”, ai tin hay không là tùy.