Công chức xã không bằng chính quy, có bị tinh giản biên chế sau sáp nhập đơn vị hành chính?

Trường hợp của anh Trần Văn Hải, một công chức xã tại huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang, là một ví dụ điển hình cho mối lo ngại này. Anh Hải, sau khi tốt nghiệp cao đẳng, đã theo học liên thông lên đại học hệ tại chức. Anh bày tỏ sự lo lắng rằng, với tấm bằng này, anh có thể nằm trong danh sách bị tinh giản biên chế trong bối cảnh tái cơ cấu hành chính.

Để làm rõ vấn đề này, chúng tôi đã trao đổi với luật sư Nguyễn Hùng Quân, thuộc Đoàn Luật sư TP HCM. Theo luật sư Quân, Nghị định 29/2023/NĐ-CP quy định việc tinh giản biên chế có thể xảy ra trong một số trường hợp cụ thể như: dôi dư nhân sự, công chức không hoàn thành nhiệm vụ, số ngày nghỉ vượt quy định, tinh gọn bộ máy hoặc không đạt trình độ đào tạo theo tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ đối với vị trí đảm nhiệm.

Tuy nhiên, luật sư Quân đã đưa ra những phân tích quan trọng dựa trên các quy định hiện hành. Theo Điều 10 của Nghị định 33/2023/NĐ-CP, tiêu chuẩn đối với công chức cấp xã (trừ Chỉ huy quân sự cấp xã) bao gồm độ tuổi từ 18 trở lên, tốt nghiệp THPT và quan trọng là "tốt nghiệp đại học trở lên của ngành đào tạo phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng chức danh công chức cấp xã". Điều này có nghĩa là, tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn nghiệp vụ đối với công chức cấp xã là tốt nghiệp đại học trở lên.

(Ảnh minh hoạ)

Điểm mấu chốt nằm ở cách hiểu về bằng đại học. Luật sư Quân nhấn mạnh rằng, theo Quy chế đào tạo trình độ đại học ban hành kèm theo Thông tư 08/2021/TT-BGDĐT, hệ tại chức (hay còn gọi là vừa học vừa làm) cùng với hệ chính quy là hai hình thức đào tạo thuộc phạm vi của quy chế đào tạo. Do đó, việc hoàn thành chương trình đào tạo ở cả hai hình thức này đều được xem là hoàn thành đào tạo trình độ đại học và người học sẽ được cấp bằng cử nhân theo quy định tại Luật Giáo dục đại học.

Điều này đồng nghĩa với việc, một công chức xã sở hữu bằng đại học hệ tại chức hoàn toàn đáp ứng đủ tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn nghiệp vụ theo quy định hiện hành.

Luật sư Quân cũng lưu ý thêm về các trường hợp cụ thể dẫn đến tinh giản biên chế. Theo ông, luật chỉ quy định công chức thuộc diện tinh giản biên chế khi chưa đạt trình độ đào tạo theo tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ quy định đối với vị trí việc làm đang đảm nhiệm, đồng thời không có vị trí việc làm khác phù hợp để bố trí, không thể bố trí đào tạo lại hoặc được cơ quan bố trí việc làm khác nhưng tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế.

Do đó, có thể khẳng định rằng, hiện tại không có quy định nào cho thấy công chức xã không có bằng đại học chính quy sẽ thuộc đối tượng tinh giản biên chế trong quá trình sắp xếp bộ máy khi sáp nhập xã theo Nghị định 29/2023/NĐ-CP. Bằng đại học hệ tại chức vẫn được công nhận về mặt pháp lý và đáp ứng tiêu chuẩn đào tạo theo quy định.