Thứ tư, 22/10/2025
Môn Ngữ văn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT rất quan trọng. Theo nhận định của nhiều giáo viên và chuyên gia, đề thi năm nay về cơ bản đáp ứng được các yêu cầu của một bài kiểm tra đánh giá năng lực và đảm bảo đúng cấu trúc của đề.
Điểm mới trong chấm thi môn Ngữ văn
Nếu trước đây, nhiều giáo viên chấm bài theo cách “đếm ý” cho điểm, lấy độ dài làm thước đo kết quả thì với bài thi năng lực, giáo viên cần thay đổi tư duy. Quan trọng nhất là đánh giá được cách đọc, cách viết và cách giải quyết một vấn đề phù hợp với lứa tuổi và thuyết phục nhất có thể.
Là giáo viên Ngữ văn trung học phổ thông, người viết có đôi điều chia sẻ về đáp án, thang điểm môn Ngữ văn của Bộ.
Đáp án đề thi Ngữ văn năm nay có nhiều “lưu ý” so với đáp án đề thi minh họa nhằm đảm bảo đánh giá đúng năng lực học sinh. Vì thế, chấm điểm bài thi đánh giá năng lực là một việc khó, đòi hỏi giáo viên nắm chắc yêu cầu cần đạt của môn Ngữ văn, nhạy bén trước tình huống mới lạ.
Bên cạnh đó, giáo viên cần nghiên cứu thật kỹ đáp án, hướng dẫn chấm và quan trọng nhất là thay đổi tư duy chấm thi, từ chấm bài thi nội dung sang chấm bài thi năng lực.
Đáp án, thang điểm bài thi Ngữ văn (Chương trình Giáo dục phổ thông 2018).
Đáp án chấm yêu cầu toàn diện
Đáp án có “lưu ý chung” nêu rõ yêu cầu toàn diện của bài thi đánh giá năng lực và yêu cầu giám khảo xem xét bài thi một cách toàn diện, chấm điểm khuyến khích cho những bài thi sáng tạo, có cá tính:
“1. Đáp án được xây dựng theo yêu cầu đánh giá năng lực nên giám khảo cần tập trung xem xét phương hướng và cách thức giải quyết vấn đề của thí sinh, chú ý đánh giá nội dung bài làm theo hướng mở, khuyến khích sáng tạo, tránh áp đặt.
2. Giám khảo tuân thủ Đáp án, không tự xây dựng đáp án khác. Đối với những bài làm có ý tưởng riêng và cách diễn đạt, triển khai khác với Đáp án, giám khảo cần xem xét tính thuyết phục của bài viết để chấm điểm hợp lí.
3. Khi chấm bài, giám khảo đánh giá bao quát cả nội dung và hình thức, phát hiện và chấm điểm đúng những bài viết có cá tính, sáng tạo, chân thực và trong sáng; đối với những câu trả lời sai hoặc không trả lời thì chấm điểm 0.”
Khi đánh giá năng lực đọc hiểu:
“Giám khảo đánh giá bài làm của thí sinh theo các yêu cầu cần đạt về đọc hiểu truyện của Chương trình Ngữ văn 2018, cụ thể:
- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của truyện ngắn hiện đại; đánh giá được vai trò của những chi tiết quan trọng trong việc thể hiện nội dung văn bản.
- Biết liên tưởng mở rộng vấn đề để hiểu sâu hơn văn bản được đọc.
Bài làm chỉ cần trả lời ngắn gọn, đúng yêu cầu trọng tâm của các câu hỏi đọc hiểu; chấp nhận cách trình bày gạch đầu dòng các ý cần nêu.”
Khi đánh giá năng lực viết:
“Giám khảo cần xem xét, đánh giá bài làm của thí sinh theo các yêu cầu cần đạt về viết văn nghị luận của Chương trình Ngữ văn 2018, cụ thể:
- Xác định, triển khai và làm sáng tỏ được vấn đề nghị luận theo một cấu trúc chặt chẽ, có mở đầu và kết thúc rõ ràng.
- Trình bày rõ được quan điểm và hệ thống các luận điểm phù hợp với bố cục đoạn văn hoặc bài văn nghị luận; bảo đảm yêu cầu cả về ý tưởng và hành văn.
- Lựa chọn được các thao tác nghị luận phù hợp; trình bày, sử dụng các lí lẽ xác đáng và bằng chứng thuyết phục.
- Thể hiện được ý tưởng cá nhân, có cách nhìn mang đậm cá tính".
