Cơm nắm muối vừng Hà Nội – Kí ức một thời thiếu thốn

08:15 23/11/2013

Dù mức sống có ngày một đi lên, người ta vẫn dành cho cơm nắm muối vừng một sự ưu ái đặc biệt, như trân trọng một giá trị ẩm thực đến từ quá khứ.

Trong cuốn “Hà Nội ba sáu phố phường” nhà văn Thạch Lam đã nói về cơm nắm Hà Thành với những trang vết thấm đẫm tình người và lòng trân trọng về món ăn dân tộc làm từ hạt gạo nhà quê. Từ cô hàng cơm nắm của Thạch Lam hơn sáu mươi năm trước, ngày nay ở đất Hà Thành luôn xuất hiện những cô hàng cơm nắm mới, vẫn thúng, vẫn mẹt, vẫn vẻ vội vàng và tiếng rao lanh lảnh nhưng cơm nắm của họ đem bán đã mang màu sắc khác xưa nhiều. 

“Nếp cái thơm- Mo cau trắng- tay mẹ nắm- dẻo dẻo là- anh đi xa- còn nhớ mãi”. Có mấy câu thơ đó thôi mà phần nào đã tóm lược được quá trình làm cơm nắm và tình cảm của người nắm cơm. Cơm nắm mo cau có thể lạ lẫm với thời hiện tại, nhưng vốn xưa, cũng từ chốn kinh kì này, người ta vẫn thường bảo nhau, nắm cơm bằng mo cau mới ngon. Công phu hơn có thể ướp thêm cánh hoa bưởi. Mo cau phải chọn cái còn tươi. Khi nắm phải tước bỏ vỏ ngoài để vừa dễ nắm vừa để cho cơm hấp thu được hương cau. Phải nắm ngay khi cơm còn nóng và cơm nấu phải vừa chín, không được ướt, được nhả. 

Trước tiên xới cơm vào mo cau day thật đều, thật kĩ sao cho cơm nắm vừa tròn, vừa nhuyễn, mịn màng như làn da con gái. Khi nào thấy cơm có hương cau thì gói chặt lại.Tuỳ từng loại gạo mà cơm có màu sắc và hương vị khác nhau. Nếu thích cơm có vị ngọt thì xay thóc vừa tay, còn thích cơm trắng thì xát gạo thật trắng và chọn gạo tám thơm, gạo dé... 

Trước tiên là khâu chọn gạo, vo gạo và canh lửa cho thật chuẩn, nếu cơm nhão quá thì cũng không nắm được, cơm khô thì coi như bỏ, nếu để cơm nhiều cháy thì lời lãi chả còn bao nhiêu. 

Cơm nắm thường lấy gạo đầu mùa mới thu hoạch nắm mới ngon, mới rền. Làm nghề này vừa vất vả, vừa công phu. Nếu nấu cơm hơi nát một tý cũng làm lỡ cả ngày đi bán. Công việc này đòi hỏi phải thức khuya dậy sớm từ 3-4 giờ sáng nấu cơm, nắm cơm, gói cơm, giã vừng… Sau đó 5 giờ phải cuộc bộ vào nội thành bán ngay cho kịp buổi sáng. Nếu hết hàng, về nhà có hôm 8-10 giờ đêm. Mà tuyệt nhiên, cơm chỉ ngon khi nấu trên bếp rơm, bếp củi vừa mềm vừa thơm, chứ lười nhác mà cho lên nồi điện bếp ga là cơm mất ngay mùi ngay vị,là hỏng. Ngày nay không còn mo cau nữa, người ta dùng khăn mềm để nhào cơm, cơm vẫn trắng vẫn mềm nhưng người khó tính và gắn bó lâu với Hà Nội, hẳn phải khẽ chau mày vì hương vị xưa mai một.

Người Hà Nội thích ăn cơm nắm vì vừa rẻ, vừa ngon, lại hiếm có thức gì lành hơn hạt gạo. Cơm nắm đã có ở Hà Nội từ rất lâu, nhưng giờ đây, những mẹt cơm nắm đang xuất hiện nhiều hơn trên những tuyến phố chính, trước cổng bệnh viện, cơ quan nhà nước hay trên những con phố cổ. Dù mức sống có ngày một đi lên, người ta vẫn dành cho cơm nắm muối vừng một sự ưu ái đặc biệt, như trân trọng một giá trị ẩm thực đến từ quá khứ. 

