Thứ ba, 19/03/2024
Từng gây sốt khi tham gia chương trình truyền hình ‘Ai là triệu phú’ (1/10/2013) với vốn kiến thức uyên thâm vàcách nói chuyện hóm hỉnh, ông giáo Đặng Đình Thiêm (SN 1936 - TT Vân Đình, Ứng Hòa, Hà Nội) được nhiều người yêu quý.
Mặc dù đã bước sang tuổi 83 nhưng tinh thần ông vẫn minh mẫn, dáng vẻ nhanh nhẹn, dứt khoát.
Nhà giáo sinh năm 1936 tham gia 'Ai là triệu phú' vào năm 2013.
Ông Thiêm công tác trong ngành giáo dục. Bên cạnh những năm gắn bó với việc giảng dạy môn văn, ông say mê tìm hiểu, nghiên cứu về văn hóa nên khi nghỉ hưu, ông giáo già đã dành thời gian viết lại những phong tục, tập quán ở chính quê hương Hoàng Xá (TT Vân Đình) của mình.
Năm 2016, Nhà xuất bản Phụ nữ đã xuất bản cuốn ‘Tục hay, lệ lạ Thăng Long’, trong đó có những bài viết của ông Thiêm.
‘Tôi sinh ra và lớn lên trong giai đoạn có nhiều sự thay đổi. Một số tục lệ cũ, tôi được chứng kiến, trải qua nay đã hoàn toàn bịxóabỏ. Tuy nhiên, đó như một nét văn hóa độc đáo của thế hệ ông cha, tôi ghi chép lại, hi vọng con cháu sau này biết đến’, ông Thiêm chia sẻ.
Đêm tân hôn, chú rể ngậm ngùi ôm gối sang chỗ khác ngủ
Một trong các tục lệ xưa ở làng Hoàng Xá, không nơi nào có là tục đêm tân hôn mẹ chồng ngủ với cô dâu.
Vẫn lời ông Thiêm, ngày xưa, ở các nơi, gia đình có việc dựng vợ, gả chồng cho con cái thường thông qua bà mối. Tuy nhiên, ở làng Hoàng Xá, con trai đến tuổi thành gia thất, người mẹ sẽ đứng ra lo liệu chủ chốt.
Ban đầu, người mẹ sẽ lựa chọn cô gái mình thật ưng ý, sau đó qua nhà gái dò ý tứ. Nhận được cái gật đầu của đàng gái, người mẹ quay về chuẩn bị cơi trầu dạm ngõ.
Một góc đình làng Hoàng Xá.
‘Xưa ở làng tôi, nhiều người dạm ngõ, chọn dâu từ lúc cô gái còn bé, khoảng 6, 7 tuổi, đợi đến 16, 17 mới cưới’, mỉm cười, ông giáo già kể.
Ở nhiều làng quê, khi nàng dâu về đến cửa, mẹ chồng phải tránh mặt để sau này, hai mẹ con sẽ không va chạm, xích mích.
Với người dân Hoàng Xá lại khác. Ngày đón dâu, mẹ chồng là người đại diện, mang lễ vật sang nhà gái. Việc này được các cụ cao niên giải thích: ‘Mẹ chồng lộ diện ngay từ buổi đầu để bàn giao trách nhiệm quán xuyến gia đình cho con dâu’.
Sau các nghi thức cúng bái, cỗ cưới long trọng giữa hai nhà, cô gái chính thức trở thành dâu con trong gia đình nhà trai.
Đêm tân hôn, thay vì được động phòng hoa trúc với cô dâu, chú rể ở làng Hoàng Xá xưa phải 'ngậm ngùi' ôm gối sang phòng khác ngủ, nhường cô dâu cho người 'đặc biệt', đó là mẹ chồng.
Đêm đó, mẹ chồng sẽ trực tiếp trò chuyện, hướng dẫn con dâu về nếp sinh hoạt của gia đình, giúp cô gái khỏi bỡ ngỡ và tạo sự gắn kết, thân mật giữa mẹ chồng và con dâu.
Nếu mẹ chú rể đã mất, người phụ nữ có vai vế nhất trong gia đình như: Bà nội, chị chồng, em chồng, cô, dì…sẽ đảm nhiệm việc ‘động phòng’.
Bi hài chuyện mượn rể, tráo dâu
Ở tuổi 83, ông Thiêm vẫn say mê nghiên cứu và viết sách.
Ông Thiêm cho hay, bên cạnh nhiều tục lệ, trai gái làng Hoàng Xá xưa không được tự do tìm hiểu, yêu đương như ngày nay. Do đó, nơi đây cũng xảy ra nhiều câu chuyện bi hài, cười ra nước mắt.Trong số đó, cólẽ phải nhắc đến câu chuyện ‘mượn rể’ của cặp vợ chồng cụ cả Cù - ông Thiêm gọi là bác.
Thời trẻ, cụ cả Cù có ngoại hình xấu xí, đen nhẻm. Ngược lại, người em trai dưới cụ tên Kế, phong độ, hào hoa, là hình mẫu lý tưởng của nhiều thiếu nữ đến tuổi kén chồng.