(Ảnh minh họa)
Các hướng dẫn này thể hiện một quan điểm chấm thi hiện đại, nhất quán từ phần đọc hiểu đến phần viết. Đó là chấp nhận các cách diễn đạt, triển khai khác với đáp án mẫu nhưng vẫn đảm bảo tính thuyết phục; xem xét cả nội dung và hình thức bài làm; chấm điểm những bài viết có phong cách riêng, sáng tạo, chân thực và trong sáng. Đây là hướng dẫn chấm tích cực, khuyến khích phát triển năng lực toàn diện của học sinh.
Đánh giá đúng năng lực học sinh
Đánh giá năng lực còn thể hiện rõ nét qua cách phân bố điểm thành phần, đặc biệt trong câu viết đoạn và bài văn. Cơ cấu điểm không chỉ dành cho nội dung mà còn dành cho hình thức, sự sáng tạo và cách giải quyết vấn đề của học sinh.
Chẳng hạn, câu viết đoạn văn 2,0 điểm được phân bố như sau: “Xác định đúng vấn đề nghị luận; bảo đảm yêu cầu về hình thức, dung lượng”: 0,5 điểm; “Sáng tạo”: 0,25 điểm và yêu cầu nội dung nghị luận: 1,25 điểm. Tương tự, câu viết bài văn 4,0 điểm: “Xác định đúng vấn đề nghị luận, đảm bảo yêu cầu về dung lượng và sử dụng bằng chứng”: 1,0 điểm; “Sáng tạo”: 0,5 điểm và nội dung là 2,5 điểm.
Ngoài ra, trong từng phần nhỏ, cách phân bố điểm cũng rất chi tiết. Điều này để giám khảo ghi nhận những bài viết hiểu sâu và chính xác vấn đề. Chẳng hạn ở câu nghị luận xã hội, mục “giải thích được vấn đề nghị luận” chiếm 0,25 điểm. Nhưng hướng dẫn chấm yêu cầu “giải thích được hai cụm từ” (vùng trời quê hương, bầu trời Tổ quốc) được 0,25 điểm, hoặc “giải thích được một cụm từ” vẫn chấm 0,25 điểm. Điều này cho thấy có sự linh hoạt nhất định trong việc đánh giá mức độ hiểu của học sinh.
Tóm lại, hướng dẫn chấm chia nhỏ từng yêu cầu với các thang điểm nhỏ nhằm giúp giám khảo có cơ sở rõ ràng để chấm. Tuy nhiên, không nên “đếm ý” cho điểm, bởi đó không phải là bản chất của đánh giá năng lực, mà cách phân tích, giải quyết vấn đề, khả năng mở rộng vấn đề và rút ra bài học mới là bản chất.
Đáp án cũng có dành điểm cho những bài viết “Có những ý đột phá, vượt ra ngoài Đáp án nhưng có sức thuyết phục” hoặc “Có cách diễn đạt tinh tế, độc đáo”. Điểm mới này nhằm ghi nhận và khuyến khích khả năng thể hiện cá tính, cùng với khả năng sử dụng ngôn ngữ của học sinh.
Có thể nói, đáp án và những lưu ý hướng dẫn chấm phù hợp với định hướng đánh giá năng lực. Điều quan trọng nữa là giám khảo cần phát huy tối đa năng lực của mình để đánh giá đúng năng lực bài làm của học sinh, góp phần hoàn thành mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Lưu ý: Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Nghị định số 166/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định những trường hợp ô tô bị...
Tin trong ngày - 19 giờ, 47 phút trước
Bộ Tài chính vừa phê duyệt Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xoá bỏ thuế khoán" có hiệu lực từ 1/1/2026.
Kiến thức - 19 giờ, 48 phút trước
Chỉ mọc ở vùng núi cao hơn 2.500m, không thể trồng công nghiệp, loại nấm này được ví như báu vật rừng già. Giá mỗi kg có thể chạm mốc 45 triệu đồng, khiến...
Tin trong ngày - 19 giờ, 15 phút trước
Nụ hôn cuối cùng trong khoảnh khắc sinh ly tử biệt chứa đựng bao tình yêu, sự gắn bó và nỗi đau không thể diễn tả thành lời. Và khoảnh khắc mẹ bệnh liệt...
Tin trong ngày - 20 giờ, 38 phút trước
Nguyễn Văn Nam, 31 tuổi, đã bị bắt khẩn cấp sau khi dùng búa đánh vào đầu con gái riêng 10 tuổi của vợ. Dư luận đang đặc biệt quan tâm đến mức án...
Tin trong ngày - 20 giờ, 38 phút trước
Quy định mới, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa của người lao động cũng được nâng lên 5 lần mức lương tối thiểu vùng, thay vì tính theo mức lương cơ sở...
Kiến thức - 7 giờ, 19 phút trước
Thông tin việc tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được nhận tiền trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng, thực hư ra sao?