Cơm nắm để nguội, ăn với muối vừng, vừa ngọt ngào vị ngọc thực lại rất thơm bùi làm ấm lòng người khi trời se lạnh và dịu mát trong những ngày hè nắng gắt. Ta thường gặp các cô hàng cơm nắm với đôi quang gành thúng mẹt hay cái xe đạp con con, vừa đi vừa rao “Ai cơm nắm đây!...”. Lúc ấy, khó lòng kìm được mà không gọi cô quay lại, để giúp cô đôi đồng, đổi lấy dăm ba nắm cơm chắc nhỏ. Dù giờ đây người ta bán kèm cơm nắm với nào ruốc, nào giò lụa, nào chả mỡ, cá kho nhưng không có thứ gì ngon hơn là gói vừng lạc trộn muối nho nhỏ, chấm cơm bùi bùi thơm thơm đến lạ.


Cơm nắm ngày nay đã có nhiều biến tấu

Không cứ phải là sơn hào hải vị, kí ức một thời thiếu thốn mang đến hiện tại một món ăn tuy dung dị mà tỉ mỉ, tuy bé mỏng mà chắc dạ, để lại muôn sau là sự trân trọng vô vàn với những giá trị văn hóa ẩm thực xưa mà không bao giờ cũ.

Theo Depplus.vn/MASK
Top 10 nghề triển vọng nhất trong 5 năm tới, có 2 ngành thường chỉ yêu cầu bằng cử nhân nhưng thu nhập có thể tới gần 3 tỷ đồng

Top 10 nghề triển vọng nhất trong 5 năm tới, có 2 ngành thường chỉ yêu cầu bằng cử nhân nhưng thu...

Tin trong ngày - 18 phút trước

Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đã đưa ra báo cáo cho thấy loạt công nghệ mới và cuộc khủng hoảng khí hậu leo thang đang thay đổi diện mạo của các công...

Sắp tới đây, 3 nhóm đối tượng này sẽ bị mất phí sử dụng đất nhiều hơn khi áp dụng bảng giá đất mới

Sắp tới đây, 3 nhóm đối tượng này sẽ bị mất phí sử dụng đất nhiều hơn khi áp dụng bảng giá...

Dòng sự kiện - 31 phút trước

Sau khi bảng giá đất mới chính thức được áp dụng, sẽ có những đối tượng phải chịu mức phí sử dụng đất cao hơn so với trước.

Tử vi ngày 19/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Sửu có cơ hội thăng tiến, Dậu phải đối mặt với muôn vàn khó khăn

Tử vi ngày 19/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Sửu có cơ hội thăng tiến, Dậu phải đối mặt với muôn vàn...

Đời sống số - 7 giờ, 56 phút trước

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 19/9/2025.

Năm 2025, giáo viên nhận tin vui liên tiếp về lương và chế độ đãi ngộ

Năm 2025, giáo viên nhận tin vui liên tiếp về lương và chế độ đãi ngộ

Tin trong ngày - 7 giờ, 12 phút trước

Nhiều tín hiệu tích cực mở ra cho ngành Giáo dục khi đội ngũ nhà giáo liên tiếp đón nhận tin vui về lương và chính sách đãi ngộ trong năm nay.

Trường hợp đặc biệt nào được giảm 80% tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu?

Trường hợp đặc biệt nào được giảm 80% tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu?

Dòng sự kiện - 7 giờ, 27 phút trước

Điều 15 Nghị định 131/2021/NĐ-CP quy định những trường hợp được giảm 80% tiền sử dụng đất trong hạn mức khi cấp sổ đỏ.

Bất động sản 8 tháng đầu năm: Phân hóa rõ nét, đất nền dự án bứt phá lên 40%, chung cư, nhà riêng chững lại

Bất động sản 8 tháng đầu năm: Phân hóa rõ nét, đất nền dự án bứt phá lên 40%, chung cư, nhà...

Hồ sơ tư liệu - 8 giờ, 13 phút trước

Thị trường bất động sản Việt Nam 8 tháng đầu năm 2025 ghi nhận sự phân hóa rõ rệt giữa các phân khúc. Trong khi đất nền dự án bất ngờ tăng trưởng mạnh...

Chế độ lương của công chức xã tập sự thay đổi thế nào khi chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp?

Chế độ lương của công chức xã tập sự thay đổi thế nào khi chính thức vận hành mô hình chính quyền...

Tin trong ngày - 8 giờ, 28 phút trước

Từ ngày 1/7/2025, những người đang trong thời gian tập sự theo Luật Cán bộ, Công chức sẽ được hưởng 100% mức lương của ngạch công chức tương ứng với vị trí việc làm...

Từ 1/7/2025: Tiền xăng và tiền điện thoại cho người lao động có phải đóng bảo hiểm xã hội không?

Từ 1/7/2025: Tiền xăng và tiền điện thoại cho người lao động có phải đóng bảo hiểm xã hội không?

