Đề xuất giảm giờ làm khu vực tư còn 44 giờ/tuần từ 2026, siết chặt quản lý thuế, thu hút giữ chân nhân tài

Một trong những đề xuất gây chú ý nhất đến từ đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Đoàn Lạng Sơn), người đã nhấn mạnh vai trò “then chốt” của yếu tố con người đối với sự tự chủ và tự cường của nền kinh tế. Đại biểu Nghĩa đã đưa ra kiến nghị táo bạo: sớm trình Quốc hội giảm giờ làm việc bình thường cho người lao động trong khu vực tư từ 48 giờ xuống 44 giờ/tuần, thực hiện từ năm 2026, và tiến tới giảm còn 40 giờ/tuần vào năm 2030.

Quan điểm của đại biểu Nghĩa xuất phát từ nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống, cũng như nhu cầu nâng cao năng suất lao động thông qua việc cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần cho người lao động. Việc giảm giờ làm không chỉ là một chính sách phúc lợi xã hội, mà còn được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới, khuyến khích người lao động làm việc hiệu quả hơn trong khoảng thời gian làm việc được rút ngắn. Theo các nghiên cứu quốc tế, việc áp dụng giờ làm việc linh hoạt và hợp lý hơn thường dẫn đến sự gia tăng năng suất, giảm thiểu căng thẳng và tình trạng kiệt sức, đồng thời nâng cao sự hài lòng và gắn bó của nhân viên với doanh nghiệp.

Đề xuất này của đại biểu Nghĩa được kỳ vọng sẽ mở ra một làn sóng thay đổi tích cực trong môi trường lao động Việt Nam, hướng tới các tiêu chuẩn quốc tế về giờ làm, đồng thời khẳng định vai trò trung tâm của con người trong chiến lược phát triển kinh tế quốc gia.

Đề xuất giảm giờ làm việc bình thường cho người lao động trong khu vực tư từ 48 giờ xuống 44 giờ/tuần, thực hiện từ năm 2026, và tiến tới giảm còn 40 giờ/tuần vào năm 2030 (Ảnh minh hoạ)

Cũng trong bài phát biểu của mình, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa đã đề cập đến một vấn đề "nóng" khác liên quan đến công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Ông cho biết, trong số gần 5 triệu hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, có hơn 2,5 triệu hộ đã đăng ký mã số thuế, chiếm khoảng hơn 50%. Phần còn lại, đa phần là cá nhân kinh doanh.

Theo đại biểu Nghĩa, hai Nghị quyết quan trọng đã được ban hành: Nghị quyết số 68-NQ/TƯ ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026, và Nghị quyết số 198/2015/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội đã bổ sung Cá nhân kinh doanh và quy định không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 1/1/2026. Song song đó, Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử từ ngày 1/6/2025 cho cả hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

Trước những thay đổi pháp lý này, đại biểu Nghĩa đã đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo truyền thông và hướng dẫn thực hiện một cách bài bản. Ông cũng bày tỏ quan ngại về tính khả thi của việc áp dụng đồng loạt các quy định này, và kiến nghị, trường hợp cần thiết, trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh phạm vi áp dụng hoặc giãn lộ trình bỏ thuế khoán. Mục tiêu là để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với Nghị quyết số 68-NQ/TƯ, đồng thời “khoan sức dân” và ngăn chặn lạm phát tăng cao.

Quan điểm của đại biểu Nghĩa nhấn mạnh sự cần thiết của việc hài hòa giữa mục tiêu cải cách với điều kiện thực tế của người dân và doanh nghiệp. Việc chuyển đổi từ thuế khoán sang phương pháp tính thuế mới đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hệ thống quản lý, hạ tầng công nghệ thông tin, cũng như năng lực tiếp cận của người nộp thuế. Một lộ trình hợp lý, kèm theo các biện pháp hỗ trợ và hướng dẫn chi tiết, sẽ giúp quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ, tránh gây xáo trộn và gánh nặng không cần thiết cho cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

(Ảnh minh hoạ)

Liên quan đến vấn đề bảo vệ và phát triển nguồn nhân lực, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa đã tái khẳng định vai trò “quyết định” của con người đối với sự tự chủ và tự cường của nền kinh tế. Để hiện thực hóa điều này, ông đã đề xuất Chính phủ sớm ban hành chiến lược hoặc chương trình mục tiêu phát triển nguồn nhân lực và chương trình phát triển kỹ năng nghề quốc gia. Mục đích là để nguồn nhân lực thực sự trở thành một “đột phá chiến lược” cho giai đoạn tới, đồng bộ với thể chế và hạ tầng.

