Đây là biệt thự bằng đá lớn nhất Việt Nam: Cao 27m, được làm từ 3.000 tấn đá, không hồ vữa

Tòa công trình ấy nằm trên khu đất rộng 3.000m2 ở xã Ninh Thắng (cũ) do nghệ nhân Lương Văn Quang (51 tuổi), hậu duệ đời thứ 12 của dòng họ có truyền thống làm nghề đá lâu đời, tự tay kiến tạo trong suốt 14 năm ròng rã.

Toàn cảnh tòa biệt thự bằng đá tại Ninh Bình.

Không hồ vữa, không bê tông cốt thép kết dính, toàn bộ khối kiến trúc là sự liên kết bền chặt của các phiến đá lớn qua ngõng, mộng và keo truyền thống từ mật mía – vôi tôi, một kỹ thuật cổ xưa gần như thất truyền.

"Mỗi khối đá là một lần cân nhắc và tính toán tỉ mỉ về liên kết, trọng lượng và vị trí đặt", ông Quang chia sẻ. Đó không chỉ là xây dựng, mà là tái hiện lại tinh thần nghề đá của cha ông.

Tòa nhà được xây hoàn toàn bằng đá không sử dụng vôi vữa hay xi măng cốt thép.

Công trình cao 27m, chưa tính tháp chuông, với mặt sàn tầng trệt rộng 450m2, chính thức khánh thành vào năm 2020. Trên nóc đại sảnh, một bức phù điêu bằng đá nặng hàng chục tấn sừng sững như tuyên ngôn nghệ thuật của gia chủ.

Nội thất bên trong được điểm xuyết bằng những mảng chạm khắc gợi nhắc lịch sử dân tộc: trống đồng, chim Lạc, vua Đinh Bộ Lĩnh cưỡi trâu phất cờ lau dẹp loạn 12 sứ quân... Tất cả như một bảo tàng sống về lịch sử và mỹ học.

Tòa nhà bằng đá cao 27m chưa tính phần tháp chuông.

Ông Quang đã từng từ chối nhiều bản thiết kế của các kiến trúc sư, chọn cách "vừa vẽ vừa làm", kết hợp kinh nghiệm, trực giác thẩm mỹ cá nhân và sự đồng hành của những người thợ lành nghề từ làng đá Ninh Vân.

Đó là lý do công trình vừa nhuốm vẻ thâm nghiêm Đông phương, vừa phảng phất nét đối xứng Tây phương, sự giao thoa được xử lý một cách uyển chuyển và tinh tế.

Tháp chuông ba tầng ở cuối công trình mở ra tầm nhìn toàn cảnh vùng Tam Cốc - Bích Động, như một đài vọng cảnh đá giữa lòng danh thắng.

Tầng ba có tháp nghinh phong với mái ngói vảy cá cách điệu chim Lạc, cùng hai quầy bar nhỏ đủ đón tiếp 100-200 khách, tạo không gian đối thoại và thưởng lãm. Từ đây, phóng tầm mắt ra trước là khu vườn đá cùng hồ cá koi hình hoa thị - một bố cục sân vườn mang đậm chất Á Đông.

Không gian bên trong của tòa nhà cũng đều được làm bằng đá.

Một điểm nhấn khác không thể bỏ qua là dải phù điêu đá dài gần 200m, cao 3m, chạy dọc hai bên lối vào, mô phỏng lại hành trình lịch sử Việt Nam.

Tầng hai của công trình là không gian sinh hoạt riêng của gia đình ông Quang, trong khi các tầng còn lại phục vụ trưng bày nghệ thuật và giao lưu kim hoàn – mỹ nghệ đá.

Trong giai đoạn đỉnh điểm thi công, công trình từng có gần 100 thợ làm việc. Còn lại, trung bình 20-30 người miệt mài suốt 14 năm. Một giấc mộng đá được đánh đổi bằng sức lực, trí tuệ và lòng kiên trì hiếm thấy.

PGS.TS Đỗ Văn Dung, trong lời tựa cho cuốn sách "Tòa nhà đá Ninh Bình độc đáo và lớn nhất Việt Nam" (đồng tác giả với ông Quang và nhà báo Lã Đăng Bật), từng viết: "Có lẽ đây là tòa nhà đá duy nhất, độc đáo và lớn nhất Việt Nam… Không phải là 'nước chảy đá mòn', mà là tòa nhà đá để đời".

Quả đúng như vậy. Công trình này không chỉ là biểu tượng cho một kỹ nghệ xưa cũ được hồi sinh, mà còn là minh chứng sống động về sức sáng tạo bền bỉ và lòng yêu nghề khắc cốt ghi tâm của nghệ nhân Lương Văn Quang - một "viên ngọc" giữa lòng di sản.