Kiến thức - 9 giờ, 58 phút trước

Từ ngày 01/7/2025, các khoản hỗ trợ như tiền xăng, tiền điện thoại sẽ không phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nếu được chi trả dựa trên hiệu suất và kết quả...

'Vua cà phê' Đặng Lê Nguyên Vũ: Hạnh phúc mỗi người gói gọn trong 2 chữ, là gì?

'Vua cà phê' Đặng Lê Nguyên Vũ: Hạnh phúc mỗi người gói gọn trong 2 chữ, là gì?

Kiến thức - 9 giờ, 12 phút trước

'Muốn sống hạnh phúc thì mỗi chúng ta phải đạt được đến cân bằng', ông 'vua cà phê' Đặng Lê Nguyên Vũ chia sẻ.

Cách tích hợp Hộ chiếu vào VNeID nhanh nhất, chỉ với vài thao tác sau

Cách tích hợp Hộ chiếu vào VNeID nhanh nhất, chỉ với vài thao tác sau

Đời sống số - 9 giờ, 27 phút trước

Người dùng có thể thêm hộ chiếu phổ thông vào ứng dụng VNeID chỉ với vài thao tác đơn giản.

'Đồng bào chú ý, máy bay địch cách Hà Nội 70km'... bài thi giúp Phan Hiển giành...

5 quy định mới nhất về dạy thêm giáo viên phải 'nằm lòng', tránh vi phạm và bị xử phạt

5 quy định mới nhất về dạy thêm giáo viên phải 'nằm lòng', tránh vi phạm và bị xử phạt

Dòng sự kiện - 10 giờ, 58 phút trước

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có nhiều giải pháp nhằm khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định.

7 trường hợp không đăng kí thường trú bị phạt 1.000.0000 đồng/người, cụ thể là?

7 trường hợp không đăng kí thường trú bị phạt 1.000.0000 đồng/người, cụ thể là?

Kiến thức - 10 giờ, 13 phút trước

Đăng ký thường trú là thủ tục hành chính ghi nhận nơi thường trú của công dân với cơ quan Nhà nước. Vậy những ai cần phải làm thủ tục đăng ký thường trú...

Nhạc sĩ tỷ view tiết lộ lí do không dám kết hôn lần nữa và quyết làm 'bố đơn thân'

Nhạc sĩ tỷ view tiết lộ lí do không dám kết hôn lần nữa và quyết làm 'bố đơn thân'

Chuyện làng sao - 10 giờ, 18 phút trước

Nhạc sĩ tỷ view Nguyễn Văn Chung đã tiết lộ nguyên nhân khiến anh không dám tìm hạnh phúc mới cho bản thân sau khi ly hôn nhiều năm.

Tháng 11/2025: 578 loại giấy tờ sẽ được tích hợp lên VNeID, thay thế hoàn toàn bản giấy

Tháng 11/2025: 578 loại giấy tờ sẽ được tích hợp lên VNeID, thay thế hoàn toàn bản giấy

Đời sống số - 10 giờ, 28 phút trước

Dự kiến đến tháng 11/2025 sẽ có 578 loại giấy tờ (gồm 188 của cá nhân và 390 của tổ chức) được đưa lên VNeID để thay thế hoàn toàn bản giấy. Các cơ...

  “Yamaha PHIÊU Concert”: Đại nhạc hội kỷ niệm 70 năm bùng nổ giữa lòng Hà Nội

“Yamaha PHIÊU Concert”: Đại nhạc hội kỷ niệm 70 năm bùng nổ giữa lòng Hà Nội

Sản phẩm hot - 11 giờ, 38 phút trước

Tối 28/9/2025, Quảng trường Cách mạng Tháng Tám – Nhà Hát Lớn Hà Nội sẽ trở thành tâm điểm của giới trẻ khi “Yamaha PHIÊU Concert” chính thức diễn ra.

Người sinh vào 4 năm này bắt buộc phải đi đổi CCCD sang Căn cước mới sau hơn 3 tháng tới, nếu không sẽ bị phạt nặng?

Người sinh vào 4 năm này bắt buộc phải đi đổi CCCD sang Căn cước mới sau hơn 3 tháng tới, nếu...

Kiến thức - 11 giờ, 58 phút trước

Theo quy định của Luật Căn cước và các văn bản hướng dẫn, dưới đây là những trường hợp bắt buộc phải đổi thẻ Căn cước công dân (CCCD) sang thẻ Căn cước mới...

Nghĩa vụ quân sự 2026: Những thông tin quan trọng mà công dân cần biết và phải nắm rõ?

Nghĩa vụ quân sự 2026: Những thông tin quan trọng mà công dân cần biết và phải nắm rõ?

