Chốt mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp bằng 60% tiền lương bình quân

Theo quy định mới được thông qua, người lao động đủ điều kiện sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng tương đương 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi chấm dứt hợp đồng lao động. Tuy nhiên, mức hưởng này cũng được giới hạn ở mức tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu tháng theo vùng do Chính phủ công bố, áp dụng tại tháng cuối cùng đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Về thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp, Luật quy định cụ thể như sau: người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng sẽ được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp. Sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng, người lao động sẽ được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp. Dù vậy, tổng thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa không quá 12 tháng.

Thời điểm người lao động bắt đầu nhận trợ cấp thất nghiệp là ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đầy đủ hồ sơ hợp lệ.

Người lao động hưởng bảo hiểm thất nghiệp bằng 60% tiền lương bình quân, giới hạn ở mức tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu tháng theo vùng (Ảnh minh hoạ)

Một điểm quan trọng khác được quy định trong Luật Việc làm sửa đổi là người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ được hưởng chế độ bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật. Điều này bao gồm cả thời gian tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định của Luật. Chi phí bảo hiểm y tế cho những người này sẽ do cơ quan bảo hiểm xã hội chi trả từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

Trước khi Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua dự thảo Luật Việc làm sửa đổi, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh đã trình bày báo cáo tóm tắt tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo luật. Trong đó, vấn đề về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng nhận được nhiều sự quan tâm và tranh luận từ các đại biểu.

Một số ý kiến đề nghị nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng lên tối thiểu 65% và cho phép Chính phủ điều chỉnh tăng lên tối đa 75% trong trường hợp xảy ra khủng hoảng kinh tế hoặc dịch bệnh quy mô lớn. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề xuất tăng mức hưởng lên 70% nhưng không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng và cứ mỗi 6 tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp, với thời gian hưởng tối đa không quá 12 tháng.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sau khi rà soát đã nhận thấy rằng việc Quỹ bảo hiểm thất nghiệp kết dư thời gian qua chủ yếu được tích lũy từ giai đoạn trước, khi Quỹ còn nhận được sự hỗ trợ hằng năm từ Ngân sách nhà nước và số lượng đối tượng thụ hưởng các chế độ còn ít. Trong khi đó, từ năm 2020 đến nay, số thu và chi bảo hiểm thất nghiệp hằng năm đã cân bằng nhau.

(Ảnh minh hoạ)

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia có chính sách bảo hiểm thất nghiệp hoặc bảo hiểm việc làm thành công như Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, cũng như các quy chuẩn quốc tế về bảo hiểm thất nghiệp. Các nghiên cứu cho thấy mức trợ cấp thất nghiệp phổ biến là không ít hơn 45% thu nhập trước đó hoặc không ít hơn 45% tiền lương tối thiểu theo quy định, hoặc của tiền lương của người lao động bình thường, nhưng không ít hơn mức sống cơ bản tối thiểu. Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp tối thiểu thường là 12 tuần (3 tháng) trong thời kỳ 12 tháng.

Thêm vào đó, Bộ luật Lao động hiện hành cũng quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc chi trả trợ cấp thôi việc cho người lao động đã làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên và trợ cấp mất việc làm cho người lao động đã làm việc thường xuyên từ 12 tháng trở lên, với mức tối thiểu bằng 2 tháng tiền lương (200% mức tiền lương).

Từ những phân tích trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp là tương đối phù hợp với thông lệ quốc tế và các mức trợ cấp mà người lao động được nhận khi mất việc làm theo quy định hiện hành. Mức này đảm bảo cho người lao động giảm bớt khó khăn, ổn định cuộc sống trong thời gian thất nghiệp cho tới khi tìm được việc làm mới, đồng thời phù hợp với nguyên tắc đóng - hưởng và khả năng cân đối thu chi của Quỹ bảo hiểm thất nghiệp. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định giữ nguyên như dự thảo Luật.