Trong khi đó, đại biểu Hoàng Đức Thắng (Đoàn Quảng Trị) đã nêu lên một thực trạng đáng báo động: một bộ phận cán bộ, công chức giỏi, có trình độ chuyên môn cao, năng lực tốt đang xin nghỉ việc hoặc chuyển ra khu vực tư. Ông nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh công cuộc đổi mới, sắp xếp bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, việc cắt giảm biên chế và sắp xếp lại đội ngũ nhân sự là cần thiết. Tuy nhiên, việc mất đi nguồn nhân lực chất lượng cao này sẽ khiến bộ máy khó đạt được mục tiêu theo đúng định hướng cải cách. Đặc biệt, đại biểu Thắng quan ngại về tình trạng nhiều cán bộ vùng dân tộc thiểu số ở cơ sở được đào tạo bài bản cũng xin nghỉ việc, gây nguy cơ mất cân đối nghiêm trọng cho đội ngũ cán bộ.

Để giải quyết vấn đề "chảy máu chất xám" này, đại biểu Thắng cho rằng cần giải quyết hài hòa các nhóm vấn đề về chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc, sự đánh giá, ghi nhận và cơ hội thăng tiến. Trong đó, chế độ đãi ngộ được xem là trung tâm, với hạt nhân là tiền lương và phúc lợi đảm bảo tính cạnh tranh với khu vực tư, đặc biệt với các vị trí đòi hỏi chuyên môn cao. Do đó, đại biểu Thắng kêu gọi cần quyết liệt cải cách chính sách tiền lương, bổ sung các chính sách phúc lợi khác và tiền thưởng dựa trên hiệu suất công việc.

(Ảnh minh hoạ)

Bên cạnh chế độ đãi ngộ, đại biểu Thắng còn nhấn mạnh việc xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, thúc đẩy đổi mới sáng tạo để người lao động được đánh giá, ghi nhận tài năng và đóng góp một cách xứng đáng. Ông cũng đề nghị cải cách, đổi mới công tác tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ, chú trọng thu hút nhân lực trẻ, có trình độ cao và tư duy sáng tạo.

Đặc biệt, đại biểu Thắng còn đề xuất xây dựng và thực hiện cơ chế hợp đồng đặc thù cho phép mời gọi chuyên gia về làm việc tại khu vực công với sự đãi ngộ, cạnh tranh linh hoạt. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh việc tiếp tục phân cấp, trao quyền mạnh mẽ hơn nữa cho địa phương trong lãnh đạo quản lý, tuyển dụng, sử dụng và chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức.

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tập trung làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo các cơ chế, chính sách pháp luật nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, từ đó sớm phát huy hiệu quả và tránh độ trễ của chính sách.

Tuy nhiên, đại biểu An cũng thẳng thắn chỉ ra rằng, việc ban hành chính sách đã khó, nhưng công tác thực thi pháp luật mới là vấn đề cần quan tâm. Ông phê phán tình trạng cải cách cắt giảm thủ tục hành chính cần đi vào thực chất, tránh việc chủ trương thì hay ở trung ương nhưng thực thi thì gặp muôn vàn gian nan và vất vả.

(Ảnh minh hoạ)

Đại biểu An nhấn mạnh, việc phục vụ người dân và doanh nghiệp cần xuất phát từ trách nhiệm, tình cảm, lương tâm, đạo đức của cán bộ, công chức. Ông lo ngại rằng, đôi khi pháp luật quy định rất nhân văn nhưng người thực thi lại vô cảm, dẫn đến việc vô hiệu hóa quy định chính sách pháp luật.

Để khắc phục tình trạng này, đại biểu Trịnh Xuân An đã kiến nghị cần có công cụ để đánh giá năng lực, phản hồi, phản ánh về trách nhiệm của cán bộ, công chức. Đặc biệt, ông nhấn mạnh sự cần thiết của công cụ đánh giá này đối với những ngành thường xuyên va chạm, tiếp xúc với người dân, doanh nghiệp như đất đai, quản lý thị trường, quản lý thuế… Việc có công cụ đánh giá sẽ giúp minh bạch hóa hoạt động của cán bộ, công chức, tạo cơ chế giám sát hiệu quả, từ đó nâng cao trách nhiệm và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.