Tin trong ngày - 11 giờ, 27 phút trước

Dưới đây là những thông tin quan trọng mà công dân cần biết và phải nắm rõ về nghĩa vụ quân sự 2026.

Sao Việt 18/9: Bất ngờ về số tiền chồng Tây Lan Phương chu cấp cho con sau ly hôn? Hình ảnh giả gái của Quang Tèo gây sốc

Sao Việt 18/9: Bất ngờ về số tiền chồng Tây Lan Phương chu cấp cho con sau ly hôn? Hình ảnh giả...

Chuyện làng sao - 12 giờ, 3 phút trước

Tin sao Việt 18/9/2025: Theo phán quyết tại tòa Lan Phương được quyền nuôi dưỡng cả hai con gái và chồng Tây sẽ chu cấp theo tháng. Fans bất ngờ với hình ảnh giả...

Phường đông đúc nhất Việt Nam: Mật độ dân số gấp 10 lần Singapore, 12 lần Hồng Kông (Trung Quốc)

Phường đông đúc nhất Việt Nam: Mật độ dân số gấp 10 lần Singapore, 12 lần Hồng Kông (Trung Quốc)

Kiến thức - 12 giờ, 8 phút trước

Phường này ghi nhận mật độ dân số kỷ lục lên tới 88.324 người/km2, vượt xa các địa bàn đô thị đông đúc nổi tiếng trong khu vực và trên thế giới.

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Sáu ngày 19 tháng 9, tức ngày 28 tháng 7 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Sáu ngày 19 tháng 9, tức ngày 28 tháng 7 âm lịch?

Đời sống số - 13 giờ, 38 phút trước

Thứ sáu, ngày 19 tháng 9, tức ngày 28 tháng 7 âm lịch, rơi vào năm Tỵ, tháng Giáp Thân, ngày Tân Mão. Trong môi trường này, con giáp nào nên thận trọng hơn?...

Thu nhập 20 triệu đồng/tháng: Đầu tư gì để 'tiền đẻ ra tiền'?

Thu nhập 20 triệu đồng/tháng: Đầu tư gì để 'tiền đẻ ra tiền'?

Doanh nghiệp - 13 giờ, 47 phút trước

Với mức thu nhập 20 triệu đồng/tháng tại các thành phố lớn, nhiều người trẻ cảm thấy chỉ vừa đủ trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, nếu biết phân bổ hợp lý, đây hoàn...

10 nghề tương lai ChatGPT dự đoán sẽ bùng nổ sau 10 năm nữa, sinh viên nào đang theo học thì xin chúc mừng

10 nghề tương lai ChatGPT dự đoán sẽ bùng nổ sau 10 năm nữa, sinh viên nào đang theo học thì xin...

Tin trong ngày - 13 giờ, 50 phút trước

Một học sinh đã hỏi ChatGPT: "Trong 10 năm nữa, nghề nào sẽ bùng nổ, mang lại cơ hội lớn nhất?". Và đây là những ngành nghề mà AI dự đoán, dựa trên xu...

Trắc nghiệm tâm lý: Khi cắt móng tay, bạn bắt đầu bằng ngón tay nào? Đáp án sẽ cho biết bạn thuộc người có tính cách nào

Trắc nghiệm tâm lý: Khi cắt móng tay, bạn bắt đầu bằng ngón tay nào? Đáp án sẽ cho biết bạn thuộc...

Đời sống số - 13 giờ, 57 phút trước

Bạn bắt đầu cắt từ ngón nào? ???? để mình "giải mã" thêm cho bạn nha!

Đề xuất mới về phụ cấp khu vực, phụ cấp đặc biệt cho xã, phường sau khi sắp xếp còn 34 tỉnh, thành

Đề xuất mới về phụ cấp khu vực, phụ cấp đặc biệt cho xã, phường sau khi sắp xếp còn 34 tỉnh,...

Tin trong ngày - 13 giờ, 4 phút trước

Bộ Nội vụ đã ban hành Công văn 7058/BNV-CTL&BHXH về việc tham gia ý kiến đối với 2 dự thảo thông tư sửa đổi hướng dẫn thực hiện chế độ phụ cấp đặc biệt...

Kho báu chứa 907 tấn vàng, hơn 18.000 tấn bạc quy mô lớn nhất thế giới vừa mới được phát hiện

Kho báu chứa 907 tấn vàng, hơn 18.000 tấn bạc quy mô lớn nhất thế giới vừa mới được phát hiện

Kiến thức - 13 giờ, 25 phút trước

Một mỏ kim loại quý trị giá hàng tỷ USD vừa được phát hiện bởi những người thợ mỏ tại Nam Mỹ.