Tin trong ngày - 7 giờ, 19 phút trước
Vốn mọc dại và quen thuộc với người dân địa phương, quả thốt nốt gây bất ngờ khi được bán với giá lên tới 2,5 triệu đồng cho 4 quả đông lạnh tại thị...
Tin trong ngày - 7 giờ, 19 phút trước
Hà Nội đặt mục tiêu di dời phần lớn sinh viên các trường đại học chính quy ra khỏi khu vực nội đô từ nay đến năm 2030. Theo kế hoạch, chỉ các cơ...
Kiến thức - 7 giờ, 20 phút trước
Người lao động chưa đến tuổi nghỉ hưu nhưng nghỉ việc để chờ đến tuổi nhận lương hưu vẫn có thể được hưởng trợ cấp thất nghiệp nếu đáp ứng đủ các điều kiện...
Chuyện làng sao - 8 giờ, 12 phút trước
Khoảnh khắc gặp lại bố Đại tá của Chi Pu khiến nhiều người không khỏi nghẹn ngào.
Tin trong ngày - 8 giờ, 19 phút trước
Nhẹ dạ tin cài đặt các ứng dụng này, người dùng có thể bị thu thập thông tin cá nhân, danh bạ, tin nhắn, tài khoản mạng xã hội, tài khoản ngân hàng.
Kiến thức - 8 giờ, 20 phút trước
Mức phạt nồng độ cồn năm 2025 của ô tô, xe máy mới nhất sẽ theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Kiến thức - 8 giờ, 20 phút trước
Nhờ hành động thông minh và kịp thời của mình, bốn em học sinh tiểu học đã góp phần cứu sống một sinh vật quý hiếm và đã nhận được lời khen ngợi từ...
Đời sống trẻ - 8 giờ, 21 phút trước
Sau 25 năm phát sóng, chương trình "Đường lên đỉnh Olympia" không chỉ là một sân chơi trí tuệ mà còn là bệ phóng cho nhiều thế hệ tài năng Việt Nam. Các nhà...
Tin trong ngày - 8 giờ, 21 phút trước
Đất đô thị, trung tâm tại tỉnh này sẽ có chuyển biến mạnh, mức tăng trung bình dao động từ 1,6 đến 9 lần.
Chuyện làng sao - 9 giờ, 35 phút trước
Trong một livestream mới nhất, em gái của Ngân 98 đã tiết lộ tình trạng của mẹ mình sau khi chị gái bị bắt.
Đời sống trẻ - 9 giờ, 51 phút trước
Đào Quang Hà, từng nổi tiếng với hành trình đạp xe từ Hà Nội đi TP.HCM xem diễu binh, vừa bị công an tỉnh Thanh Hóa tạm giữ để làm rõ hành vi chiếm...
Chuyện làng sao - 9 giờ, 2 phút trước
Một nữ ca sĩ ở Đà Nẵng vừa bị phạt vì lái xe không có GPLX và hít “bóng cười” trước mặt CSGT. Cô là ai?
Đời sống số - 11 giờ, 57 phút trước
Thứ tư, ngày 22 tháng 10, ngày thứ hai của tháng chín âm lịch, đại diện cho sự kết hợp Thiên can (Thiên can) và Địa chi (Thiên chi) của năm Tỵ, Tháng Bính...
Kiến thức - 11 giờ, 1 phút trước
Giữa những biến động xã hội, gia đình, với tư cách là đơn vị nền tảng của xã hội, mang trong mình những cảm xúc, giá trị và truyền thống của con người. Tuy...
Chăm con - 11 giờ, 11 phút trước
Con bạn thường đi ngủ lúc mấy giờ? Là 9 giờ tối đã yên vị trong chăn, hay 11 giờ vẫn còn dán mắt vào điện thoại? Đừng coi thường khoảng thời gian chênh...
Tin trong ngày - 11 giờ, 12 phút trước
Theo Nghị quyết 19 thì Hà Nội sẽ hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế với 4 nhóm đối tượng chính sách và hỗ trợ mức đóng bảo hiểm xã hội tự...
Đời sống trẻ - 11 giờ, 12 phút trước
Chấn thương nhiều năm nhưng Đoàn Văn Hậu vẫn sở hữu gia sản kếch xù, vậy số tiền này ở đâu mà ra?
Kiến thức - 11 giờ, 15 phút trước
Điều thiết yếu nhất trong cuộc sống là vận may. Nếu không có nó, cuộc sống nghèo đói, nghịch cảnh và bất hạnh thực sự rất khốn khổ. Một số người tin rằng mình...
Đời sống số - 11 giờ, 17 phút trước
Hãy tưởng tượng có 4 chậu cây với hình dáng, màu sắc và năng lượng khác nhau. Chọn chậu cây khiến bạn yêu thích ngay từ cái nhìn đầu tiên, rồi xem tâm trí...