Đề xuất quan trọng của Bộ Công an liên quan đến việc mua bán nhà đất, ô tô

Không cần công chứng hợp đồng, không cần xác nhận tình trạng hôn nhân

Bộ Công an đang lấy ý kiến các bộ, ngành để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về bỏ thủ tục công chứng và xác nhận tình trạng hôn nhân trong các giao dịch mua bán đất, phương tiện giao thông đối với các trường hợp đã số hóa, làm sạch dữ liệu.

Dự thảo được xây dựng theo nhiệm vụ Chính phủ giao tại Nghị quyết 205/NQ-CP, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường sử dụng dữ liệu số, giảm giấy tờ công dân phải xuất trình.

Sẽ bỏ công chứng, xác nhận tình trạng hôn nhân khi mua bán nhà đất, ô tô. (Ảnh minh họa)

Các giao dịch được điều chỉnh theo Nghị quyết này bao gồm: Giao dịch mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, thừa kế quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất; giao dịch mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, đăng ký sang tên quyền sở hữu phương tiện giao thông.

Theo đó, khi thực hiện các giao dịch nêu trên, người dân sẽ không cần công chứng hợp đồng, không cần xác nhận tình trạng hôn nhân hay xuất trình bản sao giấy tờ cá nhân. Thay vào đó, cá nhân có nhu cầu và cơ quan nhà nước sẽ dựa vào các dữ liệu đã được thu thập, số hóa, chuẩn hóa, xác thực và lưu trữ trên các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia để trích xuất, đối chiếu. Các nguồn dữ liệu gồm:

- Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý (để xác minh nhân thân, tình trạng hôn nhân, nơi cư trú, số định danh cá nhân của công dân);

- Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử do Bộ Tư pháp quản lý (dữ liệu đăng ký kết hôn, ly hôn, khai sinh, khai tử, xác nhận tình trạng hôn nhân);

- Cơ sở dữ liệu đất đai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý (dữ liệu quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất);

- Cơ sở dữ liệu về đăng ký, quản lý xe cơ giới, xe máy chuyên dùng do Bộ Công an quản lý (thông tin đăng ký xe, chủ sở hữu phương tiện);

- VNeID và các nền tảng xác thực điện tử mức độ cao, đảm bảo tính chính xác, hợp pháp và không thể giả mạo thông tin.

Quy định này sẽ áp dụng cho cả công dân, tổ chức, doanh nghiệp trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài có nhu cầu thực hiện giao dịch dân sự tại Việt Nam.

Quy trình giao dịch không cần công chứng, xác nhận độc thân diễn ra thế nào?

Với giao dịch mua bán tặng cho đất, Bộ Công an đề xuất 5 bước thực hiện, hoàn toàn trực tuyến như sau:

- Bên mua và bên bán đăng nhập vào Công dịch vụ công quốc gia để khai báo thông tin hợp đồng và yêu cầu đăng ký biến động đất đai;

- Xác thực danh tính qua VNeID mức 2 để hệ thống tự động đối chiếu và kiểm tra 3 loại thông tin: nhân thân người thực hiện giao dịch (từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư); Tình trạng hôn nhân (từ Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử) và Quyền sử dụng đất hợp pháp (từ Cơ sở dữ liệu đất đai);

- Hệ thống cung cấp mẫu hợp đồng điện tử có thể ký số hoặc in ra để công dân ký trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận;

- Cơ quan đăng ký đất đai tiếp nhận hồ sơ

- Kết quả được trả trực tuyến hoặc trực tiếp theo lựa chọn của người dân.

(Ảnh minh họa).

Giao dịch mua bán tặng cho phương tiện giao thông cũng được thực hiện tương tự.

Hợp đồng và hồ sơ giao dịch, nhật ký xử lý đều được lưu trữ dưới dạng điện tử trong hệ thống của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, phục vụ công tác kiểm tra, thanh tra, giải quyết tranh chấp hoặc xử lý vi phạm. Các hợp đồng giao dịch được ký điện tử có giá trị pháp lý tương đương hợp đồng có công chứng, chứng thực.

Bộ Công an cũng đề xuất các hướng xử lý trong trường hợp dữ liệu chưa đầy đủ, chưa xác thực. Cụ thể, nếu hệ thống dữ liệu chưa cập nhật tình trạng hôn nhân hoặc quyền sở hữu tài sản, cơ quan tiếp nhận có thể yêu cầu người dân bổ sung giấy tờ có liên quan. Cán bộ thực hiện thủ tục cũng có thể hướng dẫn người dân thực hiện cập nhật dữ liệu hộ tịch, định danh hoặc xác thực VNeID mức 2 theo quy định để sử dụng quy trình rút gọn trong các lần giao dịch tiếp theo.

Bộ Công an cho rằng quy định mới này sẽ là "bước đột phá", cắt giảm mạnh thủ tục, chi phí, thời gian cho người dân, doanh nghiệp; nâng cao mức độ hài lòng và niềm tin, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn giấy tờ thủ công trong quản lý nhà nước, phù hợp xu thế quốc tế.