Bỏ hội đồng trường ở đại học công lập: Nhiệm kỳ hiệu trưởng có được điều chỉnh?

Hiệu trưởng tại vị đến hết nhiệm kỳ, chủ tịch hội đồng trường chờ Chính phủ sắp xếp

Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Nguyễn Văn Phúc, ba dự án luật mới trong lĩnh vực giáo dục đã thể chế hóa Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị, trong đó có nội dung bỏ hội đồng trường (HĐT) tại các cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) công lập. Các trường đại học tư thục vẫn duy trì mô hình này.

Ông Phúc cho biết: "Một phần chức năng quan trọng nhất được Nghị quyết 71 nêu là Đảng ủy lãnh đạo toàn diện. Các nội dung về vai trò lãnh đạo của Đảng ủy được thể chế hóa, đồng thời bổ sung, điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của hiệu trưởng và cơ quan quản lý trực tiếp".

Để giải quyết tình hình thực tế, dự thảo luật đã đưa ra điều khoản chuyển tiếp. Cụ thể, HĐT của các trường đại học công lập sẽ chấm dứt hoạt động trong vòng 3 tháng kể từ ngày luật có hiệu lực. Các hiệu trưởng, hiệu phó đã được công nhận sẽ tiếp tục tại vị cho đến khi hết nhiệm kỳ hoặc đến tuổi nghỉ hưu để đảm bảo không gây xáo trộn.

Về phương án giải quyết cho các nhân sự đang giữ chức chủ tịch HĐT, ông Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, cho rằng vấn đề này nên để Chính phủ quyết định thay vì đưa vào luật. Ông nêu ý kiến: "Hướng xử lý đơn giản là anh làm nhiệm vụ theo sự phân công của Nhà nước, không còn HĐT nữa thì thôi nhiệm vụ đó. Theo chính sách cán bộ, anh vẫn có điều kiện được bố trí các công việc khác... Giao nhiệm vụ cho Chính phủ chỗ này là hợp lý".

Tranh luận về việc cho phép trường đại học đào tạo cao đẳng

Hiệu trưởng sẽ tại vị đến hết nhiệm kỳ (Ảnh minh hoạ)

Một điểm mới khác trong dự thảo là cho phép các trường đại học được đào tạo trình độ cao đẳng (CĐ) trong một số ngành nghề đặc thù như nghệ thuật, thể thao, đào tạo giáo viên, quốc phòng, an ninh. Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc giải thích rằng quy định này sẽ tạo điều kiện cho việc sáp nhập một số trường CĐ vào các cơ sở GDĐH.

Tuy nhiên, đề xuất này đã vấp phải sự phản đối. Bà Nguyễn Thị Thu Dung, Hiệu trưởng Trường CĐ Y tế Thái Bình, bày tỏ sự không đồng tình và cho rằng quy định này gây bất an cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN). Bà Dung phân tích, trước đây Quốc hội đã thống nhất GDĐH là từ trình độ đại học trở lên, và Nghị quyết 71 cũng phân định rõ vai trò của GDĐH và GDNN.

Bà Dung lập luận rằng giảng viên (GV) đại học, vốn tập trung vào lý thuyết và nghiên cứu khoa học, chưa chắc đã phù hợp để dạy bậc CĐ, vốn thiên về kỹ năng thực hành. Bà nói: "Không cứ GV ĐH là dạy được CĐ... Nếu cho phép trường ĐH dạy bậc CĐ thì trường ĐH sẽ phải tuyển thêm GV do không sử dụng được đội ngũ đang có". Bà tha thiết đề nghị ban soạn thảo và Ủy ban thẩm tra kỹ lưỡng vấn đề này.

Cần một tư duy nhất quán về tiêu chuẩn

Trước những tranh luận trên, ông Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh sự cần thiết của một tư duy nhất quán trong việc thiết kế mô hình giáo dục. Ông chỉ ra sự mâu thuẫn khi khối trường CĐ một mặt không muốn trường đại học đào tạo CĐ, nhưng mặt khác lại đề nghị được phép dạy chương trình phổ thông.

Ông Vinh phân tích mô hình đào tạo ở nước ngoài có tính linh hoạt cao. Sinh viên không thể theo hết chương trình đại học vẫn có thể được cấp bằng CĐ tương ứng với trình độ đã đạt được. Ông cũng nêu ví dụ về các trường đặc thù như nghệ thuật, thể thao, nơi nhiều bậc đào tạo cùng tồn tại trong một cơ sở. "Tôi chỉ nêu thực tiễn giáo dục nhiều mặt và quan điểm để chúng ta cùng bàn bạc kỹ, chọn phương án tốt nhất", ông Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh.