Chính phủ chính thức trả lời kiến nghị bỏ thi tốt nghiệp THPT giữ thi tuyển sinh đại học

Sáng 4/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với nhóm 5 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); các dự thảo nghị quyết về giáo dục và đào tạo.

Quy định về sách giáo khoa (SGK) là một trong những nội dung được đại biểu Quốc hội quan tâm khi thảo luận ở tổ và hội trường.

Tán thành chủ trương Nhà nước ban hành một bộ SGK thống nhất toàn quốc và thực hiện từ năm học 2026-2027, nhưng nhiều đại biểu đề nghị quy định rõ phạm vi “sách bắt buộc hay sách chuẩn để lựa chọn”.

Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu. Ảnh: Quốc hội

Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, tiếp thu các ý kiến, dự thảo Luật Giáo dục điều chỉnh theo hướng bỏ quy định Chính phủ quyết định xã hội hóa SGK; quy định theo hướng mở là Bộ GD-ĐT quyết định một bộ SGK thống nhất toàn quốc.

"Như vậy cho phép linh hoạt phương án biên soạn mới hoặc lựa chọn, chỉnh lý các bộ sách hiện hành", Bộ trưởng GD-ĐT cho biết.

Quy định này nhằm bảo đảm cho phép bộ lựa chọn phương án biên soạn một bộ sách mới hoặc lựa chọn, chỉnh lý từ các bộ sách hiện hành, tùy thuộc vào tình hình thực tiễn và quyết định của cấp có thẩm quyền.

Theo cơ quan giải trình, trong giai đoạn hiện nay, việc xác định ngay trong luật bộ sách thống nhất do Nhà nước trực tiếp biên soạn hay thực hiện theo phương thức xã hội hóa là chưa khả thi, do phương án cụ thể đang được cơ quan có thẩm quyền xem xét.

Chính phủ nhận thấy kỳ thi tốt nghiệp và kỳ thi tuyển sinh đại học có mục tiêu, chức năng khác nhau (Ảnh minh họa).

Quy định theo hướng mở như dự thảo sẽ bảo đảm tính ổn định của luật, không làm phát sinh các ràng buộc "cứng" trong khi chủ trương còn đang được nghiên cứu và đánh giá tác động.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã giao Bộ GD-ĐT tạo xây dựng báo cáo phương án triển khai một bộ SGK thống nhất toàn quốc từ năm học 2026-2027, bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, tiết kiệm, chống lãng phí; đồng thời kế thừa và phát huy ưu điểm của các bộ sách hiện có, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến giáo viên, học sinh và không gây xáo trộn hoạt động dạy học.

Cũng tiếp thu ý kiến đề nghị kế thừa các bộ sách hiện hành, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ GD-ĐT nghiên cứu kỹ, lựa chọn và chắt lọc những ưu điểm của các bộ SGK đang sử dụng để làm cơ sở cho việc xây dựng hoặc lựa chọn bộ SGK thống nhất.

Về kỳ thi tốt nghiệp THPT, nhiều ý kiến thống nhất giữ ổn định kỳ thi để vừa bảo đảm chức năng xét tốt nghiệp vừa cung cấp dữ liệu cho tuyển sinh đại học. Tuy nhiên, các ý kiến đề nghị cần cải tiến cách ra đề, chấm thi, và phân tích kết quả để phản ánh đúng chất lượng dạy và học.

Có ý kiến đề nghị không tổ chức thi tốt nghiệp THPT, chỉ giữ lại một kỳ thi đại học có tính phân hóa cao để chọn người có năng lực học đại học.

Về nội dung này, Chính phủ thống nhất rằng việc duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT là cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Kỳ thi nhằm đánh giá mức độ đạt chuẩn đầu ra của chương trình giáo dục phổ thông, bảo đảm thống nhất trong công nhận tốt nghiệp trên phạm vi toàn quốc, đồng thời cung cấp dữ liệu tin cậy để theo dõi, đánh giá chất lượng giáo dục giữa các vùng, miền và phục vụ tuyển sinh đại học.

Theo Chính phủ, việc duy trì kỳ thi góp phần bảo đảm khách quan, công bằng và kỷ cương trong hệ thống giáo dục.

Đối với đề nghị cải tiến phương thức thi, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GD-ĐT tiếp tục rà soát, hoàn thiện việc ra đề, chấm thi và phân tích kết quả; tăng cường ứng dụng công nghệ và giảm áp lực cho học sinh.

Đối với ý kiến đề nghị bỏ kỳ thi tốt nghiệp và chỉ giữ kỳ thi tuyển sinh đại học, Chính phủ nhận thấy hai kỳ thi có mục tiêu và chức năng khác nhau. Tuyển sinh đại học là hoạt động có tính phân hóa cao thuộc quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học; các cơ sở có thể sử dụng kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, tổ chức kỳ thi riêng hoặc áp dụng phương thức xét tuyển phù hợp.

Vì vậy, việc duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT là phù hợp với yêu cầu quản lý chất lượng và bảo đảm công bằng trong giáo dục phổ thông.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chia sẻ, sáng nay tại phiên thảo luận của Quốc hội về công tác nhiệm kỳ của Chính phủ, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Trị) nêu về áp lực nặng nề khi thi vào lớp 10.

"Làm sao tới đây vấn đề thi cử phải tính toán quản lý chặt đầu vào hay đầu ra. Kinh nghiệm quốc tế hay học chương trình thạc sĩ, nghiên cứu sinh vào thì dễ nhưng mà ra thì khó", Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu xem kỹ lại.

Nhấn mạnh SGK là vấn đề được phụ huynh, nhân dân, cử tri quan tâm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đặt vấn đề "liệu lần sửa đổi các luật này có khắc phục được hay không". Chủ tịch Quốc hội cũng nêu liên quan đến SGK đã có trường hợp bị kỷ luật, kể cả xử lý hình sự.