Năm đó, mẹ cụ cả Cù vì muốn cưới cô gái thuộc diện ‘sắc nước, hương trời’, đảm đang của gia đình bên làng khác cho con trai lớn nhưng sợ nhà gái từ chối. Các cụ lớn tuổi nghĩ ra chiêu ‘mượn rể’, đưa cụ Kế đến đóng giả anh trai. Nhà gái không mảy may nghi ngờ, nhận trầu cau.
Suốt từ lúc ra mắt đến khi đón dâu, cô gái đinh ninhngười đàn ông đólà chồng mình. Đêm đầu tiên, ngủ với mẹ chồng vẫn yên bình. Đêm thứ 2 chính thức gần chồng.
Cụ Kế tắt đèn rồilẻnra đổi cho anh trai thế vào. Sáng hôm sau, cô dâu phát hiện ra thì ‘ván đã đóng thuyền’, bỏ không dám bỏ vì sợ mang tiếng. Cuối cùng người phụ nữ đó đành chấp nhận sống vớicụ cả Cù.
‘Đây là câu chuyện khắc họa một nỗi khổ của người phụ nữ thời xưa, họ không có quyền định đoạt và quyết định cuộc sốngcủa mình. Người ta cho rằng đàn ông chê vợ còn được, đàn bà chê chồng chỉ có cách đi biệt xứ, bỏ làng bỏ cửa, sống lang bạt, thân tài ma dại.
Rơi vào hoàn cảnh như vậy, cô dâu quay về với bố mẹ đẻ sẽ bị đuổi đi, tự tử thì không dám, họ đành buông xuôi, cam phận’, ông Thiêm giải thích.
Chuyện tráo người trong đám cưới xưa ở làng Hoàng Xá còn diễn ravới cảcô dâu
Người anh họ ông Thiêm, gia cảnh nghèo nhưng khỏe mạnh, chăm chỉ. Một nhà giàu có ở huyện khác, sinh được hai cô con gái. Biết anh họ ông Thiêm chưa vợ, vợ chồng nhà giàu đánh tiếng, ngỏ ý muốn gả con gái cho.
Gia đình anh họ ông Thiêm được ‘lời như cởi tấm lòng’, mang trầu cau sang thưa chuyện, xem mặt. Ngày ra mắt, nhà gái giới thiệu cô em nhưng ngày cưới, hóa ra là cô chị, vừa lớn tuổi lại thô kệch. Mặc dù muốn hủy hôn nhưng vì thế lực của nhà gái, chú rể đành ngao ngán chịu trận.
Trở lại tục lệ mẹ chồng ngủ cùng con dâu trong đêm tân hôn, ông Thiêm cho biết: 'Mẹ chồng ngủ với con dâu đêm tân hôn thực chất mang ý nghĩa tốt đẹp. Từ năm 1945, sau khi Cách mạng tháng 8 thành công, tập tục này đã được xóa bỏ. Thếnhưng với các gia đình, khi đón con dâu về, tôi nghĩ nên học hỏi một phần của tục lệ này. Mẹ chồng - nàng dâu dành thời gian trò chuyện, tâm sự để thấu hiểu nhau hơn, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống chung', ông Thiêm nói.
Thông tin với VietNamNet, ông Trần Hữu Nhuận (Trưởng thôn Hoàng Xá) cho biết: 'Ông Thiêm là bậc cao niên trong làng, dày công sưu tầm, ghi chép lại những nét văn hóa xưa của địa phương từ nhiều năm nay.
Tôi thuộc thế hệ sau, tuy không chứng kiến tục lệ này nhưng cũng từng được nghe người lớn trong gia đình kể lại. Đến khi ông Thiêm viết sách, tôi rất ủng hộ và trân trọng. Bản thân tôi được ông tặng quyển sách do ông viết, có thể coi đó như một tư liệu quý về làng'.
Thiết kế cực nhỏ này lại có vai trò tối quan trọng, không thể thiếu...
Kiến thức - 1 giờ, 17 phút trước
Trong văn hóa truyền thống của chúng ta, việc chọn lựa địa điểm an táng cho người thân đã mất luôn được tiến hành một cách cẩn thận, tránh xa những nơi không lành....
Đời sống số - 3 giờ, 60 phút trước
Trong quan niệm truyền thống, tuổi già là một giai đoạn quan trọng của cuộc đời và là thời kỳ tích lũy trí tuệ và kinh nghiệm.
Kiến thức - 3 giờ, 19 phút trước
Trứng luộc là một món ăn phổ biến và là cách dùng trứng nhanh gọn nhất, hẳn là hầu hết chúng ta đều từng gặp trứng luộc xong, bóc ra lại thấy một lớp...
Kiến thức - 3 giờ, 22 phút trước
Được mệnh danh là "nhân sâm nước", loài cá chạch có hàm lượng dinh dưỡng cao và nhiều công dụng cho sức khỏe.
