Đề xuất 2 trường hợp không bắt buộc sáp nhập tỉnh, xã

Thực hiện các kết luận của Bộ Chính trị về việc "sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã", dự thảo Nghị quyết quy định về tiêu chí sắp xếp đối với đơn vị cấp tỉnh và cấp xã theo hướng bám sát 6 tiêu chí đã được Bộ Chính trị xem xét, thống nhất.

Bao gồm: diện tích tự nhiên; quy mô dân số; tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, tôn giáo, dân tộc; tiêu chí về địa kinh tế (trong đó đã bao gồm vị trí địa lý, quy mô và trình độ phát triển kinh tế); tiêu chí về địa chính trị; tiêu chí về quốc phòng, an ninh.

Trong đó, tiêu chí diện tích tự nhiên và quy mô dân số được xác định theo Nghị quyết 1211 năm 2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (sửa đổi, bổ sung năm 2022).

Đáng chú ý, dự thảo Nghị quyết đưa ra 2 trường hợp không bắt buộc sắp xếp đơn vị hành chính.

Một là đơn vị hành chính có vị trí biệt lập và khó tổ chức giao thông kết nối thuận lợi với các đơn vị hành chính liền kề.

Hai là đơn vị hành chính có vị trí đặc biệt quan trọng nếu thực hiện sắp xếp sẽ ảnh hưởng đến quốc phòng an ninh và việc bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Hà Nội là một trong những tỉnh nằm trong danh sách dự kiến không sáp nhập.

Cùng với các tiêu chí khác về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, yếu tố lịch sử, văn hóa, cơ sở hạ tầng…, Bộ Nội vụ đề xuất 11 tỉnh, thành giữ nguyên: Hà Nội, Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.

Còn lại 52 đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp tỉnh thuộc diện sắp xếp gồm 4 thành phố: Hải Phòng, TPHCM, Đà Nẵng, Cần Thơ và 48 tỉnh: Hà Nam, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thái Bình, Hải Dương, Nam Định, Ninh Bình, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Giang, Hoà Bình, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Ninh Thuận, Quảng Trị, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Khánh Hoà, Đắk Nông, Tây Ninh, Bình Dương, Bình Thuận, Bình Phước, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bến Tre, Bạc Liêu, Vĩnh Long, Hậu Giang, Trà Vinh, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, An Giang, Long An, Cà Mau, Quảng Nam, Bình Định, Đắk Lắk, Đồng Nai, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng, Kiên Giang.

Ngoài ra, trong quá trình nghiên cứu cũng ưu tiên sắp xếp các ĐVHC miền núi, đồng bằng với các đơn vị hành chính có biển; kết hợp hài hòa, hợp lý các ĐVHC có vị trí liền kề gắn với yêu cầu định hướng phát triển để hỗ trợ lẫn nhau, cùng thúc đẩy phát triển kinh tế của ĐVHC sau sắp xếp.

Việc sắp xếp ĐVHC, sáp nhập tỉnh đặt mục tiêu cao nhất là phát triển đất nước, mở rộng không gian phát triển cho đơn vị hành chính mới, phát huy vai trò dẫn dắt của các vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng.

Về việc lựa chọn trung tâm hành chính - chính trị, Bộ Nội vụ đưa ra một số gợi ý: Chọn trung tâm hành chính của một trong số các ĐVHC cấp tỉnh hiện nay để bảo đảm chính quyền địa phương cấp tỉnh nhanh chóng đi vào hoạt động ổn định; trung tâm hành chính mới phải có vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, nhất là hệ thống giao thông phát triển (sân bay, đường bộ, cản,…), trung tâm hành chính mới cần có không gian phát triển trong tương lai, tránh sự mất cân đối giữa các địa phương khi sáp nhập.

Theo dự kiến, 63 tỉnh, thành phố hiện nay sẽ được sắp xếp lại còn khoảng 34 tỉnh, thành, không tổ chức hoạt động hành chính cấp huyện và tổ chức khoảng 5.000 đơn vị hành chính cấp xã, phường - rút gọn lại từ hơn 10.000 ĐVHC cấp xã, phường.