Kiến thức - 3 giờ, 28 phút trước
Gần đây, cuộc thảo luận về việc thẻ ngân hàng có nên hủy thông báo SMS hay không lại một lần nữa làm dấy lên cuộc tranh luận sôi nổi.
Chuyện làng sao - 53 phút trước
Sau chuyến du lịch ở Hawaii, nữ diễn viên Han So Hee trở về Hàn Quốc với phong thái trái ngược hoàn toàn với Ryu Jun Yeol.
Kiến thức - 1 giờ, 17 phút trước
Thiết kế cực nhỏ này lại có vai trò tối quan trọng, không thể thiếu trên mọi chiếc máy bay.
Kiến thức - 1 giờ, 17 phút trước
Trong văn hóa truyền thống của chúng ta, việc chọn lựa địa điểm an táng cho người thân đã mất luôn được tiến hành một cách cẩn thận, tránh xa những nơi không lành....
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 49 phút trước
Có một cách nấu cơm rất bổ dưỡng và được khuyên dùng đó là nấu cơm bằng nước trà xanh.
Đời sống số - 3 giờ, 60 phút trước
Trong quan niệm truyền thống, tuổi già là một giai đoạn quan trọng của cuộc đời và là thời kỳ tích lũy trí tuệ và kinh nghiệm.
Kiến thức - 3 giờ, 19 phút trước
Trứng luộc là một món ăn phổ biến và là cách dùng trứng nhanh gọn nhất, hẳn là hầu hết chúng ta đều từng gặp trứng luộc xong, bóc ra lại thấy một lớp...
Kiến thức - 3 giờ, 22 phút trước
Được mệnh danh là "nhân sâm nước", loài cá chạch có hàm lượng dinh dưỡng cao và nhiều công dụng cho sức khỏe.
Kiến thức - 3 giờ, 28 phút trước
Gần đây, cuộc thảo luận về việc thẻ ngân hàng có nên hủy thông báo SMS hay không lại một lần nữa làm dấy lên cuộc tranh luận sôi nổi.
Kiến thức - 4 giờ, 31 phút trước
Thông tin được nhận tiền trợ cấp hàng sau khi tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục đang được nhiều người quan tâm. Vậy thực hư của việc này là như thế nào?...
Kiến thức - 11 giờ trước
Đối với người cao tuổi, gửi tiết kiệm có kỳ hạn tại các ngân hàng là lựa chọn hàng đầu. Tuy nhiên, một vấn đề tưởng chừng đơn giản nhưng lại khiến nhiều người...
Kiến thức - 11 giờ, 4 phút trước
Trong những năm gần đây, nền kinh tế ngày càng tốt hơn, nhiều ngành công nghiệp ở nước ta ngày càng phát triển mạnh mẽ, trong đó có du lịch, tuy nhiên, sự phát...
Chăm sóc sức khỏe - 11 giờ, 4 phút trước
Đêm khuya, xe cứu thương gầm lên, dừng lại trên bãi cỏ phía trước khoa cấp cứu, một nam bệnh nhân trung niên bị đẩy ra khỏi xe, khi được đưa đến bệnh viện,...
Kiến thức - 11 giờ, 8 phút trước
Khi thuê phòng khách sạn, nên chọn từ tầng 3 đến tầng 6 vì những lợi ích mà không phải ai cũng biết.
Kiến thức - 11 giờ, 10 phút trước
Trong cuộc sống hàng ngày, chiếc lược đóng vai trò không thể thiếu, giúp chúng ta chỉnh trang mái tóc để trông gọn gàng hơn. Tuy nhiên, việc vệ sinh lược thường bị nhiều...
Phong thủy - 11 giờ, 11 phút trước
Cây sung theo góc nhìn phong thủy mang lại ý nghĩa tốt lành và khi đặt cạnh 2 cây này thì ý nghĩa càng nhân lên gấp bội.
Chuyện làng sao - 11 giờ, 12 phút trước
Mỹ nhân không tuổi đẹp như Hoa hậu - Khánh Huyền có cuộc sống viên mãn và nhan sắc ngày càng mặn mà ở ngưỡng U50.
Đời sống số - 12 giờ, 35 phút trước
Hãy cùng nhìn vào 4 bức ảnh dưới đây và lựa chọn một bông hoa mà bạn thấy đẹp nhất. Đáp án sẽ nói cho bạn biết câu trả lời.
Kiến thức - 12 giờ, 37 phút trước
Chế độ máy bay trên điện thoại di động là một tính năng được đa số người dùng biết đến, cho dù bạn đang sử dụng thương hiệu điện thoại di động nào thì...
Chuyện làng sao - 12 giờ, 12 phút trước
Cảnh đi học vào ngày đầu tiên của các nhóc tỳ nhà Ốc Thanh Vân đang nhận được sự quan tâm cực lớn từ phía công chúng.
Chuyện làng sao - 12 giờ, 13 phút trước
Dáng vẻ hiện tại của Ưng Hoàng Phúc nay còn phong độ hơn xưa khiến cư dân mạng đứng ngồi không yên.